André Telting
André Eugene Telting (geboren ca. 1936) is een Surinaams politicus en bankier.
Hoewel geboren in Suriname groeide hij op in Curaçao omdat zijn vader daar werkte in de olie-industrie. André Telting kreeg zijn opleiding zowel in Suriname als in Nederland (te Amsterdam en Utrecht) waar hij rechten, economie en statistiek studeerde. Tot eind jaren '70 woonde hij in Nederland waarna hij terugkeerde naar zijn moederland.
Na de Sergeantencoup in 1980 onder leiding van Desi Bouterse werd Telting adviseur en directeur van het kabinet van de toenmalige premier Henk Chin A Sen. In augustus van dat jaar werd Marcel Chehin minister van Financiën en Economische Zaken maar na een meningsverschil met de Nationale Militaire Raad (NMR) nam hij in begin november al weer ontslag. Nadat Chin A Sen tijdelijk deze portefeuille had waargenomen werd Telting later dat jaar minister van Financiën. Hij behield die functie totdat Henry Neijhorst in maart 1982 naast premier ook minister van Algemene Zaken, Financiën en Planning werd.
In 1983 nam Jules Sedney ontslag als president van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) omdat hij weigerde mee te werken aan een verdachte Colombiaanse lening van 50 miljoen dollar die mogelijk te maken had met drugs waarna Sedney naar Nederland vluchtte. Henk Goedschalk volgde hem op maar hij werd in december 1993 oneervol ontslagen toen onder andere de Begro/Insulair-smeergeldaffaire speelde.
Telting, intussen met ervaring als bankdirecteur, volgde op 1 maart 1994 Goedschalk op als president van de Centrale Bank van Suriname. Op dat moment zat Ronald Venetiaan in zijn eerste ambtstermijn als president en Humphrey Hildenberg was voor de eerste keer minister van Financiën.
Nadat de aan Bouterse gelieerde NPD in 1996 de verkiezingen had gewoonnen, zette de regering-Wijdenbosch het oneervol ontslag van Goedschalk om in een eervol ontslag en ze stelden hem aan als regeringscommissaris en president-commissaris bij de CBvS. Telting had van tevoren al aangekondigd dat hij niet onder Goedschalk wilde werken en hij legde eind november 1996 zijn functie neer als president. Korte tijd later werd Goedschalk wederom president van de CBvS.
Onder Goedschalk werden op grote schaal Surinaamse guldens bijgedrukt terwijl de goudvoorraad verkocht werd. De hieropvolgende hyperinflatie liep op tot honderden procenten op jaarbasis. Bij de voortijdige verkiezingen van 2000 verloor de NDP fors. Telting werd getipt als president van Suriname, maar uiteindelijk kwam Venetiaan terug als president van Suriname, Hildenberg als minister van Financiën en Telting als president van de Centrale Bank.
Nadat de inflatie weer genormaliseerd was, werd besloten om op 1 januari 2004 de Surinaamse gulden te vervangen door de Surinaamse dollar waarbij 3 nullen vervielen (1 Surinaamse dollar = 1000 Surinaamse gulden) - een model dat in de jaren '80 in Brazilië al was beproefd met de cruzeiro/cruzado.
Na de verkiezingen van 2005 behielden Venetiaan en Hildenberg hum post in het kabinet. In september van dat jaar gaf de intussen 69-jarige Telting aan met pensioen te willen.
Voorganger: H.R. Chin A Sen (a.i.) |
Minister van Financiën van Suriname 1980-1982 |
Opvolger: H.N. Neijhorst |