Łódź
Coördinaten:
51°47' N.B., 19°28' O.L.
 |
|
 |
|
|
|
|
| Land | Polen |
| Woiwodschap | Łódź |
| District | stadsdistrict |
| Coördinaten | 51°47' N.B., 19°28' O.L. |
|
|
|
| Oppervlak | 294,39 km² |
| Inwoners (2005) | 774.004 (2629 inw/km²) |
|
|
|
| Identificatiecode | 10610 |
| Website | bron: Pools Bureau voor Statistiek |
Łódź ([ˈwutɕ]]?; Duits: Lodz of Lodsch, 1940-1945 naar generaal Karl Litzmann Litzmannstadt) is met 778.200 inwoners (2003) de tweede stad van Polen. De stad ligt 130 km. ten zuidwesten van Warschau, ongeveer op het geografische middelpunt van het land, en is de hoofdstad van het gelijknamige woiwodschap.
Het is een jonge stad, die haar stormachtige groei halverwege de negentiende eeuw te danken had aan de textielindustrie. Łódź verwierf faam als het Manchester van het Oosten. De bevolking steeg van 13.000 in 1840 tot 506.000 in 1913. De stad was in 1892 het decor van de eerste algemene staking in Polen. Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog was de stad een van de dichtstbevolkte ter wereld.
Łódź heeft een van de grootste joodse begraafplaatsen (180.000 graven) van Europa. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog was ruim 34% van de inwoners joods. In 1939 bezette nazi-Duitsland de stad, die Litzmannstadt ging heten. Meer dan 300.000 mensen kwamen in het getto te wonen, dat in augustus 1944 vernietigd werd. Slechts 900 mensen overleefden.
Karakteristiek in het stadsbeeld zijn de textielfabrieken en fabrikantenvilla's in neostijlen en Jugendstil. Daartoe behoort de villa van Leopold Rudolf Kindermann (ul. Wólczańska 31), een van de belangrijkste Jugendstilgebouwen in Polen. De Witte Fabriek aan het Plac Niepodległości behandelt de geschiedenis van de textielindustrie, die van heinde en verre (Duitsland, Rusland, Oostenrijk) arbeiders aantrok. Interessant is ook het Grand Hotel aan de ul. Piotrkowska, een eeuw geleden een van de grootste en voornaamste hotels in Europa. Aan de ul. Piotrkowska staan nog vele andere belangwekkende gebouwen: deze straat meet liefst zeven kilometer en herbergt ook de helft van de winkels van de stad.
Łódź is de hoofdstad van de Poolse film. Regisseurs als Krzysztof Kieślowski, Roman Polański en Andrzej Wajda studeerden er aan de Filmacademie. Wajda wijdde zijn film The Promised Land aan de opkomst van de stad. Łódź heeft een belangrijk museum voor moderne kunst met veel aandacht voor het constructivisme.
Dankzij haar centrale ligging heeft de stad een vliegveld en het grootste goederenstation van Polen. Het is tevens een belangrijke handelsstad (beurzen).
[bewerk] Geboren in Łódź
- Max Factor (1877-1938), Joods-Pools-Amerikaans make-up-artiest
- Jerzy Kosiński (1933-1991), Joods-Pools-Amerikaans schrijver
- Daniel Libeskind (1946), Joods-Pools-Amerikaans architect
- Arthur Rubinstein (1887-1982), Joods-Pools-Amerikaans pianist
- Ebi Smolarek (1981), Pools voetballer
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Łódź op Wikimedia Commons. |
| {{{afb_links}}} | Woiwodschap Łódź |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Stadsdistricten: Łódź - Piotrków Trybunalski - Skierniewice |
|||
