МАХН

Wikipedia-с

МАХН 1921 оны 3 дугаар сарын 1-нд байгуулагдсан. Монгол Улсын хамгийн ууган улс тєрийн хvчин бєгєєд анх vvсгэн байгуулагдсан цагаасаа нийгмийн баримжаатай зvvний чиглэлийн улс тєр, эдийн засгийн бодлогыг хэрэгжvvлж эхэлсэн. ХХ зууны эхэнд Азийн хамгийн хоцрогдсон орны нэг байсан Монгол орон МАХН-ын бодлого, идэвх зvтгэлтэй vйл ажиллагааны vр дvнд эдийн засаг, эрvvл мэнд, боловсрол, шинжлэх ухаан, соёл урлаг, спорт зэрэг эдийн засаг, нийгмийн бvхий л салбарт тодорхой амжилт олж, сєнєж мєхєж байсан vндэстэн сэргэн мандаж хєгжлийнхєє шинэ vед хvрсэн билээ. МАХН 1980-1990 оны зааг дээр зvvн Европ болон ЗХУ /хуучнаар/-д єрнєсєн єєрчлєлт, шинэчлэлтийн бодлогыг талархан хvлээн авч Монгол орны эдийн засаг, нийгмийн бvх хvрээнд єєрийн санаачилгаар ардчилсан єєрчлєлтийг бодитойгоор эхлvvлсэн.1990 онд Vндсэн хуулиар олгогдсон улс тєрийн манлайлагч, жолоодогч гэсэн статусаар МАХН сайн дураараа татгалзан нэг намын эрх дархыг халж, Монгол орныг олон намын системт парламентын тогтолцоонд шилжvvлэх эхлэлийг тавьсан. Монгол Улсыг ардчилал зах зээлийн эдийн засгийн харилцаанд шилжvvлэхэд чиглэсэн ардчилсан тогтолцоог бvрдvvлэх эрх зvйн vндэс болсон шинэ Vндсэн хуулийг 1992 онд Ардын Их Хурал батлан гаргасан бєгєєд АИХ-ын нийт Монгол Улсыг ардчилал зах зээлийн эдийн засгийн харилцаанд шилжvvлэхэд чиглэсэн ардчилсан тогтолцоог бvрдvvлэх эрх зvйн vндэс болсон шинэ Vндсэн хуулийг 1992 онд Ардын Их Хурал батлан гаргасан бєгєєд АИХ-ын нийт депутатын 80 гаруй хувь нь МАХН-ын гишvvд байсан юм. МАХН 1992 оны УИХ-ын /парламентын/ сонгуульд ялалт байгуулж, 1992-1996 онд Засгийн эрх барих хугацаандаа Монгол оронд ардчилал, хvний эрх, эрх чєлєєг баталгаажуулах, зах зээлийн эдийн засгийн харилцааг зохицуулахад чиглэсэн 440 гаруй хуулийг батлан гаргаж хэрэгжvvлсэн. 1997 оны 2 дугаар сарын 21-24-ний єдєр Улаанбаатар хотноо МАХН-ын ХХII их хурал хуралдаж МАХН ардчилсан социалист vзэл санааг онол, суртахууныхаа эш vндэс болгосон ...зvvн тєвийн нам хэмээн албан ёсоор тунхаглаж зарласан.МАХН онол, vзэл баримтлал, vйл ажиллагаандаа ардчилсан шинэчлэлт, єєрчлєлт хийснээр дотоодод тєдийгvй гадаад ертєнцєд нээлттэй, орчин vеийн зvvний чиглэлийн нам болон хєгжиж байна. 1999 оны 11 дvгээр сарын 8-10-нд Парис хотноо хуралдсан Социалист Интернационалын ХХI Их хурал МАХН-ыг ажиглагчийн статус бvхий бvрэн эрхт гишvvнээр элсvvлсэн. МАХН дэлхийн нэр хvндтэй, нєлєє бvхий байгууллага СоцИнтернд гишvvнээр элссэн нь ардчилал, зах зээлийн эдийн засгийн харилцааны vндсэн зарчим, чиг агуулгыг тууштай баримтлах болж байна. Ази тивд ардчилсан социалист vзэл санааг тvгээн дэлгэрvvлэх, хэрэгжvvлэх vйлсэд хvчин зvтгэх явдлыг МАХН єєрийн ариун vvрэг гэж vзэж, СоцИнтерний гишvvн болсноор энэ боломж ихээхэн нэмэгдэж байна. МАХН vндэсний хэмжээний улс тєрийн намын хувьд Монгол Улсын Засаг захиргааны бvх нэгжид НАШБ-ууд нь байршин ажилладаг ба эдvгээ эгнээндээ 121 мянган гишvvнийг нэгтгээд байна. МАХН-ын онол, vзэл, баримтлал, vйл ажиллагааг дэмжиж МАСЗХ, МАСЭХ, МАСОХ намыг дэмжигч Ахмадын холбоо зэрэг ОНБ-ууд ажиллаж байдаг. МАХН нь уламжлалт харилцаатай ОХУ, БНХАУ-ын эрх баригч болон зvvний чиглэлийн намуудтай харилцаагаа хєгжvvлж байна. Засгийн эрхийг барьж байгаа Монгол Улсыг дэмжигч улс гvрнvvд тухайлбал, АНУ, Япон, ХБНГУ, Англи, Франц, БНСУ, Энэтхэг, Вьетнам, Лаос зэрэг орны улс тєрийн олон намуудтай найрсаг, хамтын ажиллагаагаа хєгжvvлж Сvvлийн жилvvдэд МАХН, АНУ-ын Бvгд Найрамдахчуудын олон улсын институт, ХБНГУ-ын Социалдемократ намын дэргэдэх Эбертийн сан, архив зэрэг олон улсын байгууллагатай нягт, гvнзгий хамтран ажиллаж байна.МАХН глобалчлагдаж буй єнєє vед гадаад харилцаагаа улам єргєжvvлж, СоцИнтернийн гишvvн болон бусад улс орны зvvн, зvvн тєвийн намуудтай хамтран ажиллахад бэлэн. МАХН 2000 оны УИХ болон орон нутгийн сонгуульд vнэмлэхvй олонхи болон ялалт байгуулж /парламентын 76 суудлын 72-ыг авсан/ шинэ УИХ болон Засгийн газраа бvрдvvлэн намын мєрийн хєтєлбєрийг хэрэгжvvлэхээр шургуу ажиллаж байна.МАХН-ын байгуулсан Засгийн газрын мєрийн хєтєлбєр нь Эдийн засгийн шилжилт, шударга ёс ба нийгмийн бодлого, байгаль орчин ба тогтвортой хєгжил, зохистой засаглал гэсэн бvрэлдэхvvн хэсгээс бvрдэнэ.Эдгээр бvрэлдэхvvн хэсэг тус бvрээр vндэсний хэмжээний бодлогын тэргvvлэх чиглэлийг тодорхойлон ажиллаж байна.