Crita Begalan - Kembangan
Sekang Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas basa Banyumasan: dhialék Banyumas, Tegal, Cirebon karo Jawa Serang/Banten lor.
Kembangan
"WINGINANE inyong karo bojo kondangan nggone sedulur nang Jl Damar, Tlacap. Kepernah adhine bojo, anak bibi, sing mantu. Nang kana inyong ndeleng Begalan," omonge inyong mbukaki dopokan nang gerdhu Kamling, dhong rondha wingine mbengi.
"Deneng ora mlebu berita tivi ya? Sing dibegal sapa Kang Supa?" takone Gaber sing uwis ngladheni medangan sing padha rondha.
Duslam nyaut omong: "Bocah nek blog! Ya kaya kuwe. Begalan dudu rampogan. Ning Begalan nang pengantenan, cara Wetane ya srana ruwatan."
"Ora maido nek bocah sekiye sing kaya Gaber ora ngerti Begalan. Ndeyan wis tau weruh ning ora ngerti jenenge. Kabeh kuwe merga mlebune budaya mancanegara meng negara inyong sing pancen ora kena dibendung. Krungu Kang Supa ndeleng Begalan nang Tlacap, malah nang pinggiran kota nek ora salah nggone Jl Damar kuwe, inyong melu bombong. Sebab ana sing tegin gelem nguri-uri seni budayane dhewek. Sapa maning sing kudu nguri-uri, nek dudu inyong wong Banyumasan padha. Iya ora Slim?" Mas Klerek nyambungi kambi ngeceti pipis budin lawuhe medang clebek.
"Bener, Mas Klerek. Wis dadi wajibe kaya penginyongan sing wong Banyumasan kudu gelem nguri-uri karo ngurip-urip seni budayane. Kaya Begalan kuwe sing jane ya ana sing ora seneng. Dhonge nek ora seneng meng bangsane Begalan, ya cukup nggo dhewekan bae. Ora banjur wara-wara kaya nggolet bala. Mbokan kaya kuwe yong Kang Supa?"
"Sing ora seneng ya jor kon poran. Ningen bisaa ngormati utawa ngregani maring seni budayane dhewek. Dekaya ngapa kuwe warisane para luhur Banyumas. Kuwe nek rumangsa turunane wong Banyumasan,.... Begalan sing tek deleng nang Tlacap, beda karo Begalan nang kene sing dhalang utawa tukang Begale siji apa loro. Ningen sing tek deleng, ana telu. Lanang loro wadon siji."
"Eee.... Maen yong? Anane wong wadon jane mung nggo kembangan thok ya?" Mas Klerek nylemong.
"Ndeyan iya. Sing dibegal wong lanang, penganggone kaya bodhoran kae. Begale nganggo klambi karo kathok ireng. Rambute kaya rambut buta wayang wong, raine dilabur ireng diperongi. Sing wadon penganggone kaya sing nang lakon Joko Tingkir utawa Anglingdarma nang tivi kae."
Mas Klerek nyelani: "Ningen mangsude Begalan ya dijlentrehna, Kang Supa?"
"Kuwe si iya. Ora slentha sekang babone Begalan. Mung dibruki lucon men sing ngrungokna padha ora bosen tur dadi seneng. Jaman sekiye nek mblegejed jed! kayane sing nonton utawa ngrongakna ya bebeh."
"Ujar inyong ya Kang Supa. Sing jeneng seni budaya kuwe mesthi bakal nemoni owah-owahan. Kuwe merga kahanan jaman sing sengsaya maju. Cara basa mentherenge, nek klasik dadi kurang sing padha seneng. Dadi kaya inyong ora maido nek ana Begalan digawe kaya sing dikandhahna Kang Supa. Utawane sekiye ana Ebeg sing lagon-lagone ana Campursarine, apa wayang kulit sing kaya Pak Enthus Dhalange." Mas Klerek nyambungi.
"Iya pancen Mas Klerek. Sing padha nglakokna Begalan, sing dadi Ebeg utawa sing dadi Dhalang mbokan butuh wragad. Mulane padha ngupaya keprimen carane bisa sering olih tanggapan. Sebab anane seni kuwe bisa mekar, butuh diombyongi kaya penginyongan padha utawa masyarakat. Ndeyan kaya kuwe penemune inyong sing wong gblog,..." omonge Taslim.
Duslam nyambungi: "Tuuuulll...., Kang Taslim. Kesenian kuwe nek tek pikir duweke masyarakat. Dadi kudune sing ngipuk-ipuk masyarakate dhewek. Mulane magreh inyong ngajek kanca batir padha ngipuk-ipuk senine dhewek. Kaya anane Begalan,..... Sing manut adat kudune nanggap, ya aja ora nanggap. Ora merga adate ya kena, ning merga keseniane kuwe sing duweke inyong padha."
Gaber nylemong: "Begalan mbokan sing ana pikulan isi centhong, irus, ilir, cething karo liya-liyane?"
"Ya kuwe! Kaplake semeno nek durung weruh Begalan tah kebangeten!" Duslam semu maido.
"Mbuhlah! Nek ana wong durung ngerti Kang Duslam jan, seneng banget. Lha sing kudune nanggap Begalan sapa?" Gaber ngomong maning.
"Sekiye magreh padha ider rondha dhisit. Minggu ngarep nek padha slamet waras kandhahan bab Begalan."
"Inyong esteje Kang Supa. Magreh ider," Taslim nyambungi terus menyat karo jimot kenthong.
Ora let suwe wong lima padha nuthuki kenthong karo ider mubeng RT.
Kang Supa
Dicopy paste sekang Kedaulatan Rakyat, 12 Maret 2006.
mBalik ming: Kaca Utama ; Daftar Tulisan / Artikel Bebas
