დეკონსტრუქტივიზმი
ვიკიპედიიდან
დეკონსტრუქტივიზმი, ასევე ცნობილი როგორც დეკონსტრუქცია, 1980-იან წლებში ჩასახული მიმდინარეობაა პოსტმოდერნისტულ არქიტექტურაში, რომელიც მის ფილოსოფიურ იდეოლოგიას ამავე სახელწოდების ლიტერატურული მოძრაობიდან იღებს.
ეს არის თანამედროვე სტილი, რომელიც არქიტექტურული მოდერნის გათვლილ რაციონალურობას უპირისპირდება. ამ მიმდინარეობის საფუძვლად ფრაგმენტულობა, დიზაინის არა-ლინეარული პროცესები, არა-ევკლიდესეული გეომეტრია, პოლარულობის წინააღმდეგობა და ა.შ. უდევს. ამ სტილის შენობათა საბოლოო ვიზუალური ეფექტი ხასიათდება მასტიმულირებელი ამოუცნობლობითა და კონტროლირებადი ქაოსით. თუმცა დეკონსტუქციის კრიტიკოსთა მტკიცებით ეს პრინციპულად სოციალურად ნაკლებ მნიშვნელოვანი ფორმალური ხასიათის სავარჯიშოა.
ამ მიმდინარეობაზე გარკვეული გავლენა იქონია ფრანგი ფილოსოფოსი ჟაკ დერიდას შრომებმა და მისმა იდეებმა დეკონსტრუქციაზე. ზოგიერთ არქიტექტორზე ასევე მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა რუსული კონსტრუქტივისტული მოძრაობის გეომეტრიულმა უბალანსობამ. კონსტრუქტივიზმთან ერთად დეკონსტრუქტივიზმში შეინიშნება მსგავსება ხელოვნებისა და არქიტექტურის სხვა მიმდინარეობებთანაც, მათ შორის მოდერნიზმთან, პოსტმოდერნიზმთან, კუბიზმთან, ექსპრესიონიზმთან, მინიმალიზმთან და კონტემპორარულ ხელოვნებასთან. დეკონსტრუქტივიზმის ზოგადი მცდელობაა მოარიდოს არქიტექტორი მოდერნიზმის მბოჭავ 'კანონებს', როგორიცაა "ფორმა მოჰყვება ფუნქციას", ფორმის სიწმინდე და სტრუქტურის ექსპრესია.
ამ მიმდინარეობის ყველზე განთქმული არქიტექტორები არიან:
- პიტერ აიზენმანი
- ფრენკ გერი
- ზაჰა ჰადიდი
- კუუპ ჰიმელბლაუ
- რემ კოოლჰაასი
- დენიელ ლიბესკინდი
- ბერნარდ ჩუმი