تفرش
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| تفرش | ||
|---|---|---|
|
||
| اطلاعات | ||
| کشور : | ایران  |
|
| استان : | مرکزی | |
| شهرستان : | تفرش | |
| بخش : | مرکزی | |
| جمعیت : (۱۳۸۳) | ۱۲٬۵۵۵ | |
| ارتفاع از سطح دریا : | ۱۸۷۸ متر | |
| پیش‌شماره تلفنی : | ۰۸۶۲ | |
| وب‌گاه : | tafresh.net | |
تَفرِش، شهری است واقع در استان مرکزی ایران که در میان حلقه‌ای از کوهها قرار گرفته است. شهر تفرش در بخش مرکزی شهرستان تفرش قرار گرفته‌است.
دیرینگی این شهر به پیش از اسلام می‌‌رسد و نام آن که در اصل " گبرش " بوده و از " گبر" به معنی زرتشتی می‌آید, گواهی بر این مدعاست.
[ویرایش] دانشمندان و بزرگان
- پروفسور محمود حسابی "پدر علم فیزیک نوین ایران"
- استاد عباس سحاب "پدر علم جغرافیای ایران"
- پروفسور احمد پارسا "پدر علم گیاهشناسی ایران"
- دکتر ابوالقاسم بهرامی "پدر علم میکروب‌شناسی ایران"
- دکتر عبدالکریم قریب "پدر علم زمین‌شناسی ایران" (اهل گرکان آشتیان)
- دکتر محمد قریب "پدر علم پزشکی کودکان ایران" (اهل گرکان آشتیان)
بی دلیل نیست که این شهر را " شهر پدران ایران " لقب داده اند.
استادان بزرگ هنر خوشنویسی مانند " استاد فتحعلی واشقانی " , " علی منظوری حقیقی " و " عباس منظوری " که از پیشکسوتان و بزرگان هنر خط ایران بشمار می‌‌آیند, صحتی دیگر بر اثبات جوهر با سوادی و هنر خوشنویسی در این منطقه است. به دلیل اینکه دانشمندان و سخنوران زیادی از تفرش برخاسته اند, این منطقه به شهر " مشاهیر علم وادب ایران " نیز مشهور شده است.
این شهر به " شهر دانشگاهی " نیز معروف است. چرا که دارای دانشگاه صنعتی امیر کبیر در مقاطع کارشناسی, کارشناسی ارشد و دکترا, مجتمع دانشگاه آزاد واحد تفرش و دانشگاه پیام نور است.
بناها و آثار تاریخی و معماری که در این منطقه به چشم می‌‌خورد, بیشتر مربوط به دوران پس از اسلام است. امامزاده " ابوالعلی مهدی " متعلق به دوران ایلخانی از نظر معماری چشمگیر است و جزو آثار ملی و به ثبت رسیده است. همچنین مسجد جامع "ششناو" مربوط به دوران سلجوقیان, " شاهزاده احمد" و " امامزاده محمد" و " امامزاده قاسم " مربوط به دوران صفویه و بنای " بی بی ستین " که تاریخچه آن نامعلوم است و " تکیه زاغرم " مربوط به دوره قاجار, از دیگر آثار ملی به ثبت رسیده این شهر است. از دوران پیش از اسلام نیز یادگارهایی در منطقه به جا مانده است که می‌توان از قلعه‌های گبری, سنگنگاره‌ها که در مناطق خاصی از بیابانهای تفرش قرار دارند و گورهای نشسته بر فراز روستای کبوران (گبران) نام برد.
از دیگر دیدنی‌های ناشناخته تفرش , آتشکده است که بر فراز روستای کبوران جای گرفته و به " چهار طاقی " معروف است. یکی دیگر از نامهایی که تفرش به آن معروف است " شهر گردو و بادام " است. علت خوب بودن این دومحصول در این منطقه, وجود درصد کمی آهک در خاک منطقه است. بزرگ‌ترین درخت گردو با محیط ۶ متر و قطر 1,9 متر در روستای طراران (دلارام) قرار دارد و سالانه پانزده هزار عدد گردو می‌‌دهد.
در بیابانهای مستعد و استثنایی این منطقه نیز گیاهان متنوع وحشی و دارویی بسیار رشد می‌کند. همچنین گیاهانی نظیر زیتون و زعفران که در دوآب وهوای متفاوت رشد می‌کنند, هر دو در تفرش کشت می‌شوند. به همت سازمان محیط زیست و آب و هوای اقلیمی که این منطقه دارد, انواع وحوش از قبیل قوچ, بز وحشی, گرگ, روباه, شغال, کبک, تیهو, بلدرچین, غاز, مرغابی وحشی, جوجه تیغی, سگ آبی, انواع موش آبی و موش کور, لاکپشت, خوکچه وحشی, خفاش, جغد, عقاب, قرقی, شاهین, سهره, بلبل, قناری, دارکوب , شانه به سر, دم جنبانک, کبوتر چاهی, قمری, انواع مار سمی و مار آبی یافت می‌شود. یکی از جاذبه‌های طبیعی تفرش آب معدنی " چشمه گراو" است. این چشمه به فاصله ۵ کیلومتری تفرش میان دو روستای کبوران و طراران واقع گردیده و دسترسی به آن آسان است. آب آن معدنی و دارای خواص درمانی است. محصولات تزیینی وهنری ساخته شده از مس, مهم‌ترین فعالیتهای صنایع دستی است که یکی از سوغات اصلی تفرش را تشکیل می‌‌دهد و جریان صنعت و مدرن شدن هنوز این فعالیتها را متوقف نکرده است. فراورده‌ها و فعالیتهای دیگر مردم, قالیبافی, گیوه دوزی, صنایع دستی مسی, خشکبار, زنبورداری , دامداری و مرغداری است. سیستم آبیاری و هدایت آب, از دیرباز در این شهر به صورت قنات و آب انبار بوده و ویرآبهای متعددی با توانایی مهندسی بالا, جهت مصارف شرب یا کشاورزی ساخته شده است. زیباترین آب انبار که با هنر معماری بسیار حرفه‌ای ساخته شده است, " آب انبار بلور" است که جزو آثار ملی به ثبت رسیده و توسط سازمان میراث فرهنگی بازسازی شده است و تبدیل آن به یک نگارخانه فرهنگی هنری از برنامه‌های سازمان میراث فرهنگی استان مرکزی است. رمز همه این شرایط خاص و برکات محفوظ طبیعی که اکنون در اختیار ماست, به دلایلی مانند دور ماندن از آلودگی‌های صنعتی, شیمیایی و ماشینی است که زمینه مناسبی را برای تبدیل شدن آن منطقه به یک مرکز گردشگری, تفریحی, استراحتی و پژوهشی در استان مرکزی و ایران فراهم می سازد. پروفسور محمود حسابی را همه می‌‌شناسند. او در نیمه نخست سده حاضر, با ارائه خدمات بسیار در کشور از جمله تاُسیس دانشگاه تهران, به پیشبرد دانش کشور کمک بسیاری کرد. تئوری‌های او در دانش فیزیک موجب شد که همه او را پدر فیزیک نوین ایران بدانند. عباس سحاب نیز که در سال ۱۳۰۰ به دنیا آمد, در سراسر عمر خویش لحظه‌ای از پژوهش و مطالعه بازننشست. تهیه و انتشار بسیاری از نقشه‌ها و اطلس‌های کشور, تهیه نخستین کره جغرافیایی به زبان فارسی و مراوده علمی با کارتوگرافان بزرگ دنیا, از او چهره‌ای ممتاز در علم نقشه کشور ساخت. مردی که همگان او را پدر علم نقشه در کشور می‌‌دانند. استاد عبدالکریم قریب نیز دانشمند پرآوازه دیگری است که در سال ۱۲۹۱ به دنیا آمد. او تمام عمر خویش را در حوزه زمین‌شناسی به مطالعه و تحقیق گذراند و شاگردان بسیاری را پرورش داد. وی در تاُسیس چندین مرکز علمی پژوهشی در حوزه زمین‌شناسی نیز فعالیت داشته است. پروفسور احمد پارسا نیز که در سال ۱۲۸۶ به دنیا آمد, در سال ۱۳۱۲ دکترای گیاهشناسی خود را در فرانسه گرفت. او در فاصله سالهای ۱۳۲۹ - ۱۳۲۱ , نخستین کتاب گیاهشناسی مستقل ایران را به زبان فرانسه تاُلیف کرد که در ۵ جلد و بیش از ۷۰۰۰ صفحه توسط وزارت فرهنگ آن زمان منتشر شد. تألیف دهها کتاب در حوزه گیاهشناسی و راه اندازی موزه علوم طبیعی ایران از دیگر خدمات اوست. وی در سال ۱۳۷۶ در کالیفرنیا درگذشت. حاج ابراهیم کاریابی نیز از مردان زحمتکش شهرستان تفرش بود که وی را پدر عمران و آبادانی شهر تفرش نامیده اند.
[ویرایش] منابع
- نوشتاری از فاطمه لولوئی در روزنامه ایران بتاریخ ۲۶/۰۶/۱۳۸۲.
- وب‌گاه تفرش
[ویرایش] پیوند به بیرون
 |
|
|---|---|
| مرکز | اراک |
| شهرستان‌ها |
آشتیان | اراک | تفرش | خمین | دلیجان | زرندیه | ساوه | شازند | کمیجان | محلات |
| شهرها |
اراک | آستانه | آشتیان | تفرش | توره | خمین | خنداب | داودآباد | دلیجان | رازقان | زاویه | ساوه | سنجان | شازند | غرق‌آباد | فرمهین | قورچی‌باشی | کرهرود | کمیجان | مأمونیه | محلات | میلاجرد | نراق | نوبران | نیمور | هندودر | |
| اماکن دیدنی |
آتشکده خورهه | آرامگاه پرفسور حسابی | بازار اراک | گلستان‌های محلات | تپه تاریخی آوه | خانه خمینی | روستای هزاوه | سد پازنده خرداد | سراب عمارت | غار چال‌نخجیر | غار آزادخان | قلعه مستوفی‌الممالک | کاروانسرای دودهک | مجموعه تاریخی نراق | مدرسه سپهدار | مسجد شش‌ناوه | یخچال مهدی‌آباد |
