الفبای گرجی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
یکی از قدیمی‌ترین سیستمهای نوشتاری جهان خط گرجی است بر اساس روایات تاریخی که در کتاب باستانی « سرگذشت کارتیل» آمده است خط گرجی در دوره استقرار دولت گرجستان شرقی یا ایبریا در قرن سه و چهارم پیش از میلاد اختراع شده است و گفته میشود که پرنواز اولین پادشاه کارتیل (گرجستان شرقی) الفبا گرجی را اختراع کرد ولی با استناد به آثار مکتوب گرجی که در دسترس پژوهشگران قرار دارد تاریخ موثق نوشتار گرجی از قرن پنجم مسیحی آغاز می‌گردد.
در طی 15 قرن اخیر تغییراتی در تعداد وطرز ترسیم حروف رخ داد و امروز الفبای زبان گرجی شمال 33حرف می‌‌باشد و از چب به راست نوشته میشود
اینک در جهان بیش از سه هزار زبان وجود دارد ولی تعداد خط والفبا بیش از 14-16 نیست اساس الفبای گرجی را در طی عمر طولانی خود یعنی از قرن پنجم مسیحی تا امروز خط حروفی یعنی الفبایی تشکیل داده است هرکی از علامات این زبان با صوت مطابقت کاملی دارد از لحاظ تناسب و تطبیق نوشتار وتلفظ الفبای گرجی فوق العاده کامل و عالی است بدین معنی که در زبان خط گرجی یک مثال عدم مطابقت حروف واصوات دیده نشده است
الفبای گرجی چه درقرون گذشته وچه در عصر حاضر یگانه الفبایی که مورد استفاده همه گرجیان قرار گرفته است ولی حوزه استعمال آن دربعضی موارد از سرحدات گرجستان تجاوز می‌‌کند. غیر از خود گرجیان الفبای گرجی در قرون وسطی مور استفاده بعضی از ساکنان شمال قفقاز قرار گرفته است مثلا در داغستان، چچن و اینگوشتیا سنگ مقبره‌ها وکتیبه‌های متعددی وجود دارد که به زبان گرجی نوشته شده است
در بعضی موارد این سنگ نبشته‌ها "دو زبانی" هستند یعنی به زبان گرجی و زبان ساکنان آن محل نگاشته شده‌اند ولی در هر دو مورد از زبان گرجی استفاده کرده‌اند الفبای گرجی یکی از عوامل مهم و رواج فرهنگ وادبیات آسی (قوم ایرانی نژاد در کوهه‌های قفقاز) قرن 19 بود.
الفبای گرجی 33 حرف دارد که از سمت چپ به راست نوشته میشود و تلفظ 8 حرف آن مختص زبان گرجی می‌‌باشد.
| گرجی | ა | ე | ა | ი | ო | უ | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| فارسی | آ | اِ | اَ | ای | اُ | او |
واج ها
| گرجی | ბ | ჯ | ჩ | დ | ფ | გ | ჰ | ჟ | კ | ლ | მ | ნ | პ | ღ | რ | ს | შ | თ | ვ | ხ | ძ | ზ | ც | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| فارسی | ب | ج | چ | د | ف | گ | ه | ژ | ک | ل | م | ن | پ | ق | ر | س | ش | ت | و | خ | دز | ز | تس |
[ویرایش] منبع
وبگاه گرجیان ایران (برداشت آزاد با ذکر منبع)
