Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Kumykische Sprache - Wikipedia

Kumykische Sprache

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie

Kumykisch (Qumuqça)

Gesprochen in Russland
Sprecher 280.000
Linguistische
Klassifikation

Altaische Sprachen (umstritten)

Turksprachen
Kiptschakische Sprachen
Kumykisch

Die kumykische oder kumükische Sprache (Eigenbezeichnungen: Qumuq tili, Qumuqça) oder kurz: Kumykisch gehört im Wesentlichen zur Kyptschak-Gruppe innerhalb der Turksprachen, häufig wird sie auch zu den südtürkischen Sprachen gezählt. Dieser Sprache sind jedoch überwiegend die Eigenschaften der westtürkischen Sprachen gemein. Aus der türkischen Turkologie ist auch „kumukisches Türkisch“(Kumuk Türkçesi) bekannt.

Ursprünglich bildeten die Kumyken das den Kaukasus beherrschende Volk, das unter eigenen mächtigen Khanen lebte und von ihnen eisern regiert wurde. Daher wurde ihre Sprache zur wichtigsten Verkehrssprache des nördlichen Kaukasus. Sie zerfällt bis heute in zahlreiche Dialekte: Qasav-Yurt oder Khasavyurt im Norden des Landes, Buinak oder Buynak in der Landesmitte und Qaidak bzw. Kaytak im Süden. (Innerhalb der Turksprachen sind die kumykischen Dialekte teilweise umstritten, da z. B. der Qasav-Yurt-Dialekt vielfach von den Nogaiern für sich beansprucht wird; das kommt von der Tatsache, dass der Qasav-Yurt-Dialekt als Übergangsdialekt zum Nogaischen anzusehen ist.)

Sprachgeschichtlich bildet die kumykische Sprache den natürlichen Übergang des westtürkischen in das südtürkische Sprachgebiet. Als nächste Verwandte gelten Nogaisch, Balkarisch und Meschetisch.

Obgleich das Kumykische zum (Süd-)Westzweig der Turksprachen gehört, zeigt es eine große Gemeinsamkeit mit dem Aseri-Türkischen auf, von dem es stark beeinflusst wurde: Kumyk. gelecekmen = Aseri geleceyem (türkisch geleceğim); Kumyk. gelecekbiz = Aseri geleceyik (türkisch geleceğiz); Kumyk. geleceksiz = Aseri geleceksiniz (türkisch geleceksiniz).


[Bearbeiten] Alphabete

Als Schriftsprache bedienten sich die Kumyken im 13. Jahrhundert des klassischen Persischen, das sie jedoch als tadschikische Sprache bezeichneten. Ab dem 15. Jahrhundert wurde auch das Tschagataisch als übergeordnete Sprache eingeführt; Persisch war nur noch die Sprache der Poesie und der Wissenschaft.

Im späten 19. Jahrhundert wurde im Zuge der Nationalisierung der Völker des Russischen Reiches auch ihre Sprache zur eigenständigen Schriftsprache erhoben, die mit dem arabischen Alphabet und den im Persischen üblichen Zusatzzeichen geschrieben wurde.

Im Jahre 1929 übernahmen auch die Kumyken die Latinisierung der nichtslawischen Völker Russlands, und sie übernahmen das „einheitliche türkische Alphabet“.

Doch zur Jahreswende von 1937/1938 wurde im Zuge des verstärkten Russisch-Unterrichtes auch bei ihnen eine Kyrillisierung durchgeführt, und sie mussten eine um Zusatzzeichen ergänzte Variante des russischen Alphabetes einführen.

Vor kurzem, 2002, wurde ein lateinisch basiertes Alphabet, das „neues türkisches Alphabet“ genannt wird, für die Schreibung des Kumykischen eingeführt. Bis zum Jahre 2010 sollen nun das lateinische und das kyrillische Alphabet gemeinschaftlich für die Schreibung gelten, und ab 2010 soll nur noch das lateinische Alphabet verbindlich sein. Zwar erfolgte die Übernahme des Lateinalphabetes nur inoffiziell, sie wird aber von den russischen Behörden größtenteils toleriert.

Der Language code ist KSK.

Gegenüberstellung des kumykischen Lateinalphabetes mit dem türkischen:

  • Kumyk.: Aa Bb Cc Çç Dd Ee Ff Gg Ğğ Hh Iı İi Jj Kk Ll Mm Nn NGng (Ññ) Oo Pp Qq Rr Ss Şş Tt Uu Üü Ww Xx Yy Zz
  • Türk.: Aa Bb Cc Çç Dd Ee Ff Gg Ğğ Hh Iı İi Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Rr Ss Şş Tt Uu Üü Vv Yy Zz

[Bearbeiten] Sprachbeispiel

  • Kumykisch:

Tuwdu Çolpan, tang bilindi, boldu uyanma zaman. Şawla aldı dünya yüzün, yuhlağanımız taman.

Gözüng aç, dört yakğa qara! Getdi kerwan erterek. Biz geçigip kalğanbız, enni hozğalma gerek.

Doğdu Çolpan, sabah bilindi, ışık aldı dünya yüzünü. Uyanma zamanı geldi, uyuduğumuz yeter.

Gözünü aç, dört yana bak! Gitti kervan erkenden. Biz gecikip kaldık, artık harekete geçmek gerek.

[Bearbeiten] Weblinks

THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu