Motî:tchame 1
Èn årtike di Wikipedia.
tchame 1 [f.n.]
1. (v.v.m. d' tchårlî, di cinsî, di tcheron) tchaeke des årvolowès pîces di bwès ki fjhèt l' djante des rowes di bwès, sotnowes på bindadje di fier, et ki s' astokèt so les rais. Les rowes di tchår avént shijh tchames, les cenes di berwete, cwate. Po fé ene rowe, li tchårlî fwait des rais, on moyoû et des tchames (E. Pècheur). I fåt ene tchame po deus rais. On dit eto: djante. F. jante de bois. >> sitoker ene tchame: î emantchî les rais. Po stoker ene tchame, on xhorlêye les tchames avou l' xhore (ramexhné pa J. Haust). >> aveur li dos come ene tchame: esse vôssé do dos, copurade cwand on dvént vî. D' ene pitite feme foirt vôssêye, on dit: avou s' dos, on freut ddja ene bele tchame (ramexhné pa E. Pècheur).
2. tchame d' on pousse rond soûmint d' on pousse, k' on bastixh li sponte dissu.
3. tchame d' on sployon bwès ki toûne å dvant do sployon, la k' on clawe li fier.
4. >> aveur ene sacwè e tchame: aveur ça ki toûne dins l' tiesse (come des tchames metowes ene dirî l' ôte po fé ene rowe). Ciste idêye la, c' est ene idêye ki nel cwite nén; il a ça e tchame (Guy Belleflamme). On dit eto: e trexhe. F. idée fixe.
Etimolodjeye: bodje gayel "cambo" (ki toûne). Coinrece Lidje et Årdene.
| tchamlou, tchamlowe [addj. & o.f.n.]
1. k' a des crombès djambes (des djambes come des tchames). Il est tchamlou, il a stî faxhî so on tonea ! On dit eto: årvolou, schavlé. F. cagneux.
2. må fwait, crawieus, tot djåzant d' on meube, d' èn emantchaedje. F. bancal.
| tchamteu [o.n.] tchårlî fjheu d' tchames.
| tchamler (codjowaedje) [v.s.c.] aler d' bihaire, roter cron (come li ci k' est tchamlou). I tchamele å roter (ramexhné pa J. Haust).
Sitindaedje do sinse:
Parintêye:
- ritchamter, ritchamler
- si distchamter, si distchamler
Minme sitok etimolodjike
Dipus d' racsegnes so les rowes di bwès
