Vikipedi:Listeler
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
Bu sayfa Vikipedi için bir yönergedir. Sayfanın içeriği, uygulanması gereken bir standart olarak Vikipedistler tarafından benimsenmektedir. Ancak değiştirilmesi mümkündür ve sağduyuyla ele alınması gerekmektedir. Sayfada değişiklik yapmadan önce, bu değişikliklerin Vikipedistler'den onay aldığına emin olun. Uygun görmediğiniz bir madde varsa, tartışma sayfasında sebepleri ile açıkça belirtin. |
|
[değiştir] Listelerin amacı
Vikipedi'deki listelerin 3 ana amacı vardır:
- Bilgi
- Liste, değerli bir bilgi kaynağı olabilir. Bu durum, özellikle iyi yapılandırılmış listeler için geçerlidir. Örneğin tarih sırasına göre dizilmiş listeler, konuya göre ayrılmış listeler veya açıklamalı/tanımlı listeler.
- Erişim
- Eğer kullanıcı, aklında belirli bir araştırma amacı olmadan geziniyorsa, büyük ihtimalle "Ayrıca bakınız" listelerini kullanacaktır. Eğer belirli bir amaçları varsa ve ne aradıklarını tam olarak biliyorlarsa, büyük ihtimalle "ara" kutusunu kullanacaklardır. Eğer ne aradıklarını biliyorlarsa, ama nasıl yazıldığını veya jargondaki adını bilmiyorlarsa, muhtemelen ilgili maddeler listelerini kullanacaklardır.
- Geliştirme
- Bazı listeler Vikipedi'nin gelişimi için kullanışlıdır. "... ile ilgili listeler" hangi maddelerin yazıldığını, hangilerinin henüz yazılmadığını göstermeleri açısından faydalıdır.
Kategoriler gibi, listeler de içerdikleri maddelerdeki değişikliklerin kolay takip edilebilmesini sağlayan "İlgili değişiklikler" özelliğine sahiptir. listelerdeki bu özellik sayesinde, kategorilerden farklı olarak, listeden silinen maddeler de görünebilir. Daha genel olarak, listelerdeki ilgili değişiklikler, kategorilerin aksine, bir sayfa geçmişine sahiptir.
[değiştir] Listedeki Maddelerle İlgili Kriterler
[değiştir] Daima Listedeki Elemanlar İçin Kullanılan Kriterleri Belirtin
Listelere ilişkin olası problemleri önlemek için dahil etme kriterleri Vikipedi:Doğrulanabilirlik ile uyumlu olmalıdır. Bu şu demektir, eğer bir kişi X olarak listeleniyorsa, o kişi güvenilir yayımlanmış bir kaynakta X olarak belirlenmiş, tanımlanmış olmalıdır. Ayrıca özgün araştırma ilkesini de dahil etme kriterlerini seçerken göz ardı etmeyiniz: önemli olarak doğrulanamayacak veya genel olarak kabul görmemiş yeni kriterler üretmektense genel olarak kabul görmüş bir kriteri tercih ediniz.
Listeler her zaman, özellikle de zor veya tartımalı konularda önemli ve saygın kaynaklarca yapılmış tanımlamalara dayanan eleman kriterlerini belirten kesin ifadeler içermelidir. Tanımlamaların kendilerinin tartışmalı olduğu durumlara dikkat ediniz. Vikipedi'deki birçok liste herhangi bir eleman kriteri belirtilmeden oluşturulmuştur ve editörler sadece listenin isminden yola çıkarak nelerin eklenmesi, dahil edilmesi gerektiğini varsayarlar. Bir listeye nelerin eklenebileceği "bariz gözükse" dahi açıkça belirtmek ima etmek veya vurgulamaktan daha yararlıdır.
 |
Bu sayfa başka bir dilden çevrilmektedir.
|
[değiştir] Açık, Tarafsız ve Yoruma Açık Olmayan kriterler Belirleyin
Ensure that the criteria for inclusion in the list are neutral and based on widely accepted definitions of terms. Both clear criteria and adherence to these criteria must take priority over any praise or condemnation an editor may feel is implied by membership. Some lists cover characterizations that can be considered negative. Such lists, if not carefully maintained can be used to promote a certain POV. Opponents of a subject may attempt to include it in the list despite that it does not meet the list criteria; and conversely supporters may attempt to remove that it despite meeting the list criteria.
Identitarian lists are another example where POV may often be incorporated. For example, on List of Jewish jurists, List of born-again Christian laypeople, and List of gay, lesbian or bisexual composers some editors add names to these lists out of a kind of self-affirmation. To put it frankly, editors who are themselves, Jewish, born-again, or LGBT (or otherwise wish to affirm the value of those qualities), feel comforted by adding names of famous and respected people to their List of people like me. In these types of examples, membership in the adjectival category is both contextual and often not obvious.
[değiştir] Listeler, Değer Yargısı Yapılacak Yerler Değildir
Avoid creating lists based on a value judgement of people or organizations. For example, a "List of obnoxious people" is clearly not acceptable, but more subtle examples could be a "List of demagogues", or "List of exploitative companies", or a "List of authoritarian leaders", as each one of these are based on value judgements even if these can pass the test of verifiability. However, it is inevitable that certain objective characterizations of things, or especially persons, will be considered either praise or condemnation by some readers. An editor need not (and cannot) generally find criteria about which no one makes a value judgement, but criteria, or inclusions/exclusions, should be done without regard to such value judgements.
[değiştir] Liste tarzları
Vikipedi'de, 3 temel liste tasarımı vardır:
[değiştir] Sırasız listeler
Format şudur:
== Liste başlığı == * Örnek 1 * Örnek 2 * Örnek 3
[değiştir] Liste Başlığı
- Örnek 1
- Örnek 2
- Örnek 3
Tarz açısından, liste öğeleri büyük harfle başlamalıdır. Sonunda ise nokta, virgül veya noktalı virgül bulunmamalıdır. Ancak, eğer liste öğesi bir veya daha fazla tam cümleden oluşuyorsa sonuna nokta konur.
Bu tarz uzun listeler veya hem bağlntı hem de açıklayıcı metin içeren girdi listeleri için uygundur. Ayrıca madde zaten birkaç başlık ve/veya alt-başlığa sahipse bu tarz uygundur.
Başlık doğrudan değişiklik noktası sağlar, eğer bölüm değişikliğini aktive ederse. Aynı zamanda listeyi saptayabilecek otomatik içindekiler tablosu sunar. Bununla birlikte, bu gerekli değildir.
Birçok Vikipedist bu tarzı daha kolay okunabilir bulur. Many Wikipedians feel this style is the easiest to read.
[değiştir] Sıralı (numaralı) Listeler
Üsttekine benzer şekilde fakat # sembolü kullanarak bir numaralı liste oluşturabilirsiniz. Format şöyledir (Numaralandırmanın düzgün biçimde sıralı olması için liste öğelerinden hiçbirinin boş bir satırla ayrılmamış olması gerekir):
== Liste Başlığı == # Örnek 1 # Örnek 2 # Örnek 3
[değiştir] Liste Başlığı
- Örnek 1
- Örnek 2
- Örnek 3
[değiştir] Akıcı veya yatay listeler
Format şudur:
Liste başlığı: örnek 1, örnek 2, örnek 3
The style requires less space on the page, and is preferred if there are only a few entries in the list, it can be read easily, and a direct edit point is not required. The list items should start with a lowercase letter unless they are proper nouns.
[değiştir] Tanım listeleri
Format şudur:
; Terim 1 : Tanım 1 ; Terim 2 : Tanım 2 ; Terim 3 : Tanım 3
- Terim 1
- Tanım 1
- Terim 2
- Tanım 2
- Terim 3
- Tanım 3
Aşağıdaki gibi yapmacık listeler yerine, gerçek tanım listeleri kullanınız
* Terim — Tanım
- Terim — Tanım
veya
* '''Terim''': Tanım
- Terim: Tanım
Çoğu durumda, tanım listelerinin yerine tablo kullanılması daha uygundur.
[değiştir] Tablolar
Listeleri görüntülemek için tablo kullanmak (gereksiz karmaşık kodlar içermesi ve üzerinde değişiklik yapılmasının zorluğu nedeniyle) göz korkutucu olmasına rağmen, üçten fazla sütuna gerek duyulması gibi durumlarda kullanılması yarar sağlar. Bakınız Wikipedia:How to use tables
[değiştir] Liste türleri
Bir liste tek başına bir madde olabileceği gibi, bir maddenin içinde de geçebilir.
- Liste maddeleri, veya "bağlantı listeleri"; belirli bir konuyla ilgili maddelere yönlendirme yapan bağlantı listeleridir. (Kişiler, yerler veya bir olayın zaman çizelgesi gibi)
- Bu tipteki maddeler daima X'in listesi veya X'in zaman çizelgesi başlığını taşır.
- The title and bullet style or vertical style is common for this type of list. These Wikipedia entries follow the Wikipedia:Lists (stand-alone lists).
- Madde içindeki listeler, ya maddenin akışı içinde yer alırlar, ya da maddenin sonuna eklenirler. Bu listeler ilgili maddelere erişim veya bilgi vermek için kullanışlıdırlar.
Bu tip listelere örnek olarak "Ayrıca bakınız", "İlgili maddeler", "Kaynakça" ve "Dış bağlantılar" alt başlıkları verilebilir.
[değiştir] Uyarı metinleri
Tamamlanmamış listelerin başına veya sonuna şu şablonu ekleyiniz:
{{eksikliste}}
