Kanser

Vikipedi, özgür ansiklopedi

A - Normal hücre bölünmesi, B - Kanserli hücre bölünmesi. 1 - Apoptoz, 2 - Zarar görmüş hücre.

Kanser vücut hücrelerinin kontrolsüz bir şekide üremeleri ile meydana gelen bir hastalıktır. Hücreler henüz tam bilinmeyen bir nedenle, kontrolsüz olarak bölünmeye başlarlar. Bu yüzden bedende hızlı hücre çoğalmasından oluşan kötü urlar oluşur ve bunlara kanser denir.

Kanser oluştuğu dokuya bağlı olarak yüzden fazla çeşidi olan bir hastalık grubudur. Kanserler tümörlerin ilk olarak başladıkları organa bağlı olarak sınıflandırılırlar. Örneğin ilk olarak akciğerde oluşan kansere Akciğer kanseri denir.

Kanser hücreleri civarlarındaki dokulara ulaşarak, kan ve lenf sistemi yoluyla ile vücudun diğer taraflarına yayılırlar. Buna metastaz denir. Metastaz yapan kanserlerin tedavisi genel olarak daha zordur.

Erken teşhis edilebildiği takdirde kanser tamamen tedavi edilebilir bir hastalıktır.

[değiştir] Kanserden korunmanın yolları

Kanserden korunmanın iki yolu vardır:

Kanser yapan etkenlerden kaçınma (sigara, fazla yağ tüketimi, zararlı ışınlar, kimyasal maddeler vb.)
Erken Teşhis

Kanser ne kadar erken teşhis edilirse, tedavisi de o düzeyde başarılı olur. Kanserin belirtilerinden herhangi biri görüldüğünde hemen (hiç gecikmeden) bir doktora başvurmak hayat kurtarabilir. Biraz gecikmek bir hayata malolabilir.

[değiştir] Kanserin en sık görüldüğü yerler

Kanserlerin organlar içinde Akciğer, deri, dil, dudak, gırtlak, mide, kalınbağırsak, kan, mesane, meme, ve prostatta daha fazla görüldüğü söylenebilir.

Kadınlarda en çok meme, rahim ve kalın barsak kanseri; erkeklerde ise en çok akciğer, prostat, mide ve kalınbarsak kanserleri görülmektedir. Akciğer kanseri büyük ölçüde sigara kullanımı ile ilişkilidir.

Kanserin görüldüğü yerler aşağıda gösterildiği şekilde de yüzdelenebilir:

Beyin ve omurilik %1
Cilt %10
Genital bölgeler : erkeklerde %10, kadınlarda % 6
Meme %14
Sindirim sistemi %25
Solunum yolları, erkeklerde %2, kadınlarda %3
Karaciğer ve safra kesesi %3
Diğer organlar %8

[değiştir] Kanserin erken belirtileri

Vücudun herhangi bir yerinde bir tümör (Vücudun herhangi bir yerinde görülen ve ele gelen şişlik veya sertlikler)
Ses kısıklığı veya belirli bir sebebi olmayan öksürük, geçmeyen öksürük
Göğüs ağrısı
Yutma güçlüğü ve hazım bozuklukları
Kol ve omuz ağrısı
Kemik ağrısı
Kilo kaybı, ani zayıflama veya iştahsızlık
Başağrısı
Sarılık
İyileşmeyen yaralar
Dışkılama alışkanlıklarında değişiklik (İshal veya kabızlık)
Vücut deliklerinden kan veya anormal sıvı gelmesi (Makat veya rahimden gelen anormal kanama veya akıntılar),
Ben ve siğillerde görülen anormal değişmeler, koyulaşma.

Bu belirtilerden herhangi biri veya birkaçı, iki haftadan fazla devam ederse ve ailede kanserli hasta varsa, hemen kanser konusunda uzman bir hekime başvurmak gerekir.

Gelişmiş ülkelerde ve ülkemizde meme kanseri, akciğer kanseri ve kalınbağırak kanseri, kanserden ölüm nedenleri arasında üst sıralarda yer alır. Bu kanserler hakkında ayrıntılı bilgiler aşağıdadır:

[değiştir] Kanser taraması - check-up

Yaş ilerledikçe kanser görülme oranı artar. Özellikle 40 yaş üzerindeki herkesin yılda bir kere kanser açısından kontrolden geçmesi uygun olur.

Kanser tarama çeşitleri aşağıdadır.

Özel Kanser Taraması - Kadın

Muayene
Akciğer Grafisi
Abdominal Ultrasonografi
Meme Ultrasonografisi
TİT (Tam İdrar Tetkiki)
CBC (Tam Kan Tetkiki)
CEA (Karsiyoembriyojenik Antijen)
Ca 15-13
Vaginal Smear
Ca 125
Gastroskopi veya Rektoskopi
Dışkıda Gizli Kan Testi
HbsAg
HCV

Özel Kanser Taraması - Erkek

Muayene
Akciğer Grafisi
Abdominal Ultrasonografi
CBC (Tam Kan Tetkiki)
TİT (Tam İdrar Tetkiki)
CEA (Karsiyoembriyojenik Antijen)
PSA (Prostat Spesifik Antijen)
PAP (Prostatik Asit Fosfataz)
Gastroskopi veya Rektoskopi
Dışkıda Gizli Kan Testi
HbsAg
HCV

[değiştir] İleri kanser taraması

Biyopsi
CT
MR
PET

Bir şişlik veya anormal dokunun kanser olup olmadığının doğru bir şekilde anlaşılması için tek yol biyopsidir. Cerrah tarafından kitleden alınan parça mikroskop altında patolog tarafından değerlendirilir. Eğer biyopsi pozitif ise, alınan kitle veya anormal doku kanser hücresi ihtiva eder ve tedavigerekir. Kanserin yayılımı ve vücuttki tahribatı için ise CT yani Bilgisayarlı Tomografi önerilmektedir.

[değiştir] Kanser tedavisi

4 tür tedavi kullanılmaktadır:

Cerrahi (kanseri alıp çıkartmak)
Radyasyon (ışın) tedavisi (yüksek-doz x-ışınları veya diğer yüksek-enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerinin öldürülmesi): Radyasyon tedavisinde kanser hücrelerini öldürmek ve tümörü küçültmek için x-ışınları veya diğer yüksek-enerjili ışınlar kullanılır
Kemoterapi (kanser hücrelerini öldürmek üzere ilaçlar kullanılması): Kemoterapi haplar şeklinde ağız yoluyla ya da iğne aracılığıyla damar veya kaslara verilerek uygulanabilir. Kemoterapi sistemik bir tedavidir, çünkü verilen ilaç kan dolaşımına girerek tüm vücudu dolaşır ve hedef organlardaki kanser hücreleri dışında vücuttaki tüm kanser hücrelerini ya da sağlıklı hücreleri öldürebilir.
Alternatif Tıp (Bağışıklık sistemini güçlendirerek, kendi kendini iyileştirmesine fırsat tanımak)