Hakkı Behiç Bayiç
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hakkı Behiç Bayiç T.B.M.M. 1. Dönemde milletvekilliği ve bu dönemde kurulan I. İcra Vekilleri Heyeti'nin ilk aylarında vekillik görevi yapmış bir Türk siyaset adamıdır. Mustafa Kemal Paşa'nın 1920 sonunda taktik mülahazalarla kurdurduğu Türkiye Komünist Fırkası'nın genel sekreterliğini yapmış olması ile tarihe geçmiştir.
1886 yılında İstanbul'da Çerkes kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Mülkiye Mektebi'ni bitirdikten (1905) sonra, Maliye Nezarit Muhasebe Kalemine girdi. 1909-1917 yılları arasında çeşitli yerlerde tahrirat müdürlüğü, vilayet mektupçuluğu, sonra da Bilecik'te mutasarrıflık yaptı. 1917'de mutasarrıf olarak bulunduğu Akka'nın İngilizlerce işgal edilmesi üzerine İstanbul'a döndü. 1919'da Anadolu'ya geçti ve Denizli temsilcisi olarak Sivas Kongresi'ne katıldı.
1920'de TBMM'ye Denizli milletvekili olarak girdi. I. İcra Vekilleri Heyeti'nde önce Maliye Vekilliği (25 Nisan 1920), sonra da Dahiliye Vekilliği'ne (17 Temmuz 1920) seçildi. Sol eğilimli olduğu bilindiğinden hakkında kısa sürede sekiz sözlü soru ve dört gensoru önergesi verilmesi üzerine, 7 Eylül 1920'de görevinden ayrıldı. Aynı yıl Yeşil Ordu'nun dağıtılmasından sonra, 18 Ekim 1920'de Atatürk'ün kurdurduğu Türkiye Komunist Fırkası'nın genel sekreterliğine getirildi. Partinin yayın organı Yeni Gün gazetesinin de başyazarlığını yaptı. Türkiye Komünist Fırkası kuruluşunun üçüncü ayında dağıldı. Hakkı Behiç de 1923'e değin sürdürdüğü milletvekilliği görevinden sonra siyasetten çekildi ve emekli hayatı yaşadı. 12 Ekim 1943'de Ankara'da öldü.
[değiştir] Kaynakça
İcra Vekillleri Heyeti Reisi: Mustafa Kemal Atatürk
Umuru Şeriye ve Evkaf (Diyanet ve Vakıflar) Vekili: Mustafa Fehmi Gerçeker • Adliye Vekili: Celalettin Arif Bey → (v.) Zekai Apaydın • Erkan-ı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay) Vekili: İsmet İnönü • Müdafa-i Milliye Vekili: Fevzi Çakmak
Dahiliye (İçişleri) Umuru Vekilleri: Cami Baykurt (→) Hakkı Behiç Bayiç (→) Nazım Resmor (→) Refet Bele
Hariciye Vekili: Bekir Sami Kunduk • İktisat Vekili: Yusuf Kemal Tengirşenk • Maliye Vekili: Hakkı Behiç Bayiç (→) Ahmet Ferit Tek • Maarif Vekili: Rıza Nur (→) Hamdullah Suphi Tanrıöver • Nafia (Bayındırlık) Vekili: İsmail Fazıl Cebesoy (→) Ömer Lütfi Argeşo • Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (sosyal yardım) Vekili: Adnan Adıvar
