Vikipedi:Engelleme politikası
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
Bu sayfa Vikipedi'nin resmi politikalarından biridir. Sayfanın içeriği, uygulanması gereken bir standart olarak Vikipedistler tarafından benimsenmektedir. Sayfada değişiklik yapmadan önce, bu değişikliklerin Vikipedistler'den onay aldığına emin olun. Uygun görmediğiniz bir madde varsa, tartışma sayfasında sebepleri ile açıkça belirtin. |
 Bu politikanın özeti: |
|
|
Eğer bir yönetici veya bürokrat, yetkisindeki fonksiyonlardan birini kullanacaksa o fonksiyona ait Vikipedi politikasına uymak zorundadır. Ayrıca, işlemi uygularken, ilgili politikanın hangi maddesine göre uyguladığını belirtmesi gereklidir. Örneğin; deneme olarak tanımlanabilecek yeni bir madde hızlı silme işlemi ile silinecekse, yönetici maddeyi silerken, neden kısmına Vikipedi:Hızlı silme Genel, 2 benzeri bir ifade koymalıdır.
Aşağıdaki engelleme kuralları dışındaki herhangi bir nedenden dolayı hiç kimse engellenemez. Engellemelere itirazınız varsa bu sayfanın en altındaki ilgili başlığı okuyun. Engellemeyi yapan yönetici dışında bir yöneticiden engellemeyi kaldırmasını istemeyin, bunun yerine engellemeyi yapan yönetici ile konuşun. Aşağıda da belirtildiği gibi hiçbir yönetici bir diğer yöneticinin yaptığı bir engellemeyi, engellemeyi yapan yönetici ile tartışıp bir orta yol bulmadan kaldıramaz.
Konu başlıkları |
[değiştir] Engelleme kuralları
- Küfürlü değişiklik - Herhangi bir Vikipedi sayfasında küfürlü değişiklik yapan dinamik IP adresi en fazla 24 saatliğine engellenir. Herhangi bir Vikipedi sayfasında küfürlü değişiklik yapan statik IP adresi veya kullanıcı en az 24 saatliğine engellenir. Eğer eyleme devam ederse daha uzun süreliğine engellenebilir.
- Karşıtlık ve rahatsızlık vermek - Vikipedi’nin genel yönetmeliklerine karşı davranan, ısrarla ve sürekli belli kişi veya kişilere saldırıda bulunan, yanıltıcı değişikliklerde bulunan ve bu davranışı nedeniyle uyarılmasına rağmen devam eden, taciz yapan, kullanıcıların imzalı yorumlarını değiştiren IP adresleri engellenir. Engellemeden önce kullanıcı en az bir kez uyarılmalıdır. Dinamik IP adresleri en fazla 24 saatliğine, statik IP adresleri ve kullanıcılar ise ilk olarak 24 saatliğine engellenir. Eğer 24 saat sonunda eylemlerine devam ederlerse daha uzun süreliğine engellenebilirler. Eğer engellenen bir kullanıcı yeni bir kullanıcı adı ile bahsi geçen eylemlere devam ederse ve devam edeceğini belirtirse (“Beni engelleyemezsiniz!!!” gibi), bu yeni kullanıcı adı da engellenir. Bu kural nedeniyle yapılan engellemelerin bir kısmı tartışmalı olabilir.
- Botlar - Topluluk tarafından onay almamış veya standartlara uymayan botlar ilk kez en fazla 24 saatliğine engellenir. Eğer botun operatörü gerekli değişikliği yapmaz veya topluluk tarafından onay alınmamış olmasına rağmen botu çalıştırmaya devam ederse bot daha uzun süreliğine engellenebilir.
- Yoğun geri dönüş - Üç geri-dönüş kuralını ihlal eden kullanıcılar engellenebilirler. 24 saat içersinde bir sayfayı üçten fazla (dört ve üzeri) geri döndüren kullanıcı yöneticiler tarafından en fazla 24 saatliğine engellenebilir. Aynı kullanıcı tarafından ihlalin tekrarı halinde bu süre uzatılabilir. Birden çok kullanıcının Üç geri-dönüş kuralını ihlal ettiği durumlarda yöneticiler taraflara eşit davranmalıdır. Eğer yönetici bir kişiyi Üç geri-dönüş kuralının ihlali nedeniyle engelleyecekse, engellemeden önce söz konusu kullanıcıyı uyarması tavsiye edilir. Eğer bu nedenle engellenen bir yönetici ise, söz konusu yönetici kendisine konan engellemeyi kaldıramaz.
- Vandalizm - Yöneticiler vandalizm yapan IP adreslerini, takdirlerine göre engelleyebilirler. Dinamik IP adresleri için bu nedenle konulan bir engelleme en fazla 24 saatlik olmalıdır. Statik IP adresleri içinse ilk olarak 24 saatliğine engelleme konulur, eğer söz konusu kişi vandalizme devam ederse süre uzatılabilir. ‘Sadece’ vandalizm yapan kullanıcılar ise statik IP adresleri için geçerli olan şekilde engellenebilir. Fakat, kullanıcıların hata sonucu yaptığı düşünülen vandalizmler bu kapsama alınmaz.
- Kullanıcıyı veya kullanıcıları tehlikeye sokan kişisel saldırılar - Vikipedi içinde ya da dışında, biri ya da birileri diğer bir Vikipedi yazarını siyasi, dini ya da devlet organları veya işvereni benzeri kurumlara şikayet etmek yönünde tehdit eder ya da eylemde bulunursa, eylemi yapan kişi engellenir. Böyle bir durumu farkeden yönetici, eylemi yapan kullanıcının erişimini anında engellemelidir.
- Kullanıcıların kişisel bilgilerini kişilerin onayı olmaksızın yayımlamak - Herhangi bir kullanıcının kişisel bilgilerini yayımlayan kullanıcılar, olayın boyutuna ve ehemmiyetine göre yöneticinin uygun gördüğü bir zaman dilimi için, sınırsız dahil, engellenebilirler.
- Israrla telif ihlali ve intihal - Başkalarının çalışmalarını, izinsiz veya kaynak göstermeksizin Vikipedi'de kullanmak kabul edilemez bir davranıştır. Telif haklarının ihlali veya intihal ciddi bir ahlaki ve yasal sorundur. Eğer iyi niyetle davranılıyorsa ve durum bulanıksa, durum berraklaşıncaya ve Vikipedi'de söz konusu içeriğin kullanılabileceği netleşinceye kadar editörlerin içeriği çıkarmaları gerekir. Israrla, uyarıldıktan sonra, telif hakları bakımından tartışmalı içerikleri ekleyen kullanıcı veya anonim IP'ler, projenin iyiliği için engellenebilir. Fakat bu konuda yöneticilerin dikkatli davranması ve iyi niyetle hareket eden, bu tür davranışları tamamen hata sonucu gerçekleştiren kullanıcıları (veya anonim IP'leri), hemen engellemek yerine, gerektiği biçimde bilgilendirmesi ve uyarması gerekir.
- Kullanıcı adları - Bilerek yanıltıcı, küfür veya hakaret içeren veya kışkırtıcı (provokatif) vb. uygunsuz kullanıcı isimlerine izin verilmez ve gerektiğinde yöneticiler bu tür kullanıcı isimlerine sahip hesapları engelleyebilir. Bu nedenle engellenen kullanıcıların IP adresleri otoblokta tutulmalıdır. (Vikipedi:Kullanıcı adı#Uygunsuz kullanıcı adları)
- Topluluğun sabrını zorlayan ve topluluğa karşı sorun çıkaran kullanıcılar - Topluluğun, Vikipedi'nin beş temel taşına dayanan görüşlerine karşı çıkan veya vandalizm olarak tanımlanamayacak şekilde topluluğu rahatsız edici davranışlarda bulunan, yukarıdaki kriterlere uymasa da toplulukta şikayet veya gerilime neden olan kullanıcılar, ilk seferliğine 24 saatten fazla olmaması kaydıyla engellenebilir. Engellemeden önce söz konusu kullanıcının bu maddeden haberdar edilip uyarılması şarttır. Bu çok tartışmalı ve subjektif algılanabilecek bir madde olduğu için, yöneticiler herhangi bir kullanıcıyı bu nedenle engellemeden önce iyi düşünmeli ve topluluğun genel fikrinin engellenmesi yönünde olduğundan emin olmalıdır. Çoğunlukla yöneticilerin, eğer topluluktaki birçok kişiden söz konusu kullanıcı hakkında şikayet alırlarsa bu maddeyi uygulamaya koymaları rica olunur. Ayrıca bir kullanıcı bu madde neden gösterilerek engellendiğinde olayın Vikipedi:Engelleme politikası/Topluluğun sabrını zorlayan kullanıcılar'a eklenmesi, yöneticinin konuyu detaylıca anlatması ve gerektiğinde, eğer topluluktan şahsın engelinin kaldırılması yönünde bir tepki gelirse, engellemeyi kaldırması gerekir.
- Anonim ve açık proxyler - Yöneticiler anonim proxileri zamansız engelleyebilirler, buna izin verilmiştir ve hatta bu davranış teşvik edilir.
- İlkeleri ısrarla ihlal etmek - Uyarıları dikkate almayarak ısrarlı biçimde Vikipedi'nin temel ilkelerini (tarafsız bakış açısı, doğrulanabilirlik ve özgün araştırmalara yer vermemek) ihlal eden kullanıcılar engellenebilirler. Bu sebeple engelleme yapılması için kullanıcının daha önce en az iki kez uyarılmış olması ya da herhangi bir politika ihlali yüzünden daha önce engellenmiş olması gereklidir.
[değiştir] Notlar
- Bu kurallar yazıldıktan sonrası için geçerlidir. Daha önceki eylemlerden dolayı bu kurallar sebep gösterilip engelleme yapılamaz.
- Hiçbir yönetici kişisel sebeplerden, Engelleme Politikasında belirtilmeyen bir sebepten veya keyfi olarak hiçbir kullanıcı veya anonim IP adresini engelleyemez. Buna, özel durumlar dışında, kullanıcının veya IP adresinin engellenme talepleri de dahildir. Kullanıcı ve IP adreslerinin kişisel sebeplerden, Engelleme Politikasında belirtilmeyen bir sebepten veya keyfi olarak kendilerinin engellenmesini hiçbir yöneticiden talep etmemeleri rica olunur.
[değiştir] Birisi yanlışlıkla engellendiğinde
Zaman zaman, yöneticilerin dikkatsizliği ve kötü niyet taşımayan kişisel hataları nedeniyle, zaman zamansa daha önceden engellenmiş dinamik bir IP'nin başka bir kullanıcı tarafından kullanılıyor olması nedeniyle, kullanıcılar yanlışlıkla engellenmiş olabilir. Bu durumda en iyi yol, engeli koymuş gözüken yöneticiye veya aktif gözüken herhangi bir yöneticiye durumu e-mail yoluyla bildirmektir. Yöneticilerin bir listesi için VP:Y sayfasına göz atabilirsiniz.
[değiştir] Engellemenin kullanılamayacağı durumlar
Bir tartışmada avantaj kazanmak için engelleme fonksiyonunun kullanılması yasaktır. Yöneticiler, herhangi bir tartışmada kendileriyle beraber bulunan herhangi bir kullanıcıyı engelleyemezler.
Ayrıca iyi niyet ile hareket etme ihtimali olan kullanıcılara karşı engelleme fonksiyonu kullanılmadan önce iki kez düşünülmelidir.
Vikitatil vb. nedeniyle yöneticinin kendi kendisini engellemesi veya yine aynı nedenle engelleme talep eden bir kullanıcıyı engellemesi yasaktır.
[değiştir] Bir engellemeye itirazınız varsa...
Eğer bir yönetici başka bir yöneticinin yaptığı engellemeye itiraz ederse, her şeyden önce engellemeyi yapan yönetici ile konuşmalıdır. Örnek itiraz nedenleri:
- Kullanıcının engelleme politikası ihlal edilerek engellenmesi,
- Engelleme nedeninin artık var olmaması.
Engellenen kullanıcının engelini kaldırmadan önce lütfen engelleyen yönetici ile görüşün. Engellenen bir kullanıcının engelini kişisel nedenler yüzünden kaldıramazsınız.
