Mula sa Tagalog Wikipedia, ang malayang ensiklopedya.

Mga nilalaman 1 Base (Beis) 1.1 Mga Karaniwang Base 1.2 Ang Base at pH 1.3 Mga Katangian ng Base 1.4 Alkalinidad ng mga non-hydroxides 1.5 Ang Base bilang katalisador (catalysts) na heterogeneous

[baguhin] Base (Beis)

Ito ang karaniwang pakahulugan sa (Arrhenius) base o beis: isang kompuwestong kimikal na tumatanggap ng hydronium ions kapag tinunaw sa tubig (isang taga-tanggap ng proton). Ang alkali ay isang espesyal na halimbawa ng isang base kung saan ito’y nagdudulot ng hydroxide ion sa aqueous (may tubig) na kapaligiran. Sinasabing ang mga base at asido ay magkatunggali dahil sa ang dulot ng isang asido ay pataasin ang konsentrasyon ng hydronium ion ((H₃O⁺) sa tubig samantalang ang base ay nagpapababa ng konsensantrasyon nito. Natutunaw sa tubig ang lahat ng Arrhenius base (beis) at laging may pH na higit sa 7.

May iba pang pangmalawakan at abansadong pakahulugan sa asido at base.

[baguhin] Mga Karaniwang Base

• Mga carbonato - Baking soda (sodium hydrogen carbonate) at Sodium carbonate

• Ammonia and amines

• Pyridine at ipa pang basic aromatic rings

• Metal hydroxides tulad sodium hydroxide o potassium hydroxide

• Maraming metal oxides ang nagiging basic hydroxides sa tubig (anhydrides)

• Sabon

[baguhin] Ang Base at pH

Ang pH ng (di-dalisay) na tubig ay sinusukat sa kanyang asides (kaasiman). Sa isang dalisay na tubig, isa sa sampung milyong molekula lang nito ang naghihiwalay sa hydronium ions (H₃O⁺) at hydroxide ions (OH⁻) ayon the sumusunod na ekwasyon

Ang konsentrasyon (sa mole/liter) ng mga ions ay ipinakikita bilang [H₃O⁺] and [OH⁻]; ang kanilang produkto ng kanilang pagpaparami ay tinatawag na dissociation constant ng tubig at may halagang 10⁻¹⁴ mole²/l². Ang balangkas matematika ng pH ay −log [H₃O⁺]; kaya, ang isang dalisay na tubig ay may pH na 7. (The bilang na ito ay tama sa 23 °C at nagbabagp ng kaunti sa ibang temperatura.)

Tumatanggap (o nag-aalis) ng hydronium ions (H₃O⁺) ang base sa solusyon, o nagbibigay ito ng hydroxide ions (OH^-) sa solusyon. Pareho itong magpapababa sa hydronium ions, at kaya magpapataas sa pH. Sa kabilang dako, nagbibigay ng H₃O⁺ ions ang isang asido o kaya’y tumatanggap (o nag-aalis) ng OH⁻ at kaya nagpapababa sa pH.

Natutuos ang pH ng isang solusyon. Halimbawa, ang isang mole ng sodium hydroxide (40 g) na tinunaw sa 1 litrong tubig ay may konsentrasyon ng hydroxide ions [OH⁻] = 1 mole/l. Kaya ang [H⁺] = 10⁻¹⁴ mol/l, at pH = −log 10⁻¹⁴ = 14.

[baguhin] Mga Katangian ng Base

Hindi kasing lapot ng tubig ang mga base (beis); may mapait na lasa at mala-sabon (madulas) sa hipo. Nagiging asin ito kapag kimikang nakipagsanib sa isang asido. Neutralisasyon sa mga Asido Kapag tinunaw sa tubig, ang base na sodium hydroxide ay nagigihiwalay sa hydroxide at sodium ions:

at gayundin, sa tubig ang hydrogen chloride ay naghihiwalay sa hydronium and chloride ions:

Kapag pinaghalo ang dalawang solusyong ito, ang H₃O⁺ at OH⁻ ions ay nagsasanib upang makabuo ng molekula ng tubig:

Kapag magkatumbas ang tinunaw na dami ng NaOH at HCl (na sinukat sa moles, hindi sa gramo), eksaktong neutralisado ang base at asido at mag-iiwan lang ito ng NaCl (karaniwang asin) sa solusyon.

[baguhin] Alkalinidad ng mga non-hydroxides

Parehong base ang sodium carbonate at ammonia ngunit pareho silang hindi naglalaman ng OH⁻ groups. Tumatanggap silang pareho ng H⁺ kapag tinutunaw sa tubig:

[baguhin] Ang Base bilang katalisador (catalysts) na heterogeneous

Maaring gamitin ang mga sustansyang basiko bilang di-matutunaw na heterogeneous catalysts (katalisador) sa mga kimikang pagsasanib. Halimbawa rito ang mga metal oxides tulad ng magnesium oxide, calcium oxide, at barium oxide gayundin ang potassium fluoride sa alumina at ilang zeolites. Maraming transition metals ang mainam na katalisador at bumubuo ng basikong sustansya. Ginagamit ang mga basikong katalisador sa mga hydrogenation, paglilipat ng double bonds (dalwahing kawing), Meerwein-Ponndorf-Verlay reduction, ang Michael reaction, at marami pang ibang kimikang pagsasanib.