ซิมโฟนีหมายเลข 5 (บีโทเฟน)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ซิมโฟนีหมายเลข 5 ในบันไดเสียง ซี ไมเนอร์ (Symphony No. 5 in C Minor) ของบีโทเฟน เป็นผลงานที่เขาประพันธ์ขึ้นในช่วง ค.ศ. 1804-1808 ในแคตาลอกผลงานของบีโทเฟนระบุเลขโอปุส 67 (Opus 67) ซิมโฟนีบทนี้นับว่าเป็นหนึ่งในงานดนตรีคลาสสิกที่ได้รับความนิยมสูงสุด และรู้จักกันแพร่หลายที่สุด รวมทั้งถูกนำออกแสดงและได้รับการบันทึกเสียงมากที่สุด

ซิมโฟนีบทนี้มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักอย่างรวดเร็ว หลังจากนำออกแสดงครั้งแรกเมื่อ ค.ศ. 1808 ในเวลานั้น แอนสท์ เทโอดอร์ อะมาดอยส์ ฮอฟฟ์มันน์ (Ernst Theodor Amadeus Hoffmann) ได้บรรยายเอาไว้ว่า "นับเป็นหนึ่งในผลงานชิ้นสำคัญที่สุดแห่งยุค"

บทเพลงนี้ขึ้นต้นด้วยตัวโน้ตหลักที่รู้จักกันอย่างดี 4 ตัว "แท้น แท้น แท้น แถ่น..."

เนื่องจากโน้ตหลัก 4 ตัวของเพลงคล้ายกับรหัสมอร์ส (คือ จุด จุด จุด ขีด) ที่ตรงกับอักษรโรมัน V โน้ตหลักนี้จึงใช้เป็นเครื่องหมายของคำว่า "victory" (ชัยชนะ) ในพิธีเปิดการออกอากาศสถานีวิทยุบีบีซี (BBC) ของอังกฤษในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 อันเป็นความคิดของวิลเลียม สตีเฟนสัน (William Stephenson)

สารบัญ 1 การบรรเลงรอบปฐมฤกษ์ 2 การตอบรับและอิทธิพล 3 รายละเอียดของแต่ละท่อน 4 การเลือกบันไดเสียง 5 ซิมโฟนีหมายเลข 5 กับผลงานในรูปแบบอื่นๆ 6 ลิงก์ภายนอก

[แก้] การบรรเลงรอบปฐมฤกษ์

ซิมโฟนีบทที่ 5 นี้ถูกนำออกบรรเลงเป็นรอบแรก เมื่อวันที่ 22 ธันวาคม ค.ศ. 1808 โดยที่บีโทเฟนเป็นผู้ควบคุมวงด้วยตนเองปฐมทัศน์ โอกาสดังกล่าวถือว่าเป็นคอนเสิร์ตยักษ์ใหญ่ ประกอบด้วยผลงานใหม่ทั้งหมดของบีโทเฟน โดยได้แสดงที่โรงละคร Theater an der Wien ในกรุงเวียนนา และมีรายการแสดงดังนี้

• ซิมโฟนีหมายเลข 6 (Symphony No. 6)
• Aria: "Ah, perfido", Op. 65
• The Gloria movement of the Mass in C Major
• Piano Concerto No. 4
• -- พักการแสดง --
• ซิมโฟนีหมายเลข 5
• Sanctus and Benedictus movements of the C Major Mass
• Choral Fantasy

การแสดงดังกล่าวใช้เวลานานกว่า 4 ชั่วโมงเลยทีเดียว

สำหรับซิมโฟนีหมายเลข 5 และหมายเลข 6 ซึ่งประพันธ์ขึ้นในเวลาใกล้เคียงกันนั้น ปรากฏในโปรแกรมคอนเสิร์ตเป็นหมายเลข 6 และ 5 ตามลำดับ แต่ในปัจจุบันมีการลำดับหมายเลขสลับกันตามลำดับการพิมพ์

บีโทเฟนนั้นอุทิศซิมโฟนีบทนี้ให้แก่ผู้อุปถัมภ์สองท่าน ได้แก่ เจ้าชาย F.J. von Lobkowitz และ เคาน์ Andreas Razumovsky คำอุทิศนั้นปรากฏในการพิมพ์ครั้งแรก เมื่อเดือนเมษายน ค.ศ. 1809

[แก้] การตอบรับและอิทธิพล

ส่วนนี้ของบทความยังไม่สมบูรณ์ คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มเติมเนื้อหาในส่วนนี้

[แก้] รายละเอียดของแต่ละท่อน

ซิมโฟนีบทนี้มีด้วยกัน 4 ท่อน หรือมูฟเมนต์ ดังนี้

I. Allegro con brio

II. Andante con moto

III. Scherzo. Allegro

IV. Allegro

สามท่อนแรกนั้นเรียงเรียงสำหรับเครื่องดนตรีต่างๆ ได้แก่ ฟลุต 2 ตัว, โอโบ 2 ตัว, คลาริเน็ต 2 ตัว (ในคีย์ บีแฟลต), บาสซูน 2 ตัว, ฮอร์น 2 ตัว, ตรัมเป็ต 2 ตัว, กลองทิมปะนี และเครื่องสายตามปกติ ได้แก่ ไวโอลิน 1 และไวโอลิน 2, วิโอลา, เชลโล และดับเบิลเบส ส่วนท่อนสุดท้ายได้เพิ่มปิคโคโล, คอนทราบาสซูนอย่างละตัว และทรอมโบน 3 ตัว (อัลโต, เทเนอร์ และเบสส์)

การแสดงดนตรีทั้งหมด ใช้เวลาประมาณ 35 นาที

[แก้] การเลือกบันไดเสียง

คีย์ของซิมโฟนีหมายเลข 5 เป็นบันไดเสียง ซีไมเนอร์ (C minor) นับว่าเป็นคีย์พิเศษของบีโทเฟนเลยทีเดียว มีนักวิจารณ์ให้ความเห็นว่าสำหรับบีโทเฟนแล้วคีย์นี้เป็นตัวแทนของ “น้ำเสียงแบบวีรบุรุษ และมีความเกรี้ยวกราด” และเขาใช้คีย์นี้สำหรับงานที่มีความเข้มข้นเป็นพิเศษ หรือ “สงวนไว้สำหรับดนตรีที่แสดงออกทางอารมณ์สูงสุดของเขา”

ผลงานอื่นๆ ของบีโทเฟนในบันไดเสียง ซี ไมเนอร์ ที่ให้ภาพในลักษณะดังกล่าว มีดังต่อนี้ไป

• "Piano Sonata No. 5", Opus 10 no. 1 (1795-8)
• "Piano Sonata No. 8", Opus 13, "Pathetique" (1798)
• "Piano Concerto No. 3" no. 3 (1800)
• "String Quartet No. 4", Opus 18, no. 4 (1800)
• "Sonata in C minor for Violin and Piano", Op. 30, no. 2 (1802)
• "Symphony No. 3"; second "Funeral March" movement (1803)
• "Coriolanus" overture, Opus 62 (1807)
• "Piano Sonata No. 32", Op. 111 (1822)

[แก้] ซิมโฟนีหมายเลข 5 กับผลงานในรูปแบบอื่นๆ

เสียงโน้ต ..มีมีมีโด..เรเรเรที.. จากมูฟเมนต์ที่ 1 ของซิมโฟนีหมายเลข 5 ถูกนำมาใช้ซ้ำหลายครั้งในดนตรียุคหลัง เช่น

• ถูกนำมาใช้เป็นเพลงเปิดของสถานีวิทยุบีบีซี ของอังกฤษ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
• เพลง A Fifth of Beethoven เป็นซิมโฟนีหมายเลข 5 ในจังหวะดิสโก โดย Walter Murphy เมื่อ ค.ศ. 1976 และเป็นเพลงประกอบภาพยนตร์ Saturday Night Fever (1977)
• เพลง Roll Over Beethoven โดย Chucker Berry เมื่อ ค.ศ. 1956 และนำมาขับร้องใหม่โดยวง Beatles, Status Quo และวง ELO - Electic Light Oechestra (ค.ศ. 1973))
• นักกีตาร์ Yngwie Malsteen โซโล่กีตาร์ ซิมโฟนีหมายเลข 5 แบบเฮฟวี่เมตัล
• ภาพยนตร์ Beethoven (1992) หนังครอบครัวเกี่ยวกับสุนัขพันธุ์เซนต์เบอร์นาร์ต ตั้งชื่อสุนัขว่า บีโธเฟน โดยใช้เสียงโน้ตท่อนนี้ แทนตัวบีโธเฟน
• ภาพยนตร์ V for Vendetta (2005) หนังและหนังสือเกี่ยวกับการต่อสู้ขับไล่ทรราช ใช้เสียงโน้ตท่อนนี้ สื่อถึงการต่อสู้และชัยชนะ โดย V (มาจากเลข 5 และหมายถึง Victory) เป็นชื่อตัวละครเอก

[แก้] ลิงก์ภายนอก

• เนื้อหาทั่วไป
• การวิเคราะห์โครงสร้างอย่างย่อ
• ภาพ แผนที่ และไฟล์เสียง

ซิมโฟนีหมายเลข 5 (บีโทเฟน) เป็นบทความเกี่ยวกับ เพลง หรือ ดนตรี ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น