Unsur kimia

Ti Wikipédia, énsiklopédi bébas

Unsur kimia (kadang ukur disebut unsur) téh ngarupakeun matéri nu disusun ku atom-atom nu jumlah proton jero intina sarua. Tah jumlah proton ieu nu katelah wilangan atom unsur. Pikeun conto, sakabéh atom nu jumlah proton na intina aya 6 disebutna atom unsur karbon, jeung sakabéh atom nu boga 92 proton na intina disebut atom unsur uranium.

Di dieu disadiakeun daptar unsur nurutkeun ngaran, nurutkeun lambang, jeung nurutkeun wilangan atom. Paling merenah mun dipintonkeun dina bentuk tabel periodik, nu ngumpulkeun/nyusun unsur-unsur dumasar kana kamiripan sipat-sipatna.

Atom-atom unsur nu sarua nu intina ngandung jumlah neutron nu béda disebut isotop unsur. Unsur murni bisa aya dina kaayaan unit monoatomik, diatomik, atawa poliatomik nu disusun ku atom-atom nu sarupa. Nu kieu disebutna alotrop.

Ngaran resmi unsur-unsur kimiawi ditangtukeun ku International Union of Pure and Applied Chemistry, IUPAC, nu sacara umum nyokot ngaran nu dipilih ku nu manggihanana. Unsur kimiawi oge dibéré lambang kimiawi nu unik, dumasar kana ngaran unsurna (teu kudu basa Inggris). (Pikeun conto, karbon lambangna 'C', ari sodium (vérsi Inggris) lambangna 'Na', tina kecap Latin "natrium"). Lambang kimiawi dipaké sacara internasional, sedengkeun ngaran unsurna bisa waé ditarjamahkeun kana basa séwang-séwangan. Lambang kimiawi ditulisna kapital (aksara kahiji), sedengkeun ngaran lengkepna mah henteu, samodél dina conto tadi, iwal mun aya di awal kalimah.

Unsur-unsur bisa ngagabung (réaksi) jadi sanyawa murni (samodél cai, uyah, oksida, jeung sanyawa organik). Umumna sanyawa-sanyawa ieu mibanda hiji wangunan stoikiométri jeung struktur sarta sipat nu mandiri.

Sababaraha unsur, utamana unsur logam, ngagabung jadi struktur anyar nu wangunanana bisa rupa-rupa (samodél alloy logam). Dina kasus modél kieu, leuwih merenah nyebut fase batan sanyawa.

Sacara umum, bahan kimia bisa waé diwangun ku campuran rupa-rupa nu di luhur.