Zawisza Czarny (jacht)
Z Wikipedii
Zawisza Czarny - nazwa dwóch kolejnych dużych jachtów morskich należących do Związku Harcerstwa Polskiego. Pierwszy z nich został zakupiony w 1934 roku i używany do czasu wybuchu II wojny światowej, drugi - obecny - zakupiony został w 1961 roku. Nazwa pochodzi od rycerza Zawiszy Czarnego, będącego wzorem cnót rycerskich.
Spis treści |
[edytuj] Pierwszy Zawisza Czarny
Pierwszym "Zawiszą Czarnym" był jacht zakupiony przez ZHP w 1934 roku w Danii. Był to drewniany szkuner szwedzkiej produkcji "Petrea", zbudowany w 1901 roku - solidny żaglowiec, dostosowany do żeglugi podbiegunowej. Został zakupiony w całości ze składek społecznych, wyremontowany i przerobiony na statek szkolny systemem gospodarczym prawie w całości przez harcerzy i studentów, którzy również później na nim pływali. Głównym inicjatorem powstania "Zawiszy" był Witold Bublewski - kierownik Harcerskich Drużyn Żeglarskich, a komendantem aż do wojny był gen. Mariusz Zaruski. "Zawisza" był wówczas największym skautowym żaglowcem i wzbudzał zazdrość i podziw nawet w kolebce skautingu, w Anglii.
W czasie wojny, do 1943 r. używany przez Niemców jako "Schwarze Husar", został przez nich w końcu porzucony i niszczał. Po odnalezieniu po wojnie, sprowadzony do Gdyni nie nadawał się już do remontu i w 1949 r. został odholowany i zatopiony na wodach Zatoki Puckiej. W połowie lat 90. statek do badań podwodnych Centralnego Muzeum Morskiego zlokalizował dokładną pozycję wraku, wynosi ona 54°40,7'N, 18°34,1'E, na głębokości ok. 8 metrów.
Pierwszy "Zawisza Czarny" był drewnianym trzymasztowym szkunerem gaflowym, o powierzchni żagli 432 m², dł. całk. 37,6 m, szer. 8,1 m, wys. 27 m, zanurzenie 3,1 m, 395 BRT, załoga 52 osoby - dane za książką M. Zaruskiego "Z harcerzami w świat".
[edytuj] Drugi Zawisza Czarny
Drugi "Zawisza Czarny" (popularnie zwany "Zawiasem") to stalowy, trzymasztowy szkuner sztakslowy. Jest to jednostka zbudowana na bazie statku rybackiego (lugrotrawlera) "Cietrzew", zwodowanego w 1952 r. w Stoczni Północnej w Gdańsku, który wraz z całą serią statków tego typu został wycofany z eksploatacji z powodu złej stateczności po wypadku jednego z nich.
Statek został przekazany dla ZHP przez Ministerstwo Żeglugi i przebudowany na żaglowiec dla celów sportowo-szkoleniowych. Jest podobny do swojego poprzednika o takiej samej nazwie, który w roku stał się własnością również ZHP. Po pierwowzorze pozostał drewniany galion, który zdobi dziób dzisiejszego "Zawiszy Czarnego". Nową banderę podniesiono 15 lipca 1961, a pierwszym kapitanem został delegowany z Marynarki Wojennej kmdr Bolesław Romanowski. Statek został przebudowany i przedłużony w 1967 r. i obecnie charakteryzuje się bardzo silną budową. W 1990 opłynął dookoła kulę ziemską. Kilkakrotnie opłynął Horn.
W 1984 roku, w czasie regat atlantyckich, żaglowiec wsławił się przeprowadzeniem brawurowej akcji ratowniczej w bardzo trudnych warunkach pogodowych w rejonie Bermudów, ratując część załogi żaglowca "Marques", który zatonął tam w niespodziewanym i niezwykle gwałtownym szkwale. Po wzięciu rozbitków na pokład "Zawisza" pozostał nadal w rejonie wypadku, poszukując ofiar, pomimo wysokiego stanu morza i bardzo silnego wiatru. Na Bermudach żaglowiec i jego załogę witano jak bohaterów.
W swych rejsach "Zawisza", dokładnie tak jak jego poprzednik, realizuje cele statutowe harcerstwa. Należały do nich np. w 1999 Rejsy Pokoju z międzynarodową załogą, z młodzieżą państw ogarniętych konfliktami zbrojnymi na Bliskim Wschodzie.
W 2000 statek przeszedł gruntowny remont z m.in. całkowitą przebudową i modernizacją pomieszczeń.
[edytuj] Dane techniczne
- powierzchnia żagli: 625 m²
- 164 BRT
- długość całkowita: 42,7 m
- kadłuba: 36,1 m
- szerokość: 6,7 m
- zanurzenie: 4,6 m
- załoga: 46 osób
- port macierzysty: Gdynia
