Zarszyn

Zarszyn – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Zarszyn; jest siedzibą gminy Zarszyn, położony jest z lewego brzegu Pielnicy na międzyrzeczu Wisłoka i Sanu. Od października 1939 do roku sierpnia 1944 wieś była siedzibą urzędu gminy w powiecie sanockim.

Od 1340 do 1772 miejscowość leżała w województwie ruskim w ziemi sanockiej. Od 1772 do 1852 wieś należała do cyrkułu leskiego a następnie sanockiego. Od 1867 powiat sanocki, gmina Sanok w Galicji. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Spis treści

1 Historia
2 Religia
3 Drogi krajowe
- 3.1 Zobacz też
- 3.2 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Prawa miejskie otrzymał Zarszyn pod koniec XIV wieku, pod niemiecką nazwą Sehrschoen. Początkowo przeważała ludność niemiecką, która w połowie XVI wieku uległa polonizacji. W roku 1441 kasztelan sanocki Piotr ze Smolic herbu Szreniawa, powiększył uposażenie parafii. W II połowie XVI wieku kościół katolicki został zamieniony na zbór kalwiński. W roku 1624 kościół oraz miasto zostało spalone przez Tatarów. W roku 1644 wyrokiem sądu królewskiego odebrano protestantom kościół oraz grunty będące uposażeniem kościoła. Od roku 1659 kościół był własnością kolegium jezuickiego w Krośnie. Dopiero biskup Wacław Hieronim Sierakowski nadał jezuitom zarząd całej parafii. Po kasacji zakonu przez rząd austriacki, utworzono nową parafię katolicką w Zarszynie.

Od tego czasu aż do roku 1947 parafia podlegała pod dekanat sanocki, diecezji przemyskiej. Do parafii należały wsie Długie, Nowosielce (- Gniewosz) oraz Posada Zarszyńska.

W roku 1880 miasteczko liczyło 193 domy i 959 mieszakńców (w tym m.in. 825 Polaków i 128 Żydów). Dzieliło się na Zarszyn miasteczko oraz Zarszyn przedmieścia. Własność większościowa należała do Kazimierza Wiktora herbu Brochwicz. Dwór ziemiański znajdował się na wyspie, który okolał staw dworski. Pod koniec XIX wieku w mieści był juz dworzec kolejowy, browar, poczta-telegraf oraz szkoła. Nowy murowany kościół wzniesiony został w roku 1882.

W roku 1929 miasto liczyło 975 mieszkańców, prowadziła tędy linia kolejowa w kierynku Chyrowa i Jasła. Własność większościowa nalleżała do Jana Wiktora. Z większych zakładów funkcjonował browar oraz gorzelnia.