Wynalazek
Z Wikipedii
- Uwaga: dane proszę przenosić do Odkrycie naukowe, a nie kasować!
Wynalazek to nowe rozwiązanie techniczne, najczęściej poprzedzone przez pomysł. Wg prawa patentowego wynalazek to, poddające się ścisłej definicji prawno-technicznej, unikalne rozwiązanie techniczne, nie opatentowane dotychczas.
Pojęciem pokrewnym jest odkrycie naukowe – obserwacja nieznanego dotąd zjawiska występującego naturalnie w przyrodzie. Odkrycia nie podlegają ochronie patentowej – uważa się, że są one własnością całej ludzkości. Ochrona patentowa może natomiast dotyczyć nowej technologii, która przyczyniła się do odkrycia. Pojawiają się jednak próby patentowania odkryć, przez przypisywanie im znamion wynalazku np: zapis ludzkiego genomu.
Za pierwsze wynalazki przyjmuje się narzędzia, które powstały około 1 700 000 lat temu.
Podobnie jak w przypadku pomysłów i odkryć większość wynalazków jest bezużyteczna, lecz przed zastosowaniem w praktyce trudno określić ich przydatność. Burzliwe dzieje niektórych można zobaczyć w haśle Historia wynalazków i wynalazczości.
Spis treści |
[edytuj] Formalne kryteria zdolności patentowej wynalazku
Aby wynalazek mógł zostać opatentowany, musi spełniać trzy kryteria, które są zasadniczo takie same na całym świecie:
- Kryterium nowości
- Wynalazek jest uważany za nowy, jeżeli przed datą jego pierwszego zgłoszenia w urzędzie patentowym (bądź wystawienia na uznanej wystawie) informacje o nim nie były nigdzie potencjalnie dostępne dla każdego.
- Kryterium przemysłowej stosowalności (charakteru technicznego)
- Oznacza, że wytwór lub sposób będący wynalazkiem może być faktycznie uzyskany lub technicznie realizowany w sposób powtarzalny. Wynalazek nie musi być przy tym wcale efektywny czy użyteczny.
- Kryterium poziomu wynalazczego (nieoczywistości)
- Oznacza, że wynalazek nie wynika w sposób oczywisty z aktualnego stanu wiedzy. Na przykład:
- stanowi element zaskoczenia dla znawcy,
- jest rozwiązaniem problemu dotąd bezskutecznie podejmowanego,
- zaspokaja nową (nieuświadomioną) potrzebę społeczną,
- umożliwia zwiększenie efektywności,
- umożliwia osiągnięcie szczególnego, nieoczekiwanego efektu, etc.
- Jeżeli wynalazek nie cechuje się poziomem wynalazczym, a należy do kategorii urządzeń (patrz niżej) może uzyskać ochronę w formie prawa ochronnego na wzór użytkowy.
Kryterium pomocniczym, lecz z formalnego punktu widzenia równie ważnym, jest także kryterium dostatecznego ujawnienia - możliwości technicznej realizacji wynalazku na podstawie informacji zawartych w jego opisie i na rysunku bez dodatkowego wysiłku twórczego.
[edytuj] Formalne kategorie wynalazków
Z punktu widzenia prawa własności przemysłowej wynalazki dzielą się na następujące kategorie:
- Sposób
- rozwiązanie określone jako ciąg etapów przebiegających w uporządkowanej kolejności wraz z warunkami, w których one przebiegają.
- Urządzenie
- rozwiązanie określone wzajemnym usytuowaniem i połączeniem poszczególnych elementów tworzących łącznie przestrzenną całość.
- Produkt (wytwór)
- rozwiązanie określone zestawem składników o odpowiednio określonych własnościach fizykochemicznych i zawartości ilościowej.
- Nowe zastosowanie znanej substancji
Przy zachowaniu jednolitości zgłoszenia możliwe jest zawarcie w jednym zgłoszeniu patentowym kilku kategorii i wariantów wynalazku. Zgłoszenie uważa się za jednolite, jeżeli istnieje co najmniej jedna cecha wynalazcza, która jest wspólna dla wszystkich opisywanych w zgłoszeniu wynalazków. Np. (1) wtyczka, która charakteryzuje się bolcami o cechach X i (2) gniazdko, które charakteryzuje się (odpowiadającymi bolcom wtyczki) otworami o cechach X. Ilość różnych kategorii wynalazku odpowiada zwykle liczbie niezależnych zastrzeżeń patentowych.
[edytuj] Lista alfabetyczna polskich wynalazców
- Chobrzyński, Karol - ruszt schodkowy
- Eder, Józef Maria - chlorosrebrowy papier fotograficzny
- Hofmann, Józef - resor, wycieraczki samochodowe
- Krwawicz, Tadeusz przyrząd do usuwania zaćmy
- Łukasiewicz, Ignacy (1822-1882) – lampa naftowa (31 lipca 1853)
- Noiszewski, Kazimierz - elektroftalm
- Sędzimir, Tadeusz (1894-1989) – hutnictwo
- Szczepanik, Jan (1872-1926) – fotografia barwna
- Wolfke, Mieczysław - hologram 1920
- Żaliński, Edmund Ludwik - pneumatyczne działo torpedowe
[edytuj] Lista alfabetyczna innych wynalazców
- Bell, Alexander Graham (1847-1922) – telefon (1876)
- Edison, Thomas Alva (1847-1931) – żarówka (1879), fonograf (1877)
- Fisher, Carl
- Galileusz - termometr (1606-1607), zegar wahadłowy
- Kallinikus – ogień grecki (ok. 674)
- Natta, Julio (1903-1979)
- Pascal, Blaise (1623-1662) – arytmometr (1642)
- Tesla, Nikola (1895-1928) – silnik prądu zmiennego, autotransformator
- Tropsh, Emil
- da Vinci, Leonardo (1452-1519)
- Watt, James (1736-1819) – maszyna parowa (1769)
Zobacz też: patent, historia wynalazków i wynalazczości, odkrycie naukowe, odkrycia geograficzne, odkrycia archeologiczne, odkrycia niesklasyfikowane