Wojny wandejskie

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

François Charette - przywódca buntu w Wandei

Jean-Baptiste Carrier - pacyfikator Wandei

Egzekucja Charette'a

W dniu 10 marca 1793 roku, w departamencie Wandea w zachodniej Francji, w okresie rewolucji francuskiej, wybuchło rojalistyczne powstanie. Jego bezpośrednimi przyczynami było prześladowanie duchowieństwa, antykatolickie postępowanie władz rewolucyjnych, stracenie Ludwika XVI oraz przymusowy pobór do wojska. Powstanie szybko przerodziło się w wojnę ludową. 18 czerwca 1793 roku powstańcza armia zdobyła jedno z największych miast zachodniej Francji - Angers, otwierając tym samym drogę na Paryż. Jednak ochotnicza armia rozpadła się w decydującym momencie - chłopscy żołnierze wrócili do domu na żniwa. 1 sierpnia 1793 Komitet Ocalenia Publicznego nakazał bezwzględnie spacyfikować zbuntowany departament, zalecając aby wymordować wszystkich jego mieszkańców. Regularne walki trwały do 23 grudnia 1793, kiedy to pod Sevenay powstańcza Wielka Armia Katolicka i Królewska została ostatecznie pokonana. 21 stycznia 1794 rozpoczęła się pacyfikacja Wandei kierowana przez gen. Turreau i komisarza Carriera. Przeciwko ludności cywilnej departamentu skierowano 20 "kolumn piekielnych" które systematycznie paliły wsie i miasta, eksterminując ich ludność. Między innymi w Angers zamordowano 2000 ludzi, w Venzis 1500, w Loroux-Botterau 700, w La Gaubretiere 700, w Lucs-sur-Boulogne 564 w tym 110 dzieci. W ciągu półtora roku zamordowano co najmniej 120 000 cywilów, czyli około 15% ludności departamentu. Po upadku dyktatury Jakobinów władze Dyrektoriatu i część wojsk powstańczych rozpoczęły negocjacje, jednak wkrótce walki partyzanckie wybuchły na nowo. Ostatnie grupy partyzantów wandejskich przetrwały w lasach do 1800 roku. Powstanie rojalistyczne wybuchło w Wandei ponownie w 1815, w okresie "stu dni" Napoleona Bonaparte.

Pacyfikacja Wandei przez dyktaurę Jakobinów była jednym z pierwszych ludobójstw w czasach nowożytnych. Konwent narodowy rozkazał by "nie pozostawić przy życiu żadnego człowieka". Kierujący pacyfikacją Ludwik Maria Turreau zastosował niemal wszelkie możliwe środki: zatruwanie źródeł wody i żywności, palenie ludzi w specjalnie skonstruowanych piecach oraz topienie wypełnionych ludźmi barek. Znane są fakty wyrabiania mydła z ludzkiego tłuszczu i garbowania ludzkiej skóry na spodnie dla żołnierzy.