Wielka kolonizacja
Z Wikipedii
|
Podejrzenie o naruszenie praw autorskich |
| Jeżeli oznaczyłeś tę stronę jako podejrzaną o naruszenie praw autorskich, dodaj link do sekcji grudzień 2006 na WP:NPA. |
 Część zawartości tej strony prawdopodobnie narusza prawa autorskie. Tekst źródłowy pochodzi ze strony: Jeżeli możesz zmień ten artykuł, aby nie łamał praw autorskich. |
Wielka kolonizacja - nazwa nadana przez historyków kolonizacji wybrzeży Morza Śródziemnego i Morza Czarnego przez Greków w VIII-VI wieku p.n.e..
Wielka kolonizacja rozpoczęła się wypchnięciem Greków z Grecji kontynentalnej przez napływające ludy morza m.in. Dorów. Przeludnienie na półwyspie spowodowało ten "exodus" Greków oraz zasiedlenie wszystkich wybrzeży Morza Śródziemnego.
Powodem wędrówki było także poszukiwanie nowych, żyznych ziem, których brakowało w Grecji; kolonie odtwarzały zwykle organizację rodzinnego miasta kolonistów (polis), z czasem jednak zdobywały pełną niezależność.
Stopniowo rozszerzyły się granice świata greckiego.
Skutki:
- ożywienie handlu
- rozwój miast metropoli (tylko w Grecji)
- miasto organizujące kolonie to Metropolia, a nowe osady to apoika.
- kontakty z cywilizacjami Wschodu
- przemiany w obyczajowości
VIII w. to czas klęsk dotykających gospodarkę grecką. Pojawiły się też ostre konflikty. Brak żywności wobec rosnącej liczby mieszkańców, chęć zdobycia ziemi uprawnej dla zapewnienia dostatniego bytu, pragnienie wzbogacenia się - to zapoczątkowało proces nazywany wielka kolonizacja.
Kierunki kolonizacji
Sycylia i płd Italia Tu najwcześniej rozpoczął się ruch kolonizacyjny. Pierwsza kolonia Ischia powstaje przed 770 r. założona jest przez miasto Chalkis, które kolonizuje również Kyme. Kolonie założone w płd Italii zyskały sobie miano wielkiej Grecji. Dla Greków była to kraina bogata. Kolonizacja Sycylii zaczęła się od połowy VIII w. Tereny Grecy zdobywali siłą. Tylko Fenicjanie, którzy posiadali tu wcześniej faktorie handlowe nie okazywali Grekom wrogości. Polis wielkiej Grecji i Sycylii posiadały nadwyżki żywności, zwłaszcza zboża, które wysyłano do Grecji właściwej. Na wsch. Wybrzeżu Adriatyku powstały tylko dwie kolonie Apolonię i Epidamnos, tu Grecy wydobywali srebro, u ujścia Padu powstały także dwie kolonie: Adria i Spina.
Wschód W kierunku wybrzeży Syrii, Fenicji, Palestyny, Egiptu. Nie mogli zakładać Polis, istniały tam struktury państwowe, silnie kontrolujące podległe im tereny. Powstawały osady, uzyskujące od miejscowych władców specjalny status - otrzymywali przywileje handlowe, mieli zapewnioną ochronę osób i interesów. Takimi osadami miały być: Al.-mina nad Orontosem i Tell Sukas. W Egipcie istniała tylko jedna osada: Naukratiś nad Nilem Był to raczej port handlowy.
Daleki Zachód W VII w. Grecy rozpoczęli wyprawy na zachodnie wody Morza Śródziemnego, a w VI w. przejęli panowanie nad faktoriami handlowymi Finicjan. Około 600 r. założono Massalię (Marsylię), na Korsyce Alalię, były to kolonie specyficzne wykorzystywano je do piractwa wobec Fenicjan, Grecy dotarli do Hiszpanii - kolonia Emporion - wydobywali tam miedź, srebro i cynę
Morze Egejskie i Propontyda Były to obszary bardzo atrakcyjne dla Greków. Porastały je wysokopienne lasy (drewno wykorzystywano do budowy floty), nabywano tam smołę do uszczelniania kadłubów. Łagodny klimat i dobra gleba sprzyjały rozwojowi rolnictwa. To wszystko zadecydowało o powstaniu gęstej sieci miast. Najstarszą kolonią było Kyzykos.
Morze Czarne Pierwsze kolonie powstają tam ok. 770 r. - na wybrzeżu anatolijskim założono Synopę. Pierwsze kolonie i zachodnich i północnych wybrzeżach Morza Czarnego powstają w VII w. Większość jest założona przez Milet. Nadwyżki zboża, jakimi dysponowały te kolonie były eksportowane do Grecji, by od VI w. stać się jej spichlerzem.
Ok. 580 r. nastąpiło osłabienie ruchu kolonizacyjnego, choć jeszcze przez VI w. powstało sporo osad. Grecy natknęli się na opór Kartaginy broniącej dostępu do Afryki, Hiszpanii, oraz zachodnich brzegów Sycylii. W części środkowej Italii musieli się liczyć z obecnością Etrusków. W samej Grecji wzrosła produkcja rzemieślnicza, co pozwoliło na nabywanie żywności z zewnątrz. Zakładanie kolonii przyczyniło się do wydatnego wzrostu handlu, świat grecki wyraźnie wzbogacił się. Rozwój wymiany towarowej stwarzał niezbędne warunki do rozkwitu miast o rosnącej szybko liczbie ludności. Nie mogłyby się one rozwijać bez dopływu żywności z obszarów ?kolonialnych. Rozwój handlu stwarzał możliwość szybkiego wzbogacenia się. Osady powstałe poza granicami Grecji właściwej przyspieszyły rozwój ludów, wśród których powstawały. Kolonizacja przyczyniła się do zmian w sposobie myślenia, rozszerzenia horyzontu geograficznego Hellenów, nawiązania kontaktów z różnymi ludami o różkolonialnych?. Rozwój
Miasta i ich kolonie Milet - około 100 kolonii w basenie Morza Czarnego
Megara - Bizancjum, Chalcedon, Heraklea
Korynt - Korkyra, Syrakuzy
Chalkis - Kyme
Sparta - Tarent
Fokaja - Masalia, Majnake (Malaga)
Achaja - Sybaris , Kroton
