Tercja (interwał)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Tercja - interwał prosty zawarty między trzema kolejnymi stopniami skali muzycznej. W szeregu zasadniczym naturalnie występują tercja wielka i tercja mała. Zastosowanie znaków chromatycznych pozwala zmienić jej rozmiar.

[edytuj] Rodzaje

Nazwa	Opis	Przykład
Tercja mała Posłuchaj: melodycznie ^* harmonicznie ^*	Tercja o rozmiarze trzech półtonów. Występuje naturalnie w szeregu zasadniczym (d-f, e-g, a-c¹, h-d¹). Jest konsonansem niedoskonałym. W przewrocie otrzymujemy sekstę wielką. Oznaczenie: 3>.
Tercja wielka Posłuchaj: melodycznie ^* harmonicznie ^*	Tercja o rozmiarze czterech półtonów. Występuje naturalnie w szeregu zasadniczym (c-e, f-a, g-h). Jest konsonansem niedoskonałym. W przewrocie otrzymujemy sekstę małą. Oznaczenie: 3.

[edytuj] Interwały pochodne

Tercja cztery razy zmniejszona

Tercja trzy razy zmniejszona

Tercja dwa razy zmniejszona

Tercja zmniejszona

Tercja zwiększona

Tercja dwa razy zwiększona

Tercja trzy razy zwiększona

Tercja cztery razy zwiększona

^{[1] [A]} 3>>>>> (3>>>)
^[2] 1
^[3] 6<<<<
^[4] 2>
^[5] Hisis-deses

^[1] 3>>>>
^[2] 0
^[3] 6<<<
^[4] 1
^[5] His-deses

^[1] 3>>>
^[2] 1
^[3] 6<<
^[4] 2>
^[5] H-deses

^[1] 3>>
^[2] 2
^[3] 6<
^[4] 2
^[5] H-des

^[1] 3<
^[2] 5
^[3] 6>>
^[4] 4
^[5] c-eis

^[1] 3<<
^[2] 6
^[3] 6>>>
^{[4] [B]} tryton
^[5] c-eisis

^[1] 3<<<
^[2] 7
^[3] 6>>>>
^[4] 5
^[5] ces-eisis

^[1] 3<<<<
^[2] 8
^[3] 6>>>>>
^[4] 6>
^[5] ceses-eisis

Objaśnienia do tabeli:
[1] - oznaczenie interwału
[2] - rozmiar interwału w półtonach
[3] - przewrót interwału
[4] - najprostszy interwał o takim samym brzmieniu
[5] - przykład
[A] - te interwały istnieją teoretycznie jako przewroty innych interwałów, w praktyce są one określane w sposób podany w nawiasie
[B] - tryton to (sprowadzając do najprostszego interwału) kwarta zwiększona lub kwinta zmniejszona

[edytuj] Inne

W harmonii średniowiecznej interwał tercji (i jej przewrót - seksta) zaliczany był do dysonansów. Teoretycy XIII-wieczni zaczęli zaliczać tercję do konsonansów, ale w odróżnieniu od pozostałych nadając im nazwę konsonanse niedoskonałe.

Tercja jest odległością najczęściej wykorzystywaną w równoległym śpiewie dwugłosowym z racji tego, że spośród wszystkich interwałów najlepiej brzmi i jest najłatwiejsza do utrzymania intonacyjnego. Budowana jest w gamowłaściwych tercjach od prymy w dół, jako głos drugi. Natomiast w muzyce góralskiej tercja zwyczajowo dobudowywana jest ponad głosem prowadzącym.

Zobacz też:

Interwały

pryma • sekunda • tercja • kwarta • kwinta • seksta • septyma • oktawa • nona • decyma • undecyma • duodecyma • tercdecyma • kwartdecyma • kwintdecyma