Promieniopłetwe
Z Wikipedii
| Promieniopłetwe | |
 Belona - przedstawicielka belonokształtnych |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | promieniopłetwe |
| Nazwa systematyczna | |
| Actinopterygii | |
Promieniopłetwe (Actinopterygii) syn. kostnopromieniste - kategoria systematyczna obejmująca większość współcześnie żyjących gatunków ryb kostnoszkieletowych (Osteichthyes) - w randze gromady lub podgromady, w zależności od przyjętej klasyfikacji. Do promieniopłetwych zalicza się ponad 27 tys. gatunków zasiedlających zarówno wody słodkie jak i wody słone. Od mięśniopłetwych odróżnia je budowa płetw i sposób poruszania.
Spis treści |
[edytuj] Cechy charakterystyczne
- szkielet - w całości lub w części - kostny
- płetwy rozpięte na szkielecie z promieni (kostnych lub chrzęstnych)
[edytuj] Systematyka
[edytuj] Rzędy
Niezależnie od przyjętej klasyfikacji biologicznej ryby promieniopłetwe dzieli się na rzędy. W poniższej tabeli przedstawiono wszystkie rzędy ze wskazaniem różnic pomiędzy klasyfikacjami ITIS i FishBase.
[edytuj] Ujęcie współczesne
Klasyfikacja propagowana przez Integrated Taxonomic Information System (ITIS) stawia Actinopterygii w randze gromady (class) i dzieli na:
[edytuj] Ujęcie tradycyjne
W tradycyjnej klasyfikacji Actinopterygii dzielone są na trzy infragromady:
- kostnochrzęstne (Chondrostei) syn. kostnołuskie, kostołuskie, ganoidy chrzęstne
- przejściowce (Holostei) syn. pełnokostne, ganoidy kostne
- ryby kościste (Teleostei)
Według najnowszych tendencji kladystycznych tak przedstawiona grupa promieniopłetwych nie jest jednak grupą polifiletyczną (z powodu przejściowców), a tym samym nie stanowią taksonu i właściwie nie powinna być opisywana jako podgromada. Tym niemniej taka klasyfikacja nadal bywa stosowana.
Przeważająca większość ryb współczesnych to ryby kościste (Teleostei). Grupa przejściowców (Holostei) jest parafiletyczna. Kostnochrzęstne (Chondrostei) obejmują taksony kopalne i współczesne o wielu cechach prymitywnych.
Współcześnie istnieją tendencje do wyróżniania tylko dwóch grup (infragromad) promieniopłetwych: kostnochrzęstnych i Neopterygii ("nowopłetwych"). Sporne przejściowce znalazły się w Neopterygii, ale w odmiennych rzędach (niszczukokształtne i amiokształtne). Podczas gdy większość chrzęstnokostnych żyła w erze paleozoicznej i triasie, Neopterygii, choć znane już od końca permu najburzliwszy okres różnicowania przechodziły w triasie i jurze. Właśnie wówczas zaznaczyła się tendencja do redukcji liczby, grubości i wielkości łusek. Zaistniałe zmiany Neopterygii przyczyniły się do usprawnienia płetw (stąd nazwa Neopterygii i postulowana polska nazwa "nowopłetwe"). Płetwa ogonowa staje się symetryczna (w przeciwieństwie do heterocerkicznej u kostnochrzęstnych) i wykształca się skostniały kręgosłup. Gatunki zaliczane tradycyjnie do przejściowców (patrz wyżej) (jak amia i niszczuka) są obecnie coraz częściej uznawane za prymitywne formy Neopterygii.
