Paramatma
Z Wikipedii
Paramatma (lub Paramatman - Naddusza, Dusza Najwyższa; sankr.: parama - najwyższy, transcendentalny, atman - dusza) - częściowy, osobowy aspekt Bhagawana. Paramatma opisywana jest jako przebywająca w sercu każdej żywej istoty, jak i w każdej części materialnego stworzenia.
Paramatma kieruje żywą istotą (atman) i jest świadkiem jest czynów. To za sprawą Paramatmy dusza znajdująca się pod wpływem 3 gun (chech materialnego stworzenia) może czerpać przyjemność z obcowania z materią. Naddusza sprawia, że dźiwa odczuwa inspiracje do działania, że pamięta oraz zapomina.
W Katha Upaniszad znajduje się opis związku Paramatmy i dźiwy: "Zarówno Dusza Najwyższa, jak i jednostkowa dusza (dźiwa) usytuowane są na drzewie ciała, w sercu żywej istoty; jedynie ten, kto dzięki łasce Najwyższego uwolnił się od materialistycznych pragnień i lamentów może zrozumieć wspaniałość duszy".
Drogą do poznania i zrozumienia związku z Paramatmą jest asztanga joga, której twórcą i nauczycielem był Patandźali. Efektem praktykowania asztanga jogi (nazywanej też radźa jogą czy jogą królewską) jest samadhi - stan całkowitego wyzwolenia umysłu od czynności zmysłowych. Charakterystyczne dla tego mistycznego stanu ma być możliwość "oglądania duszy umysłem" połączone z uczuciem przyjemności i szczęścia. Jogin, który osiągnął samadhi widzi wszystkie żywe istoty (w tym i siebie) jako równe ("Pokorny mędrzec, dzięki cnocie prawdziwej wiedzy, widzi jednakowo uczonego i łagodnego bramina, krowę, psa, słonia i zjadacza psów (tj. człowieka wykluczonego z kast)." Bhagawad Gita 5.18). Innymi cechami takiego mistyka są opanowanie, brak pożądania, niewzruszoność wobec szczęścia i nieszczęścia, itp.
Zobacz też: Brahman, glosariusz hinduizmu.
