Nazewnictwo pierwiastków

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

W chemii stosuje się odgórnie ustalone przez IUPAC nazewnictwo pierwiastków. Jest ono o tyle wygodne, że można za jego pomocą nazwać nieodkryte dotąd pierwiastki o dużej liczbie atomowej.

LP	Przedrostek	Symbol
0	nil	n
1	un	u
2	b(i)	b
3	tr(i)	t
4	quad	q
5	pent	p
6	hex	h
7	sept	s
8	oct	o
9	en(n)	e

[edytuj] Zasady

W momencie odkrycia pierwiastka, jego odkrywca ma prawo do nadania mu własnej nazwy. Jednak zanim to nastąpi, pierwiastek taki ma przydzieloną nazwę przez IUPAC. System ten tworzy się w oparciu o liczbę atomową. Jest on bardzo prosty, ponieważ polega na zapisywaniu tej liczby w sposób łaciński, wg przedstawionych w zamieszczonej obok tabeli reguł. Dodatkowo dodaje się końcówkę -ium. Są jednak małe odstępstwa od tej zasady:

jeśli 2 lub 3 jest ostatnią cyfrą l.a. w pierwiastku, zamiast bi lub tri wstawia się b lub tr (dzięki temu uniknie się końcówek biium i triium);
jeśli 9 poprzedza 0 (np. w liczbie 190), zamiast enn wstawia się en, aby uniknąć zestawień typu ennnil.

Obecnie mamy stałe nazwy dla 111 pierwiastków, pozostałym przydziela się nazwy według reguł IUPAC. Ważne jest również to, że system jest 3-cyfrowy, a co za tym idzie, można nim nazwać pierwiastki do 999 l.a. włącznie.

[edytuj] Przykłady

Pierwiastek 119: un + un + enn + ium = ununennium (Uue)
Pierwiastek 123: un + bi + tri + ium = unbitrium (Ubt)
Pierwiastek 208: bi + nil + oct + ium = biniloctium (Bno)
Pierwiastek 457: quad + pent + sept + ium = quadpentseptium (Qps)
Pierwiastek 986: enn + oct + hex + ium = ennocthexium (Eoh)

[edytuj] Ciekawostki

Jest jeden pierwiastek chemiczny, którego nazwa nadana przez IUPAC jest podobna do nazwy zwyczajowej. Chodzi tu o tlen, a dokładniej o jego skrót: O. Pierwiastek ten ma l.a. 8, co w systemie nazewnictwa IUPAC również jest O. W związku z taką sytuacją wprowadzono 3-cyfrowy system nawet dla pierwiastków, które mają l.a. mniejszą niż 100. Wstawią się w takim przypadku 0. W takim układzie tlen będzie miał l.a. 008 i będzie się nazywał nilniloctium (Nno). To pozwala na nazwanie 999 pierwiastków.