Ludwik Ehrlich

Z Wikipedii

Ludwik Ehrlich (ur. 11 kwietnia 1889 w Tarnopolu, zm. 31 października 1968 w Krakowie), prawnik polski, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Jagiellońskiego, sędzia ad hoc Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej w Hadze.

Był synem Arnolda (adwokata) i Flory z Bernsteinów, bratem ciotecznym Jakuba Parnasa (profesora biochemii Uniwersytetu Lwowskiego), kuzynem Szymona Rundsteina (profesora prawa narodów Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie). Uczęszczał do szkół powszechnej i średniej w Tarnopolu i Lwowie, w 1907 podjął studia na Uniwersytecie Lwowskim; kształcił się w zakresie prawa, filozofii i historii literatury (do 1911), m.in. pod kierunkiem Oswalda Balzera. Uzupełniał studia na uniwersytetach w Halle (1912-1913), Berlinie (1913), Oksfordzie (1913-1916). W 1915 uzyskał stopień bachelor of letters na uniwersytecie oksfordzkim i w latach 1916-1917 prowadził tam wykłady z historii nowożytnej. W 1917 przeniósł się na trzy lata na University of California w Berkeley; prowadził w tym okresie działalność agitacyjną na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości wśród poborowych armii amerykańskiej.

W 1920 podjął pracę na Uniwersytecie Lwowskim jako docent w Katedrze Prawa Narodów; w 1924 został mianowany profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem tej Katedry (przyjmując nominację odrzucił jednocześnie ofertę pracy ponownie w Berkeley). W 1929 awansowany na profesora zwyczajnego; w latach 1930-1939 kierował Uzupełniającym Studium Dyplomatycznym, a 1934-1937 pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa. Głosił wykłady gościnnie z interpretacji traktatów w Akademii Prawa Międzynarodowego w Hadze (1927-1928, 1962) oraz z prawa międzynarodowego na uniwersytetach w Pradze (1929), Jassach (1934), Londynie (1937). W latach 1927-1928 pełnił funkcję sędziego ad hoc w Stałym Trybunale Sprawiedliwości Międzynarodowej w Hadze. Ukrywał się podczas okupacji hitlerowskiej; po aresztowaniu przez Niemców został uwolniony przez oddział AK. Po wojnie współpracował ze Stałym Trybunałem Rozjemczym w Hadze i Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. W 1945 został profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownikiem Katedry Prawa Międzynarodowego Publicznego i dyrektorem Szkoły Nauk Politycznych Wydziału Prawa tej uczelni. Przeszedł na emeryturę w 1961.

W 1947 został członkiem-korespondentem PAU; był również członkiem przybranym Towarzystwa Naukowego we Lwowie i prezesem Centralnego Komitetu Polskich Instytucji Politycznych (1934-1937). W 1963 otrzymał nagrodę im. Włodzimierza Pietrzaka.

Specjalizował się w prawie międzynarodowym publicznym, historii prawa międzynarodowego w Polsce, historii doktryn politycznych i prawnych. Opracował pierwszy polski podręcznik prawa międzynarodowego publicznego (Prawo narodów, 1927). Przedstawił teorię o powstaniu polskiej szkoły prawa narodów w Krakowie na początku XV wieku. Opracował doktrynę odpowiedzialności za zbrodnie popełnione przez Niemców na ziemiach polskich, opartą na założeniu, że rozpoczęcie II wojny światowej miało nielegalny charakter; doktrynę tę przyjął Trybunał Norymberski przy ustalaniu zakresu odpowiedzialności indywidualnej. Po wojnie był również kilkakrotnie biegłym w procesach niemieckich zbrodniarzy wojennych. Przygotował wydanie rozprawy De bellis iustis Stanisława ze Skarbimierza z 1410, pracował również nad edycją dzieł Pawła Włodkowica.

Najważniejsze publikacje:

• Starostwa w Halickiem w stosunku do starostwa lwowskiego w wiekach średnich (1914)
• Gdańsk. Zagadnienia prawno-publiczne (1926)
• Petitions of Right (1929)
• The Positivism in International Law (1938)
• Paweł Włodkowic i Stanisław ze Skarbimierza (1954)
• Polski wykład prawa wojny XV wieku (1955)
• Interpretacja traktatów (1957)
• Prawo międzynarodowe (1958)
• Suwerenność a morze w prawie międzynarodowym (1961)
• Suwerenność Polski na ziemiach zachodnich i północnych (1962)
• Rektor Paweł Włodkowic, rzecznik obrony przeciw Krzyżakom (1963)

Źródła:

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
• Adam Redzik, Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1939-1946, Lublin 2006.