Lizosom
Z Wikipedii
| Organella komórkowe (w cytoplazmie) |
| Aparat Golgiego |
| Centriola |
| Chloroplast |
| Glioksysom |
| Jądro komórkowe |
| Lizosom |
| Miofibryle |
| Mitochondrium |
| Peroksysom |
| Pęcherzyk |
| Retikulum endoplazmatyczne |
| Rybosom |
| Wakuola |
Lizosom - (wyłącznie w komórkach eukariotycznych) niewielkie (0,05-0,5 μm) pęcherzyki zawierające enzymy rozkładające białka, kwasy nukleinowe, węglowodany i tłuszcze. Łącznie w lizosomach jest obecnych ok. 40 hydrolaz. W lizosomie zachodzi nie tylko proces trawienia komórkowego wchłoniętych pokarmów, ale także rozkład niepotrzebnych już cząsteczek. Nazwę lizosom wprowadził de Duve w roku 1955, wcześniej opisane były także przez Miecznikowa (1865)
Substancje, które mają ulec strawieniu, docierają do lizosomu w pęcherzykach, w które zostają "ubrane" w trakcie pinocytozy i fagocytozy.
Błona lizosomów zawiera liczne monotopowe glikoproteidy (o długich łańcuchach i dużej ilości kwasów sialowych), liczne pompy protonowe oraz liczne białka przenośnikowe.
Wewnątrz lizosomu utrzymywane jest pH na poziomie ok. 5.
Rodzaje lizosomów:
- trawienne - rozkład substancji
- magazynujące - magazynują substancje
- „grabarze” – rozkład obumarłych składników cytoplazmy. Pęcherzyki zawierające organelle przeznaczone do degradacji nazywa się pęcherzykami sekwestralnymi.
W lizosomach rozkładane są na ogół białka długowieczne, w odróżnieniu od proteosomów.
Enzymem markerowym (markerem) lizosomów jest kwaśna fosfataza.
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii, proteosomy, ubikwityna, apoptoza
