Kult Che

Z Wikipedii

Kult Che - to określenie mody na umieszczanie uproszczonego wizerunku Ernesto Guevary, mającego przydomek Che na elementach ubioru, plakatach, w formie graffiti na ścianach budynków, a także w licznych filmach, książkach, a nawet grach komputerowych i pomnikach.

Symboliczny portret Che ma zwykle postać długowłosego, brodatego mężczyzny z charakterystycznym, obcisłym beretem z gwiazdą pięcioramienną. Niemal wszystkie jego wizerunki oparte są na słynnej fotografii Alberto Kordy z 1960 r.[1] Che Guevara malowany jest tradycyjnie czarną farbą na czerwonym tle, z charakterystycznymi uproszczonymi, kanciastymi plamami. Postać jest przedstawiana od frontu z "błyskiem nieprzejednanej rewolucyjności w oku" lub w półprofilu z wyrazem "zapatrzenia w przyszłości". W niektórych portretach Che jest też stylizowany na Jezusa Chrystusa.

Spis treści 1 Narodziny kultu 2 Przykłady kultu Che w sztuce 2.1 Filmy i aktorzy portretujący Che 2.2 W grach komputerowych i wideo 2.3 W muzyce

[edytuj] Narodziny kultu

Ernesto Guevara w wielu, choć nie wszystkich środowiskach lewicowych stał się jeszcze za swojego życia swojego rodzaju ikoną, symbolem bezkompromisowego i nieprzekupnego rewolucjonisty. Jego kult został pierwotnie rozpowszechniony na Kubie po jego śmierci pod koniec lat 60. XX w. by zostać podchwycony przez liczne środowiska lewicowe na całym świecie. Szczyt popularności tego kultu w USA i Europie Zachodniej miał miejsce w połowie lat 70. XX w. po czym został on po części zapomniany. Jego ponowne odrodzenie nastąpiło w drugiej połowie lat 90. XX w., wraz z pojawieniem się ruchu alterglobalizmu.

Paradoksalnie, kult Che został zaadaptowany szybko przez showbiznes. Koszulki i inne gadżety z wizerunkiem Che stały się w wielu krajach dochodową produkcją, sama zaś postać pojawiła się w licznych filmach, grach komputerowych, piosenkach i książkach, podnosząc zwykle ich sprzedaż. Ta forma kultu Che wyraźnie odbiega od jego pierwotnej wersji i przekształca tę postać w rodzaj pół-mitycznego idola kultury pop.

Wykreowana przez obie formy kultu (zarówno w wersji popowej, jak i "lewackiej") postać Ernesto Guevary ma bardzo luźny związek z jego faktyczną działalnością i życiem. Olbrzymia większość osób noszących ubrania z wizerunkiem Che lub malująca na ścianach graffiti ma zazwyczaj bardzo ograniczoną wiedzę historyczną na jego temat. W wielu filmach i grach komputerowych jego postać jest przedstawiana w sposób kompletnie ignorujący znane fakty historyczne. Klasycznym przykładem jest tutaj musical Evita autorstwa Andrew Lloyd Webbera i Tima Rice'a, w którym Che pełni rolę narratora upominającego tytułową Evitę Peron, za to, że schodzi ona ze ścieżki rewolucji peronistowskiej. Rzeczywisty Ernesto Guevara uważał, że ruch peronistowski od samego początku miał charakter prawicowy.

[edytuj] Przykłady kultu Che w sztuce

[edytuj] Filmy i aktorzy portretujący Che

• El 'Che' Guevara – Francisco Rabal (1968)
• Che! – Omar Sharif (1969)
• Evita - Antonio Banderas (1996)
• "El Día Que Me Quieras" ("Dzień w którym mnie pokochasz" - piosenka śpiewana przez Carlos Gardela) – reż. Leandro Katz (1997)
• "Hasta la victoria siempre" – Alfredo Vasco (1999)
• "Fidel" – Gael García Bernal (2002)
• Diarios de motocicleta (Dzienniki motocyklowe) – Gael García Bernal (2004)
• "Guerrilla" – Benicio Del Toro (2006)
• Guevara został także sportretowany w skeczu Monty Python'a "World Forum", gdzie Eric Idle odgrywa fikcyjny talk-show między Guevara, Mao Zedongiem, Leninem i Karolem Marksem.

[edytuj] W grach komputerowych i wideo

• Guevara, prod. SNK (Japonia, 1986)
• Counter-Strike: Source, poziom "CS_Havana" przedstawia ikony Che na ścianach wioski.
• Tom Clancy's Splinter Cell: Pandora Tomorrow - w czasie jednej ze scen wideo dziewczyna w Paryżu ma na sobie koszulkę ze zdjęciem Sadono, głównej postaci tego odcinka, stylizowanego na Che.
• The Boondocks - Huey, główny bohater ma na ścianach swojego mieszkania plakaty z podobizną Che.

[edytuj] W muzyce

• Hasta siempre, Comandante (Na zawsze, Komendancie), popularna piosenka napisana w 1965 r. przez Carlosa Pueblę
• Carta al Che (List do Che), piosenka napisana w 1969 przez Carlosa Pueblę
• Tom Morello w teledysku Rage Against The Machine ma kolumny z wymalowaną podobizną Che na głośnikach
• Cliche Guevara, piosenka wydana przez Against Me! w 2003 r.
• Okładka American Life, dziewiątego studyjnego albumu Madonny z 2003 roku stylizowana jest na ikoniczny wizerunek Che.
• Comandante Che Guevara (Komendant Che Guevara) - operetkowa pieśń Nueva Trova wykonana przez Silvio Rodrígueza.
• Piosenka List do Che z ostatniej płyty Grabaża i Strachy na Lachy, Piła Tango