Kula

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy figury. Zobacz też: inne znaczenia słowa kula.

Definicja intuicyjna:
Kula to zbiór punktów oddalonych nie bardziej niż pewna zadana odległość (promień kuli) od wybranego punktu (środek kuli)

Kula w danej przestrzeni metrycznej (X,ρ) jest zbiorem elementów tej przestrzeni zdefiniowanym jako:

$\bar{K} _{\bar{x},r} = \{ \bar{y}: \rho(\bar{y},\bar{x}) \leq r \}$

Dla pewnych x i r, które nazywamy środkiem i promieniem kuli

[edytuj] Przykłady

Intuicyjnie rozumiana kula – w przestrzeni euklidesowej trójwymiarowej – jest to część przestrzeni ograniczona sferą (sfera jest powierzchnią kuli).

Kulę można wówczas opisać wzorem jako zbiór punktów, których współrzędne $(x, y, z)$ spełniają nierówność:

$(x-x_0)^2+(y-y_0)^2+(z-z_0)^2\le r^2$

gdzie $(x 0, y 0, z 0)$ są współrzędnymi środka kuli, a r oznacza jej promień.

W n-wymiarowej przestrzeni euklidesowej wzór ten ma natychmiastowe uogólnienie – kula o środku w punkcie $(x_1, x_2, \ldots, x_n)$ i promieniu r to zbiór punktów, których współrzędne spełniają nierówność:

$(x-x_1)^2+(x-x_2)^2+\ldots+(x-x_n)^2\le r^2.$

Nietrudno zauważyć, że w dwuwymiarowej przestrzeni euklidesowej kulą będzie koło, zaś w jednowymiarowej – odcinek.

W innych przestrzeniach kula wyglądać będzie inaczej. Przykładowo, na przestrzeni $\mathbf{R}^2$ o metryce miejskiej do kuli należą punkty spełniające nierówność:

$\left|x_1 - x_2\right| + \left|y_1 - y_2\right| \le r$

Natomiast na przestrzeni liter alfabetu polskiego, gdzie metryką jest odległość między poszczególnymi literami w szyku alfabetu, kulą jest np. zbiór {G, H, I} – promień tej kuli wynosi 1, a jej środkiem jest {H}.

[edytuj] Związane pojęcia

Cięciwa kuli to odcinek o końcach na brzegu kuli.

Średnica kuli to cięciwa przechodząca przez środek kuli. Termin ten oznacza również długość tej cięciwy – równą podwojonej długości promienia kuli.

$\pi\approx 3,14159265...$ jest jedną z najsłynniejszych stałych matematycznych, szerzej opisaną w artykule: Pi.

Koło wielkie kuli to koło o promieniu tej kuli, o środku w jej środku.

[edytuj] Podstawowe wzory

Objętość n-wymiarowej kuli o promieniu r: $V_n=\frac {\pi^\frac{n} {2} \ } {\Gamma(\frac{n} {2}\ +1)}\ r^{n}$
Objętość 3-wymiarowej kuli: $V=\frac{4}{3}\pi\cdot r^3 \approx 4,19\ r^3$
Pole powierzchni 3-wymiarowej kuli: $S=4\pi\cdot r^2 \approx 12,6\ r^2$