Karolina Piastówna
Z Wikipedii
Karolina (ur. 2 grudnia 1652 w Brzegu, zm. 24 grudnia 1707 we Wrocławiu) – księżniczka legnicko-brzeska, ostatni przedstawiciel dynastii Piastów. Najstarsza córka księcia legnicko-brzeskiego Chrystiana i księżniczki anhalckiej Ludwiki z dynastii askańskiej.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Karolina - najstarsza córka Chrystiana legnickiego i Ludwiki anhalckiej - urodziła się 2 grudnia 1652 na zamku w Brzegu. Rodzice nadali jej imię, którym nikt poza nią w dynastii Piastów nie został wcześniej ani później obdarzony. Jej chrzest odbył się 1 stycznia 1653. Ojcem chrzestnym miał być senior dynastii Jerzy Rudolf, jednakże już w czasie jej narodzin był on na tyle poważnie chory (zmarł 14 stycznia 1653), że na uroczystości musiał go zastąpić stryj Karoliny, Ludwik IV.
W czasie swej młodości Karolina była świadkiem samodzielnych rządów ojca. W 1653 r. po śmierci Jerzego Rudolfa współrządzący księstwem brzeskim Jerzy III, Ludwik IV i Chrystian odziedziczyli po nim księstwo legnickie, a następnie podzielili między sobą całą dzielnicę. Najmłodszemu, Chrystianowi, przypadła najbardziej uboga część księstwa, mianowicie księstwo wołowskie z Oławą. Jednakże w 1664 r. po zgonach starszych braci ojciec Karoliny zjednoczył pod swym panowaniem całość ziem księstwa legnicko-brzeskiego. Rządził nim do 1672 r., kiedy zmarł, pozostawiając je jedynemu żywemu synowi, Jerzemu Wilhelmowi, ostatniemu Piastowi.
Rodzice Piastówny zapewnili jej gruntowne wykształcenie i wychowanie w duchu surowego kalwinizmu.
[edytuj] Małżeństwo
Kilka miesięcy po śmierci ojca Karolina poślubiła Fryderyka von Szleswig-Holstein-Sondenburg-Wiesenburg z bocznej linii dynastii Oldenburgów (jego prapradziadkiem był król Danii Chrystian III). Małżonek Piastówny wywodził się z katolickiej rodziny. Służył w armii cesarskiej jako pułkownik kirasjerów. Księżniczka legnicka poznała go prawdopodobnie za pośrednictwem jezuitów, będących w otoczeniu jej matki. Powodowana miłością, nie zaś względami dynastycznymi, przyjęła wyznanie katolickie i 14 lipca 1672 potajemnie poślubiła swego wybranka, zaś 3 maja 1673 młodzi dynaści wzięli oficjalny ślub. 12 stycznia 1674 urodził się Leopold, jedyny potomek z małżeństwa Karoliny i Fryderyka, które jednakże okazało się nieudane i w sierpniu 1680 za przyzwoleniem cesarza Leopolda I doszło do separacji małżonków. Zgodnie z układem separacyjnym syn Leopold pozostał przy ojcu.
[edytuj] Śmierć Jerzego Wilhelma i ostatnie lata życia
21 listopada 1675 zmarł brat Karoliny, ostatni książę legnicko-brzeski z dynastii Piastów Jerzy Wilhelm. Księżniczka spróbowała przejąć po nim władzę w księstwie. Jednakże cesarz Leopold I, pomimo wyznawania przez nią katolicyzmu, sprzeciwił się tym planom. Jedynie postanowieniem z 14 września 1680 zapisał jej dożywotnią roczną pensję w wysokości 6000 talarów (w późniejszym czasie monarcha dołożył do niej jeszcze 4000 talarów).
Karolina zamieszkała w domu książąt legnickich we Wrocławiu. Żyła w samotności, prowadząc pobożne życie i oddając się działalności dobroczynnej.
[edytuj] Śmierć
Karolina zmarła 24 grudnia 1707 we Wrocławiu. Jej serce złożono w srebrnej urnie w tamtejszym kościele św. Klary (w kaplicy św. Jadwigi). Natomiast ciało spoczęło w klasztorze cysterek w Trzebnicy. Stało się to wbrew woli jej matki, która przygotowała dla niej miejsce pochówku w legnickim mauzoleum, zwanym Piasteum. To miejsce z pełnopostaciowym posągiem księżniczki pozostało puste.
[edytuj] Genealogia
| Jan Chrystian Piastowicz ur. 28 VIII 1591 zm. 25 XII 1639 |
Dorota Sybilla Hohenzollern 1) ur. 9 X 1590 zm. 9 III 1625 |
Jan Kazimierz Askański ur. 7 XII 1596 zm. 15 IX 1660 |
Agnieszka Heska ur. 13/14 V 1606 zm. 28 V 1650 |
||||||||||
| Chrystian Piastowicz ur. 9 IV 1618 zm. 28 II 1672 |
Ludwika Anhalcka ur. 10 II 1631 zm. 25 IV 1680 |
||||||||||||
Fryderyk Schleswig-Holstein ur. 2 II 1651 zm. 7 X 1724 OO 14 VII 1672 (tajny) 3 V 1673 (oficjalny) |
Karolina Piastówna ur. 2 XII 1652 zm. 24 XII 1707 |
||||||||
| Leopold Schleswig-Holstein ur. 12 I 1674 zm. 4 III 1744 |
|||||||||
[edytuj] Bibliografia
- K. R. Prokop, Karolina, (w:) Piastowie. Leksykon biograficzny, s. 567-569, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999.
