Joseph Haydn

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Joseph Haydn (ur. 31 marca 1732, zm. 31 maja 1809), austriacki kompozytor okresu klasycyzmu. Pierwszy z tzw. trójki klasyków wiedeńskich, obok Mozarta i Beethovena.

Joseph Haydn

**Dorobek kompozytorski**

	liczba dzieł
Muzyka wokalna
pieśni	523
muzyka chóralna	70
Muzyka instrumentalna
symfonie	104
koncerty	50
muzyka kameralna	321
Inne formy orkiestralne	95
Muzyka marszowa	8
opery	24
utwory na fortepian	95
RAZEM	1326

Joseph Haydn (1732-1809)
Portret Thomas Hardy (1791)

Haydn był prekursorem klasycyzmu w muzyce oraz jednym z tych, którzy zdefiniowali główne formy muzyczne takie jak sonata, symfonia i koncert, które były powielane przez kolejne pokolenia kompozytorów. Jego muzyka niezwykle elegancka, subtelna i zwiewna charakteryzowała się także poczuciem humoru i nieoczekiwanymi zmianami, jak na przykład w Symfonii No. 94 w połowie tradycyjnie wolnej, cichej i łagodnej części wprowadził zaskakujący słuchaczy akord grany fortissimo.

Szczególnie interesujące są jego dzieła z okresu 1760-1770, tworzone w stylu Sturm und Drang (niem. burza i napór), który był awangardowym kierunkiem w ramach kultury klasycystycznej, będąc jednocześnie zapowiedzią romantyzmu. W muzyce Haydna objawiło się to stosowaniem niecodziennych akordów, zastosowaniem rzadkich tonacji molowych oraz nieoczekiwanych zmian nastroju. Haydn wycofał się z ruchu, wracając do głównego nurtu, prawdopodobnie pod wpływem swych mocodawców.

Haydn urodził się 31 marca 1732 w Rohrau, małej austriackiej wiosce. Obdarzony pięknym głosem, w wieku ośmiu lat został przyjęty do chóru przy katedrze św. Stefana w Wiedniu. Po przejściu mutacji opuścił chór i zaczął zarobkować jako muzyk w Wiedniu. W roku 1761 został zatrudniony jako nadworny kompozytor i kapelmistrz na dworze arystokratycznej rodziny Esterhazý. Pozostał w jej służbie przez ponad 30 lat, zdobywając w tym czasie sławę i bogactwo. Przez współczesnych uznawany był za najwybitniejszego kompozytora epoki i zdobył ogólnoeuropejską popularność, która objawiła się między innymi gościnnymi występami, na przykład w Londynie w latach dziewięćdziesiątych XVIII wieku. Haydn był osobistym przyjacielem Mozarta. Znał też młodszego od siebie Ludwiga van Beethovena, który uważał go za swojego mistrza i nauczyciela. Haydn zaprzestał komponowania w 1803 na sześć lat przed śmiercią. Do jego ostatnich dzieł należą wspaniałe oratoria Stworzenie świata i Pory roku oraz 14 mszy. Haydn pozostawił po sobie olbrzymi katalog dzieł (zobacz tabela obok), z których wiele weszło na stałe do kanonu muzyki klasycznej. Zmarł 31 maja 1809 w Wiedniu.