Jaszkowa Dolna
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°26'00" N 016°41'00" E
| Jaszkowa Dolna | |
| Województwo | dolnośląskie |
| Powiat | kłodzki |
| Gmina | Kłodzko |
| Powierzchnia | 17,77 km² |
| Położenie | 50° 26' N 16° 41' E |
| Wysokość | 290-350 m n.p.m. |
| Populacja (2006) - liczba ludności |
1400 |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
74 |
| Tablice rejestracyjne | DKL |
Jaszkowa Dolna (niem. Niederhannsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie wałbrzyskim.
Duża i długa (ok. 4 km) wieś łańcuchowa ciągnąca się wzdłuż potoku Jaszkówki, dopływu Nysy Kłodzkiej, między Kłodzkiem a Jaszkową Górną. Leży na wysokości 290-350 m n.p.m. Zajmuje powierzchnię 1777 ha i liczy 1310 mieszkańców (2005).
Mieszkańcy zajmują się uprawą roli (są tu jedne z najlepszych gleb na ziemi kłodzkiej) lub pracują w pobliskim Kłodzku i innych miejscowościach. Wieś posiada spore zaplecze usługowe: poza usługami rolniczymi są tu m.in. szkoła podstawowa, przedszkole, stadion klubu sportowego "Iskra", dom ludowy.
[edytuj] Historia
Jaszkowa Dolna jest jedną ze starszych miejscowości ziemi kłodzkiej. Powstała w I poł. XIII w. jako wieś przedlokacyjna. Od zawsze była silnie związana z Kłodzkiem jako typowa osada podmiejska. W dokumentach wzmianki o niej pojawiają się w I poł. XIV w. W 1350 r. powstało to dziedziczne wolne sędziostwo, które później przeszło w ręce augustianów kłodzkich. W tym czasie istniał tu już kościół parafialny. W XV w. wieś należała do znanej rodziny von Schaffgotschów, a od ok. 1490 r. przeszła w posiadanie rodu von Czeschwitzów (Tschischwitzów).
W czasie wojny trzydziestoletniej wojska austriackie przystąpiły do przymusowej rekatolizacji ludności ziemi kłodzkiej, której duża część przeszła wcześniej na protestantyzm. Akcja ta wiązała się z represjami i dużymi kontrybucjami, co doprowadziło do buntu chłopów. W 1621 r. utworzyli oni związek obronny mieszkańców, m.in. Jaszkowej Dolnej. Doszło do wielu potyczek, m.in. pod Jaszkową Górną zginęło ok. 100 chłopów. W 1622 r. przez wieś przeszedł kilkutysięczny oddział lisowczyków, który spieszył z pomocą wojsku oblężonemu w Bystrzycy Kłodzkiej przez inne grupy chłopów.
W XVIII i XIX w. wieś należała do kilku rodzin posiadaczy ziemskich: hr. von Neuhaus, hr. von Götz, hr. von Magnis.
W 1807 r. Jaszkowa Dolna znalazła się w centrum działań kampanii wojennej, kiedy to wojska francuskie próbowały opanować twierdzę kłodzką i całe hrabstwo kłodzkie. W związku z tym Prusacy zbudowali w Jaszkowej Dolnej i Jaszkowej Górnej fortyfikacje ziemne jako przedłużenie funkcji obronnej twierdzy. W dniach 21-23 czerwca 1807 r. doszło tu do kilku potyczek, których skutkiem było wyparcie wojsk pruskich do twierdzy.
W 1816 r. wieś dzieliła się na 3 części, z których jedna należała do Kłodzka. W 1828 r. największą część kupił Hermann Volkmer. W tym czasie było we wsi 199 budynków, dwór oraz 4 folwarki. W 1870 r. w posiadaniu Volkmera znajdowało się 940 morgów ziemi.
Po 1945 r. Jaszkowa Dolna funkcjonowała dalej jako wieś rolnicza, stanowiąc zaplecze żywnościowe dla Kłodzka.
[edytuj] Zabytki
- Kościół parafialny św. Jana Chrzciciela; pierwotny wzmiankowany w 1358 r., obecny zbudowany w stylu neogotyckim w 1905 r.
- Kaplica cmentarna Najświętszego Sakramentu; pozostałość po kościele parafialnym z XIV w.
- Figura Matki Bożej z 1833 r. stojąca na wysokim ozdobnym cokole przy przystanku autobusowym w dolnej części wsi.
