Franciszek Gruszka
Z Wikipedii
Franciszek Gruszka (ur. 21 stycznia 1910 w Biłce Królewskiej koło Lwowa, zginął 18 sierpnia 1940 podczas lotu bojowego w Bitwie o Anglię), porucznik, polski pilot wojskowy.
Był pierwszym polskim lotnikiem, który latał na samolotach Spitfire i ostatnim lotnikiem - uczestnikiem Bitwy o Anglię pochowanym na cmentarzu w Northwood.
Pochodził ze średnio-zamożnej rodziny chłopskiej: ojca było stać na posłanie trzech z pięciu synów na studia: Józef Gruszka (wojnę spędził w oflagu w Murnau) został prawnikiem, Piotr Gruszkla filologiem klasycznym (podczas wojny w szeregach AK), a Franciszek lotnikiem wojskowym.
Ukończył z wyróżnieniem dęblińską Szkołę Orląt (8 promocja 15 sierpnia 1934) i został skierowany do 111/6 dywizjonu we Lwowie jako instruktor pilotażu. Wraz ze swym dywizjonem w składzie Armii Łódź odbył (w stopniu porucznika) kampanię wrześniową 1939, a po 17 września przedostał się - przez Rumunię i Jugosławię do Francji. W grudniu 1939, jako jeden z pierwszych lotników polskich, dostał się do Anglii, gdzie, po przeszkoleniu na samolotach Supermarine Spitfire i zakwalifikowaniu jako Flying Officer (F/O - podporucznik), został przydzielony do 65. dywizjonu "Indii Wschodnich" RAF w Hornchurch.
18 sierpnia 1940 wystartował na swoim Spitfire nr R6713 w składzie dywizjonu celem przechwycenia niemieckiej wyprawy bombowej. Widziano go w walce powietrznej między Canterbury a Manston, a następnie w pościgu za niemieckim myśliwcem. Z lotu nie wrócił. W związku z tym, że wśród meldunków tego dnia o samolotach zestrzelonych nad Anglią, nie było informacji o Spitfire nr R6713, wnioskowano, że zapędził się nad Francję, gdzie został zestrzelony i wzięty do niewoli lub też zginął nad Kanałem. Zgodnie z regulaminem RAF-u uznano go za zaginionego.
Dopiero wiosną 1975 poszukiwacze pamiątek z okresu wojny odnaleźli szczątki samolotu i pilota w bagnach pomiędzy Preston Village a Stodmarsh. Specyfika bagienna sprawiła, że po 35 latach mundur, polska odznaka lotnicza i liczne drobiazgi zachowały się w dobrym stanie (obecnie wystawione w Muzeum im. gen. Władysława Sikorskiego w Londynie). Natychmiastowe zidentyfikowanie poległego umożliwiło wieczne pióro z dedykacją od kolegów.
Porucznik Franciszek Gruszka pochowany został z honorami wojskowymi na cmentarzu lotniczym w Northwood pod Londynem (grób nr H202). W pogrzebie brali udział przedstawiciele władz brytyjskich, kombatanci, harcerze i liczna Polonia brytyjska. Władze PRL nie pozwoliły ambasadzie brytyjskiej na odnalezienie i powiadomienie krewnych. Mieszkający w Polsce brat Piotr Gruszka dowiedział się o pogrzebie z audycji radia BBC.
Nie jest znany zapis osiągnięć bojowych Franciszka Gruszki. [1] Lot w dniu 18 sierpnia 1940 był jego pierwszym lotem w składzie 65. Dywizjonu.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Z zachowanych fragmentów pamiętnika, będących w posiadaniu rodziny wynika, że w czasie Kampanii Wrześniowej zestrzelił lub uszkodził w okolicach Tomaszowa Lubelskiego bombowiec niemiecki He-111.
