Filomaci
Z Wikipedii
Filomaci (gr. miłośnicy nauki) – tajne stowarzyszenie studentów i absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego, o celach społeczno-patriotycznych i samokształceniowych działające w latach 1817-1823, do momentu, gdy w wyniku śledztwa prowadzonego przez senatora Nikołaja Nowosilcowa wytoczono im proces, a potem zesłano do Rosji. Słowo Filomaci pochodziło z języka greckiego i oznacza miłośników nauki. Na zebraniach dyskutowali na temat piśmiennictwa polskiego i zagranicznego, cenili dzieła starożytnych pisarzy oraz filozofów oświeceniowych. Interesowała ich literatura współczesna jak i z dawnych epok. Pragnęli upowszechnić swe zasady i idee, co doprowadziło w 1820 roku do powstania Towarzystwa Filaretów.
Twórcami Filomatów byli między innymi Jan Czeczot, Onufry Pietraszkiewicz, Józef Jeżowski, Tomasz Zan i Adam Mickiewicz.
Ich hasło - "Ojczyzna, Nauka, Cnota" jest używane do tej pory jako element symbolu ZHP i ZHR. Mianowicie widnieje na trzech ramionach lilijki jako skrót O N C.
Organizacja filomatów była zorganizowana na wzór wolnomularski.
Zobacz także: promieniści, filareci.
