Droga Mleczna
Z Wikipedii
Droga Mleczna - to galaktyka spiralna z poprzeczką, w której znajduje się m.in. nasz Układ Słoneczny. Droga Mleczna inaczej nazywana jest Galaktyką (lub Naszą Galaktyką dla podkreślenia faktu, że w niej się znajdujemy). Zawiera od 200 (wg starszych szacunków) do 400 miliardów (wg nowszych szacunków) gwiazd i ma średnicę około 100 000 lat świetlnych.
Na niebie widziana jako jasna "smuga" przecinająca niebo. Taki wygląd spowodowany jest faktem, że oglądamy dysk galaktyki z wnętrza, jako że Układ Słoneczny znajduje się w pobliżu płaszczyzny dysku galaktyki. Droga Mleczna świeci najjaśniej w okolicy gwiazdozbioru Strzelca, w którym to kierunku znajduje się jej centrum. Pas Drogi Mlecznej sięga na północy do gwiazdozbioru Kasjopei a na południu do gwiazdozbioru Krzyża Południa. Odzwierciedla to silne nachylenie płaszczyzny równika galaktycznego do płaszczyzny równika. Płaszczyzna Galaktyki jest także silnie nachylona do płaszczyzny ekliptyki czyli orbity Ziemskiej.
Starożytni Grecy wierzyli, że Droga Mleczna powstała z kropel rozlanego mleka, którym Hera karmiła Heraklesa.
Spis treści |
[edytuj] Wiek
W 2004 roku grupa astronomów (Luca Pasquini, Piercarlo Bonifacio, Sofia Randich, Daniele Galli i Raffaele G. Gratton) oszacowała wiek Galaktyki na podstawie pomiaru zawartości berylu w gwiazdach NGC 6397. Ten pomiar pozwolił oszacować wiek naszej Drogi Mlecznej na 13 600 ± 800 milionów lat.
[edytuj] Budowa
Droga mleczna to duża galaktyka spiralna z poprzeczką o masie ok. 1012 mas Słońca. Dysk galaktyczny ma ok. 100 000 lat świetlnych średnicy. Droga Mleczna widziana z boku przypomina dysk z soczewkowatym zgrubieniem w części środkowej. Centrum Drogi Mlecznej leży ok. 27 000 lat świetlnych od Słońca, z Ziemi widoczne w gwiazdozbiorze Strzelca. Ze względu na położenie Układu Słonecznego wewnątrz dysku Galaktyki, nie potrafimy jednoznacznie rozstrzygnąć, czy Droga Mleczna to galaktyka spiralna z poprzeczką (typ SB).
Gwiazdy w galaktyce krążą wokół jądra gdzie wedle ostatnich badań znajduje się supermasywna czarna dziura. Najbardziej prawdopodobnym miejscem jej lokalizacji jest Sagittarius A*. Układ Słoneczny dokonuje pełnego obiegu wokół jądra w czasie 226 milionów lat (rok galaktyczny), czyli w czasie "życia" Słońca będzie ok. 25 obrotów. Prędkość orbitalna wynosi 217 km/s (np. odległość roku świetlnego pokonuje w czasie 1400 lat, a 1 AU w czasie 8 dni) Prędkość orbitalna gwiazd nie zależy mocno od odległości od jądra i przeważnie wynosi od 200 do 250 km/s, co naturalnie oznacza, że okresy obiegu różnią się znacznie dla gwiazd znajdujących się w różnych odległościach od centrum Galaktyki. Galaktyka nie rotuje jak ciało sztywne a jej widoczna struktura jest, tak jak u innych galaktyk, efektem dynamicznym przypominającym nieco falę stojącą (fala gęstości).
Nasza Galaktyka jest najprawdopodobniej Galaktyka spiralna z poprzeczką SBc lub SBb (zgodnie z klasyfikacja Hubbla).
Znane są cztery główne ramiona Galaktyki a także co najmniej dwa mniejsze:
- Ramię Trzech Kiloparseków
- Ramię Krzyża
- Ramię Strzelca
- Ramię Oriona
- Ramię Perseusza
- Ramię Zewnętrzne
Wymieniane są czasem także:
- Ramię Węgielnicy
- Ramię Tarczy
- Ramię Kila
Odległość miedzy Ramieniem Oriona a Ramieniem Perseusza wynosi ok. 6 500 lat świetlnych. Ramiona można opisać spiralą logarytmiczną. Dysk otoczony jest kulistym halo składającym się ze starych gwiazd oraz gromadami kulistymi.
[edytuj] Sąsiedztwo galaktyki
Droga Mleczna, Galaktyka Andromedy oraz M33 są głównymi elementami Grupy Lokalnej Galaktyk. Jest to zbiór 35 blisko siebie położonych galaktyk. W pobliżu Drogi Mlecznej znajduje się także kilka galaktyk karłowatych. Największą z nich jest Wielki Obłok Magellana o średnicy 20 000 lat świetlnych. Najmniejsze z nich mają tylko 500 lat świetlnych średnicy.
Najbliższą podobną do Mlecznej Drogi galaktyką jest Galaktyka Andromedy (M31) widoczna w gwiazdozbiorze Andromedy.
[edytuj] Zobacz też
podstawowe zagadnienia z zakresu astronomii
