Czterodźwięk
Z Wikipedii
Czterodźwięk - akord złożony z czterech dźwięków. Bazą jego jest trójdźwięk, do której dodana jest tercja lub sekunda.
Jeżeli dodanym dźwiękiem jest tercja, odległość między pierwszym a czwartym dźwiękiem wynosi septymę. Jest to akord septymowy lub niepełny nonowy, tzw. nonowy bez prymy.
Akordy septymowe występują w kilku odmianach, w zależności od układu tercji małych i wielkich. Najbardziej popularnym czterodźwiękiem septymowym jest dominanta septymowa (D7), z tercją wielką i septymą małą, która wzmacnia dążenie Dominanty do rozwiązania na tonikę.
Akord nonowy bez prymy jest w zasadzie pięciodźwiękiem bez pierwszego składnika, czyli prymy.
Jeśli dodana jest sekunda (częściej sekunda wielka), wówczas jest to akord z dodaną sekstą. Funkcyjnie najczęściej jest to tonika z dodaną sekstą (T6) lub subdominanta z dodaną sekstą (S6).
Akord zmniejszony (zbudowany z dwóch tercji małych) z dodaną sekstą w harmonice funkcyjnej jest dominantą septymową w pierwszym przewrocie (pryma jest przeniesiona o oktawę w górę).
Generalnie należy pamiętać, że te same składniki mogą należeć do różnych akordów, funkcja akordu zależy od jego roli w połączeniach harmonicznych.
Rozwiązywanie dysonansów w czterodźwiękach
Akordy septymowe rozwiązujemy na akord położony kwintę/tercję niżej lub sekundę wyżej (np. D na T, D na TIII, D na TVI); septyma dąży do rozwiązania na sekundę w dół.
Dodana septyma wielka (rzadko spotykana) może występować jako opóźnienie prymy.
Akordy sekstowe rozwiązujemy na akord położony kwintę wyżej, tzn. T6 na D; S6 na T. Seksta, mimo że w znaczeniu interwałowym jest konsonansem, to dodana do trójdźwięku jest dysonansem, dlatego że nie należy do akordu (wiążę się z tym zagadnienie podziału w harmonice dysonansów na rzeczywiste (2>,2,4<,5>,7,7<) i pojęciowe).
Sekstę rozwiązujemy na tercję następnego akordu, prowadząc ją o sekundę do góry.
Seksta może również występować jako opóźnienie kwinty.
Zobacz też:
