Czajowice

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).


Czajowice
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Wielka Wieś
Położenie	50° 12' N 19° 48' E
Populacja (2006) - liczba ludności	562
Strefa numeracyjna (do 2005)	12
Tablice rejestracyjne	KRA

Czajowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Położenie Wieś położona jest w północnej części gminy. Sołectwo graniczy bezpośrednio z Ojcowskim Parkiem Narodowym, co jest jego ogromnym atutem. Niedaleko od niego umieszczona jest słynna Jaskinia Łokietka. Na terenie sołectwa znajduje się też drugie pod względem wysokości wzniesienie na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej (502 m n.p.m.)

Krajobraz, budowa geologiczna i rzeźba terenu wieś Czajowice wchodzi w skład strefy ochronnej zwanej otuliną Ojcowskiego Parku Narodowego. Współczesna rzeźba obszaru Czajowic jest wynikiem długiego, wieloetapowego rozwoju, którego początki sięgają schyłku kredy. Rzeźba ta jest bardzo urozmaicona. Charakterystycznym i dość powszechnie występującym elementem krajobrazu Czajowic i okolic są skałki wapieni górnej jury. Występują one licznie na zboczach dolin lub na powierzchni wierzchowiny — gdzie nazywane są ostańcami. Stanowią one dziś bardzo oryginalną ozdobę krajobrazu tego terenu a potocznie są nazwane "Skałkami" (Grunty orne otaczające skałki w Czajowicach, charakteryzują się obecnością dużej ilości krzemienia. Ze względu na małą wydajność często nie są uprawiane. Mieszkańcy wsi tereny te nazywają "Krzemionką"

Nazwa miejscowości Czajowice to nazwa patronimiczna od nazwy osobowej Czaja. Calewice, Czoijovicze, Czyalyowicze, Czyayowicze. Zanim nazwa przybrała aktualne brzmienie, w pismach mniej lub bardziej oficjalnych można napotkać takie jej odmiany: 1382 — Czaouicz

1401 — Czoijowicz, Czoijowa, Czaovice

1414 — Czayouice, Czaiouicz, Czaowicze

1449 — Czeovicze

1470 — 1480 Czalyowice alfa Czaiowicze, Czayewicze, Czalyowice - Czajowice

Zarys pradziejów Licznie występujące w okolicach Czajowic jaskinie i schroniska skalne, korzystne ukształtowanie terenu oraz obfity surowiec krzemienny od najdawniejszych czasów (już w paleolicie) przyciągały człowieka w te strony. Odnalezione materiały archeologiczne pochodzące z tutejszych jaskiń wskazują, że najgęstsze osadnictwo grup ludzkich na tym obszarze miało miejsce w epoce neolitu (młodsza epoka kamienia ok. 5,5 — 2,2 lat p.n.e.). Jak wskazują badania, kopalniana eksploatacja krzemienia tkwiącego w glinie na omawianych terenach związana jest też z tą epoką. Krzemień był wtedy podstawowym surowcem do wytwarzania narzędzi i naczyń, dopiero wynalezienie i upowszechnienie brązu powoli go wyparło.
Rys historyczny wsi Czajowice Pierwsza wzmianka o Czajowicach pochodzi z roku 1382 — kiedy to Mikołaj, sołtys w Czajowicach był ławnikiem sądu prawa niemieckiego na zamku krakowskim. XIV — XV wiek przez ten teren biegnie trakt z Krakowa na Śląsk 1444 — 1469 — właścicielem wsi Czajowice jest Spytek z Czajowic Czajowski herbu Leliwa, brat Jakuba i Mikołaja 1447 — w wyniku podziału dóbr między Spytkiem, Jakubem i Mikołajem, Jakub i Mikołaj otrzymują Czajowice. Od roku 1629 — Czajowice stanowią własność Jana Wizenberka 1788 — 1792 Czajowice należą do Urszuli Dembińskiej, starościny wolbromskiej 1804 — część Czajowic wchodząca w skład dóbr ojcowskich zostaje kupiona przez żydów z Prus Począwszy od lat międzywojennych aż do reformy rolnej po drugiej wojnie światowej, właścicielką wsi jest Ludwika Czartoryska. Po drugiej wojnie światowej własność Czartoryskich, zostaje upaństwowiona, a tereny rolne należące do dworu rozdane mieszkańcom Czajowic. Biedniejsi chłopi dostają po pół hektara, bogatsi nawet do trzech hektarów. Do dnia dzisiejszego grunty orne będące niegdyś własnością dworu nazywa się „Dworskie” lub „Pańskie”. Tereny zalesione przejęło nowoutworzone Nadleśnictwo Państwowe Ojców, których część weszła w 1956 roku w obręb OPN.