Bomba lotnicza
Z Wikipedii
Bomba lotnicza to rodzaj pocisku zrzucanego z samolotu lub innego statku powietrznego na cele naziemne lub nawodne (okręty).
Podstawowym rodzajem bomb, powstałym jako pierwszy, są bomby burzące, których przeznaczeniem jest niszczenie celu energią samego wybuchu bomby. Podstawowymi częściami bomby burzącej są: metalowa skorupa bomby, znajdujący się w niej materiał wybuchowy i zapalnik powodujący wybuch. Skorupa ma wydłużony opływowy kształt, często w formie cygara, gruszki lub opływowo zakończonego walca. Do tylnej części skorupy przymocowane są stateczniki, stabilizujące bombę w locie pionowym. Inne rodzaje bomb lotniczych mają zbliżoną konstrukcję.
W zależności od przeznaczenia i konstrukcji, bomby konwencjonalne dzielą się na:
- bomby burzące - niszczące cel energią wybuchu materiału wybuchowego, znajdującego się zwykle w cienkiej skorupie. Masa ich materiału wybuchowego jest zwykle znacznie większa od masy skorupy. Stosowane są głównie do niszczenia celów punktowych, zabudowy, urządzeń przemysłowych, węzłów kolejowych.
- bomby odłamkowe - podstawowym zadaniem jest rażenie siły żywej lub nieopancerzonych celów (pojazdów, samolotów na ziemi) za pomocą odłamków powstajacych przy wybuchu. Mają grubą skorupę, rozrywającą się na odłamki, lub cienką skorupę napełnioną odłamkami. Masa ich skorupy może znacznie przewyższać masę materiału wybuchowego
- bomby odłamkowo-burzące - bomby rażące cel energią wybuchu i odłamkami, łączące cechy bomb burzących i odłamkowych (większy ładunek bojowy niż bomby odłamkowe i gruba skorupa)
- bomby zapalające - służące do wywoływania pożarów, wypełnione środkami zapalającymi (głównie białym fosforem lub odmianami napalmu)
- bomby przeciwbetonowe - bomby burzące o specjalnie wzmocnionej skorupie, służącej do przebicia wierzchniej warstwy np. betonu i wybuchu poniżej niej. Czasami mają dodatkowy przyspieszacz rakietowy, w celu głębszego wbicia się w grunt. Służą do niszczenia głównie umocnień lub pasów startowych lotnisk
- bomby przeciwpancerne - służące do zwalczania pojazdów pancernych, wyposażone w głowicę kumulacyjną (zwykle małego wagomiaru, wyrzucane z bomb kasetowych lub kaset bombowych)
- bomby kasetowe - bomby przenoszące kilka do kilkudziesięciu mniejszych bomb przeciwpancernych lub odłamkowych (nazywanych także subamunicją), rozrzucanych nad celem
- lotnicze bomby głębinowe - służące do zwalczania zanurzonych okrętów podwodnych
- bomby paliwowo-powietrzne - bomby działające na zasadzie wybuchu rozpylonego aerozolu paliwowego, niszczące siłę żywą na dużej powierzchni
Bomby lotnicze zaliczające się do broni masowego rażenia to:
- bomby atomowe (jądrowe)
- bomby wodorowe (termojądrowe)
- bomby chemiczne
Oprócz bomb bojowych, używane są także bomby specjalne:
- bomby szkolne - służące do nauki bombardowanie, zwykle pozbawione ładunku bojowego
- bomby oświetlające - oświetlające pole walki, zwykle opadające na spadochronie
- bomby agitacyjne - służące do przenoszenia ulotek
Próby zrzucania pocisków z samolotu zaczęto prowadzić wkrótce po wynalezieniu samolotu. Początkowo używano do tego celu granatów ręcznych i pocisków artyleryjskich wyposażonych w stabilizatory. Po raz pierwszy bomb z samolotu użyli bojowo Włosi 1 listopada 1911 roku podczas działań bojowych przeciw Turkom w Trypolitanii - były to kuliste bomby z zapalnikiem wstrząsowym. W 1913 roku pojawiły się bomby z zapalnikiem uderzeniowym, eksplodujące na skutek uderzenia zapalnika o grunt. Podczas I wojny światowej bomby stosowano już masowo i od tej pory, konstrukcja klasycznych bomb burzących zmieniła się jedynie w niewielkim stopniu. Obok bomb burzących, pojawiły się bomby odłamkowe i zapalające. Oprócz samolotów, zrzucano je ze sterowców.
Podstawowym parametrem określającym wielkość bomb burzących była ich masa. W okresie I wojny światowej stosowano poczatkowo bomby o masie kilku - kilkudziesięciu kilogramów, później - do 200-300 kg. Ciężkie bombowce mogły przenosić bomby o masie do 1000 kg. Najcięższą bombą I wojny była brytyjska bomba 1690 kg z końca wojny (dla samolotu Handley-Page V/1500).
Podczas II wojny światowej najczęstszym wagomiarem bomb było nadal 100-250 kg. Ciężkie bombowce oraz część średnich bombowców, a nawet lekkich bombowców i myśliwców mogły zabierać bomby o masie 450 do 1000 kg. Rzadziej stosowano bomby o masie 1800-2000 kg. Najcięższymi bombami II wojny, rozwiniętymi dla specjalnych wersji brytyjskiego bombowca Avro Lancaster, były bomby Tallboy o masie ok. 5400 kg i Grand Slam o masie ok. 9988 kg. Pod koniec wojny, pojawiły się lotnicze bomby atomowe, zrzucone po raz pierwszy na Japonię w 1945 roku.
W drugiej połowie II wojnie światowej, Niemcy zastosowali po raz pierwszy bomby kierowane - których lot można było zdalnie korygować za pomocą aparatury naprowadzania. Bomby tego typu uległy intensywnemu rozwojowi w okresie powojennym. Obecnie stosowane są bomby samonaprowadzające się na cel podświetlony celownikiem laserowym oraz bomby naprowadzane według wskazań systemu GPS.
Po II wojnie pojawiły się też nowe rodzaje bomb: bomby kasetowe, bomby przeciwbetonowe z dodatkowym przyspieszaczem rakietowym oraz bomby paliwowo-powietrzne. Intensywnemu rozwojowi uległy zwłaszcza bomby zapalające, zawierające substancje zapalające typu napalmu, oraz bomby przeciwbetonowe.
