Akwesasne Notes
Z Wikipedii
"Akwesasne Notes" – czasopismo północnoamerykańskich Indian z plemienia Mohawków, powstające w latach 1969-1992 w położonym po obu stronach granicy amerykańsko-kanadyjskiej rezerwacie St. Regis (Akwesasne).
[edytuj] Historia
Ukazujące się ze zmienną częstotliwością (zwykle jako kwartalnik) „Akwesasne Notes” było jednym z pierwszych anglojęzycznych panindiańskich pism wydawanych przez współczesnych Indian z Ameryki Północnej dla ludów tubylczych i naturalnych (jak głosił jego podtytuł). Mimo skromnego zaplecza finansowego i organizacyjnego, czasopismo – przygotowywane po części przez wolontariuszy przyjeżdżających do Akwesasne – w latach 70. XX w. było najbardziej znanym głosem młodego i często radykalnego pokolenia tubylczych Amerykanów. W szczytowym okresie swojej popularności (na przełomie lat 70. i 80.) było wydawane w nakładzie 100 tys. egzemplarzy i znane na całym kontynencie amerykańskim, a także poza nim (w Polsce czytywali je i tłumaczyli m.in. uczestnicy PRPI). Pismo prenumerowali nie tylko zaangażowani w walkę o swoje prawa i obronę własnych kultur amerykańscy tubylcy, ale także indiańskie i nieindiańskie organizacje i instytucje kulturalne, edukacyjne i społeczno-polityczne, grupy poparcia Indian i ich miłośnicy w wielu krajach. Uboższej części czytelników – a także indiańskim więźniom – zaangażowana społecznie redakcja nierzadko wysyłała pismo bezpłatnie.
Linia programowa pisma łączyła tradycyjną mądrość i wiedzę tubylczych ludów obu Ameryk, poglądy współczesnych filozofów i działaczy indiańskich (jak Vine Deloria, Jr., John Mohawk, czy Winona LaDuke), nurty ekologiczne (z głęboką ekologią włącznie), poglądy lewicowe (nierzadko antykapitalistyczne i anktykorporacyjne), egalitarne i antyrasistowskie z przekonaniem, że istnienie, różnorodność i obrona praw tubylczych kultur to wartości, które należy aktywnie wspierać i szeroko upowszechniać.
Łamiąc nierzadko blokadę informacyjną i utarte schematy powierzchownych doniesień europocentrycznych i proamerykańskich mediów, czasopismo obszernie relacjonowało wydarzenia związane z bieżącą walką Indian obu Ameryk (a także innych ludów tubylczych) z dyskryminacją rasową, etniczną, kulturową i religijną, prześladowaniami mniejszości (w tym kobiet i dzieci), łamaniem historycznych traktatów i praw człowieka. Pisało obszernie m.in. o indiańskiej okupacji Alcatraz i Wouned Knee, protestach Indian Kri nad Zatoką Jamesa w Kanadzie, cierpieniach indiańskich chłopów podczas wojen domowych w Gwatemali i Nikaragui oraz o ludobójstwie amazońskich Indian Aché z Paragwaju i tubylczych mieszkańców Timoru Wschodniego.
"Akwesasne Notes" ukazywało się do 1992 roku (wydano łącznie 135 numerów w 23. rocznikach), gdy zmiana nastrojów społecznych w USA, przemiany we współczesnych ruchach i organizacjach indiańskich (takich jak NCAI, AIM i W.A.R.N.), powstawanie nowych profesjonalnych tubylczych czasopism (a później także rozgłośni radiowych i serwisów internetowych) oraz lokalne napięcia w samym przygranicznym Akwesasne doprowadziły najpierw do spadku znaczenia, a następnie – do zamknięcia pisma. Osoby związane z jego redakcją przygotowały też później kilka numerów magazynu społeczno-kulturalnego Mohawków „Akwekon”, ale wobec zwiększonej konkurencji rynkowej ze strony nowych mediów tubylczych i nie-tubylczych nie udało mu się powtórzyć sukcesu swego poprzednika.
