Akropol
Z Wikipedii
Akropol (gr. ἀκρόπολις akropolis, od ἄκρος akros - "najwyższy" i πόλις polis - "miasto") – w starożytnej Grecji osiedle, miasto lub jego część znajdująca się na wysokim wzgórzu, cytadela z pałacami i świątyniami. Pierwsze akropole pojawiły się w drugiej połowie II tysiąclecia p.n.e. w miastach kultury mykeńskiej. W późniejszych założeniach z okresu klasycznego funkcja obronna zanikła i akropol służył głównie celom kultowym. W okresie hellenistycznym nastąpiło zróżnicowanie funkcji - jedne miasta budowały akropol włączony w system obronny miasta, podczas gdy w innych przeznaczano go na budowle służące wyłącznie celom reprezentacyjnym.
Najsłynniejszym akropolem jest akropol ateński. Inne znane akropole znajdują się m.in. w Mykenach, Tebach, Argos, Koryncie, Priene i Pergamonie.
Mimo że słowo jest pochodzenia greckiego, w sensie bardziej ogólnym akropolem można nazwać inne ufortyfikowane wzgórza w obrębie miast, jakie istnieją np. w Rzymie, Jerozolimie, Bratysławie z okresu celtyckiego oraz wielu miastach Azji Mniejszej, a nawet w Edynburgu (tzw. "szkocki akropol").
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu architektury
