Abd-ul-Hamid II
Z Wikipedii
Abd-ul-Hamid II (21 lub 29 września 1842 - 10 lutego 1918, Stambuł), sułtan turecki.
Wstąpił na tron w wyniku przewrotu pałacowego kierowanego przez Midhada Paszę 31 sierpnia 1876, po detronizacji swego brata Murada V, jako obłąkanego. Początkowo, pod wpływem Młodoturków i w wyniku opłakanego położenia skarbu (bankructwo państwa w 1875), nadał państwu konstytucję; wybrano parlament. Rychło jednak pod wpływem terroru stronnictwa konserwatywnego jednak konstytucję zniósł, parlament rozwiązał (14 stycznia 1878), a liberalnego wielkiego wezyra Midhada Paszę skazał na wygnanie. Dalsze jego rządy były nieudolne i despotyczne, jednak potrafił walczyć z pałacowymi intrygami, posuwającymi się aż do zamachów na jego życie (grudzień 1878). Zmuszony dramatyczną sytuacją budżetu państwa, musiał wyrazić zgodę na międzynarodową kontrolę finansów Turcji.
W 1876 wybuchła wojna z Serbią, do której w 1877 dołączyła się Rosja. W rezultacie przegranej wojny przyjął ciężkie warunki pokoju w San Stefano, mimo złagodzenia ich na kongresie berlińskim (1878) było to poważne uszczuplenie obszaru państwa. Rzezie Ormian z 1894-1898 wywołały oburzenie na całym świecie i nadanie mu przydomka "krwawego" lub "czerwonego". W rezultacie powstania na Krecie i rzezi Greków na tej wyspie (1895-1896) wybuchła wojna z Grecją, w której odniósł zwycięstwo w 1897. W polityce zagranicznej szukał oparcia zarówno w panislamizmie, jak też w Niemczech, którym zapewnił przeważający wpływ w Turcji, zaś przy pomocy urzędników i oficerów niemieckich od 1880 przeprowadził szereg reform finansowych i wojskowych. W 1903 nadał Niemcom koncesję na budowę kolei bagdadzkiej. W 1908 zmuszony rewolucją Młodoturków nadał państwu konstytucję, 27 kwietnia 1909, jako podejrzany o organizację kontrrewolucyjnego przewrotu, został zdetronizowany i internowany w Salonikach.
[edytuj] Bibliografia
G. Roy, Abdul-Hamid, le soutan rouge, Paris 1936.
| Poprzednik Murad V |
 |
sułtan Imperium osmańskiego 1876-1909 |
|
Następca Mehmed V |
