24 Dywizja Piechoty
Z Wikipedii
24 Dywizja Piechoty (24 DP) – polska jednostka wojskowa
Spis treści |
[edytuj] Okres międzywojenny
W okresie II RP sztab 24 DP i jej pododdziały stacjonowały m.in. w Przemyślu i Jarosławiu.
[edytuj] Udział w wojnie obronnej 1939 r.
24. Dywizja Piechoty pod dowództwem płk dypl. Bolesława Marii Krzyżanowskiego w początkowym okresie wojny pozostawała w odwodzie Naczelnego Wodza. 3 września przydzielono ją do odwodu południowego "Tarnów" Armii "Karpaty" (GO "Jasło") i skierowano do rejonów wyładowczych w Tarnowie i Dębicy. Miała obsadzić linię Pilzno-Szynwałd-Tychów. 6 września dywizja jeszcze koncentrowała się w rejonie Tarnowa. Za zadanie miała obronę dolnego Dunajca po Zakliczyn w celu utworzenia drugiej linii obronnej na zapleczu wycofującej się Armii "Kraków". Od samego rana 6 września dywizja prowadziła ciężkie walki, odrzucając natarcie niemieckiej 4 DLek. pod Wróblowicami. Pod wieczór do dywizji dotarł rozkaz dowódcy Armii gen. Kazimierza Fabrycego odwrotu nad odległą o 40 km Wisłokę, osłaniając główny szlak komunikacyjny na Lwów, który był osią działania niemieckich wojsk XXII Korpusu gen. Ewalda von Kleista. Do świtu 7 września trwało zbieranie pułków i wymarsz nastąpił w biały dzień. W kilka godzin później maszerujące pułki zostały zaskoczone przez niemiecką 4 DLek., która rozbiła część 17 pp i 38 pp. Dowódca 24 DP z tego powodu popadł w stan całkowitej depresji i utracił zdolność efektywnego dowodzenia oddziałami. W rezultacie zrezygnował z dowodzenia, tłumacząc się złym stanem zdrowia i oddał je w ręce dowódcy piechoty dywizyjnej płk. Bolesława Schwarzenberg-Czernego. 8 września dywizja zamiast bronić Wisłoka rozpoczęła odwrót za San, kierując się na Frysztak i Strzyżów. 9 września za samowolną zmianę rozkazów płk B. Krzyżanowski i jego szef sztabu zostali odsunięci od dowodzenia przez dowódcę Armii. W dniach 11-12 września dywizja toczyła ciężkie walki z niemiecką 2 DGór. w rejonie Birczy koło Przemyśla. Kilkakrotnie kontratakowała, ponosząc duże straty. Pod wieczór Niemcy przełamali jej pozycje obronne, zmuszając ją do odwrotu na linię Olszany-Rokszyce, w rezultacie czego zostało odsłonięte południowe skrzydło obrony Przemyśla. 14 września dywizja stanęła o świcie w rejonie Tyszkowic. 24 DP działała wówczas w ramach zgrupowania wojsk dowodzonych przez gen. Kazimierza Sosnkowskiego przebijającego się do Lwowa (GO "Południowa" gen. Kazimierza Orlika-Łukoskiego). Następnie rozpoczęto odwrót na Lwów przez Lasy Janowskie. 17 września dywizja koncentrowała się w Janowie. Następnego dnia przebijała się przez niemiecki pierścień okrążenia w rejonie Rzęski Ruskiej. We tej wsi jej natarcie zostało zatrzymane i dywizja poszła w rozsypkę. Część oddziałów przebiła się do Lwowa, a część przedostała się do Brzuchowic. Tu utworzono z resztek dywizji oddział dwubatalionowy. Do Lwowa 19 września dotarli tylko nieliczni. Dywizja przestała istnieć wykrwawiona do końca.
[edytuj] Odtworzenie dywizji w ramach AK
W wyniku przeprowadzania akcji odtwarzania przedwojennych jednostek wojskowych w 1944 r. powstała 24. Dywizja Piechoty AK "Rzeszowska" w składzie 17 pułku piechoty (Okręg Kraków, Podokręg Rzeszów).
[edytuj] Skład podczas kampanii wrześniowej
- 17 pułk piechoty
- 38 pułk Strzelców Lwowskich
- 39 pułk Strzelców Lwowskich
- 24 pułk artylerii lekkiej im. Króla Jana III Sobieskiego
- 24 dywizjon artylerii ciężkiej
- 24 bateria artylerii plot.
- 24 batalion saperów
- 24 kompania telefoniczna
- kawaleria dywizyjna
- kompania kolarzy
- kompania ckm na taczankach
- służby