Zoutzuur
Zoutzuur | |
---|---|
|
|
Structuurformule van Zoutzuur |
|
|
|
Molecuulformule | HCl |
Smiles | |
IUPAC | |
Andere namen | |
CAS-nummer | 7647-01-0 |
EINECS-nummer | |
EG-nummer | |
VN-nummer | |
Beschrijving | Sterk zuur, zeer corrosieve vloeistof |
Vergelijkbaar met | Salpeterzuur |
|
|
Carcinogeen | |
Hygroscopisch | |
Risico (R) en veiligheid (S) |
R-zinnen: |
Omgang | Uiterst voorzichtig behandelen, draag zuurbestendige handschoenen en een gezichtsmasker |
Opslag | In een afgesloten glazen fles in een goed geventileerde ruimte. Let op: reageert heftig met water, basen en metalen |
ADR-klasse | |
MAC-waarde | |
LD50 (ratten) | mg/kg |
LD50 (konijnen) | mg/kg |
MSDS-fiches | |
|
|
Aggregatietoestand | vloeibaar |
Kleur | kleurloos |
Dichtheid | 1,18 g/cm³ |
Molmassa | 36,46 g/mol |
Smeltpunt | -26 °C |
Kookpunt | 48 °C |
Vlampunt | °C |
Zelfontbrandingstemperatuur | °C |
Dampdruk | Pa |
|
|
Oplosbaarheid in water | g/L |
Goed oplosbaar in | water |
Slecht oplosbaar in | |
Onoplosbaar in | |
Dipoolmoment | D |
Viscositeit | Pa·S |
Kristalstructuur | |
ΔfG |
kJ/mol |
ΔfG |
kJ/mol |
ΔfG |
kJ/mol |
ΔfH |
kJ/mol |
ΔfH |
kJ/mol |
ΔfH |
kJ/mol |
S |
J/mol·K |
S |
J/mol·K |
S |
J/mol·K |
C |
J/mol·K |
Evenwichtsconstanten | |
Klassieke analyse | |
Spectra | |
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaard omstandigheden gebruikt (298,15K of 25°C, 1 bar) |
Zoutzuur is een oplossing van waterstofchloride in water. Buiten de chemie worden zowel het gas waterstofchloride als zijn oplossing in water met de naam "zoutzuur" aangeduid. Het betreft dan de chemische verbinding met de molecuulformule: HCl. HCl werd in de tijd van de alchemie ook wel geest van zout genoemd, omdat het in zuivere vorm een gas is dat ontwijkt als keukenzout bewerkt wordt met een geconcentreerd zuur als zwavelzuur. Gassen werden in de alchemie vaker als geest beschreven, zie bijvoorbeeld spiritus.
HCl is bij kamertemperatuur een gas, maar het is beter bekend als de geconcentreerde waterige oplossing, zoutzuur. De oplosbaarheid van HCl in water is bijzonder groot en neemt bij verhoging van de temperatuur verder toe. Geconcentreerd zoutzuur is een sterk zuur dat echter in tegenstelling tot salpeterzuur of zwavelzuur geen sterke oxidator is. In combinatie met salpeterzuur ontstaat echter wel een bijzonder sterke oxidator (koningswater).
Zoutzuuroplossingen worden zelfs in de huishouding wel als schoonmaakmiddel toegepast.
[bewerk] Productie
In een laboratorium wordt zoutzuur uit keukenzout en geconcentreerd zwavelzuur geproduceerd (vandaar trouwens de naam):
Bij sterke verhitting kan ook het natriumwaterstofsulfaat nog HCl vrijmaken door verder te reageren.
Dit proces verloopt hoewel HCl een sterker zuur is dan zwavelzuur. Dit is mogelijk omdat het HCl gasvormig is, en bijna niet oplost in zwavelzuur. HCl bellen verdwijnen uit de oplossing en dit helpt de reactie verder te laten verlopen.HCl is bovendien een polaire atoombinding.
[bewerk] Gebruik
- aanpassen van zuurtegraad;
- uitgangsproduct tijdens de productie van anorganische stoffen;
- verwerken van leder (looien);
- zuiveren van staal;
- gifgassen zoals fosgeen en mosterdgas;
- afbreken voedingsstoffen (in de maag: het maagzuur is zoutzuur);
- in de voedingsindustrie: E507
- Etsen van printplaten
- In zeer kleine hoeveelheden in het zwemwater in zwembaden
Waarschuwing: Zoutzuur en bleekloog (bleekwater) moeten nooit samengevoegd worden omdat er dan chloorgas vrijkomt.