Vitellius

Vitellius
15 - 20 december 69

principaat

Tijdvak

Vierkeizerjaar

Otho (januari-april 69)

18 juli 69 - 20 december 69

Vespasianus (December 69-79)

Imperator

2 januari 69 - 20 december 69, eenzijdig uitgeroepen. Pas erkend door senaat op 19 april

Persoonlijke gegevens

Naam bij geboorte

Aulus Vitellius

Naam als keizer

Aulus Vitellius Germanicus Augustus

Zoon van

Lucius Vitellius

Portaal Oudheid - Keizers van Rome

De oorsprong van het geslacht van de Vitellii is (aldus Suetonius) omstreden, maar zijn Grootvader Publius Vitellius, diende onder Germanicus als commandant (Tacitus, Annales, I, 70; Suetonius, De Vita Caesarum). Zijn vader, Lucius Vitellius, was gouverneur van Syria en consul onder Claudius in 34 en speelde een belangrijke rol aan diens hof (Tacitus, Annales XI, XII en XIV; Suetonius, De Vita Caesarum).

Zelf groeide hij op aan het hof van Tiberius en vergezelde hem naar Capraea (Capri), waar hij de bijnaam Spintria verwierf. In 48 wordt hij onder Claudius als consul benoemd, later staat hij als Senator onder Nero bekend als een van de grootste kruipers (Tacitus, Annales XIV, 49).

Door Galba wordt hij, tot ieders verrassing, benoemd als commandant van Germania Inferior. Galba verdedigde deze benoeming door op te merken dat niemand minder gevreesd hoeft te worden dan iemand die alleen aan eten denkt en dat A. Vitellius zijn bodemloze eetlust in de provincie kon bevredigen. Bij zijn aantreden echter, had hij niet genoeg geld om zijn reiskosten te betalen en zag zich gedwongen zijn vrouw en kinderen in een gehuurd appartement onder te brengen en zijn huis te verhuren. Hij verpandde een waardevolle parel uit zijn moeders oorring en moest zijn toevlucht nemen tot valse beschuldigingen om zijn schuldeisers (zoals de bewoners van Formiae en Senuessa, waar hij openbare gelden had verduisterd) op afstand te houden.

Bij de legioenen aangekomen, wist hij de aanhankelijkheid van de troepen te winnen door aan iedere wens toe te geven, straffen ongedaan te maken. Na een maand werd hij door de troepen uit zijn bed gehaald en als nieuwe princeps begroet. Nadat hij ook de loyaliteit van de troepen in Germania Superior had gewonnen en van de moord op Galba had gehoord, trok hij op tegen Otho, die zich tot princeps had uitgeroepen.

Na de eerste slag bij Bedriacum en de zelfmoord van Otho ontbond hij, met een edict, alle eenheden van de Praetoriaanse Garde, die Otho aan de macht hadden geholpen en bestrafte 120 praetorianen die in een petitie hadden gevraagd om een beloning voor het vermoorden van Galba. Verder kenmerkt zijn (korte) regering zich door een volslagen gebrek aan respect voor de wetten en gewoonten. Zo trok hij de stad binnen als een triomferende generaal, aan het hoofd van zijn troepen met hun aquilae en met getrokken zwaard, benoemde zichzelf to Pontifex Maximus op de dag van de nederlaag tegen de Galliers bij Allia (een nefastus, ongeluksdag), hield verkiezingen voor de komende tien jaar en hield een begrafenisdienst voor Nero op de Campi Martii, waarbij hij een fluitspeler opriep iets te spelen uit het boek van de Meester (Het Dominicus Liber, met de meest geslaagde composities van Nero)

Zijn grootste zonden waren echter zijn hang naar luxe en zijn wreedheid. Hij woonde drie, soms vier banketten per dag bij en kon ze alle eer aandoen door zijn gewoonte klysma's te gebruiken. Hij vermoordde verschillende vooraanstaande mannen, oude vrienden en vooral zijn voormalige schuldeisers. Hij bestond het zelfs om gewone mensen te vermoorden, domweg omdat ze kwaad hadden gesproken over de Blauwen, een van de deelnemers aan de wagenrennen in het Circus.

In de achtste maand van zijn regering kwamen de legioenen van Moesia, Pannonia, Judaea en Syria in opstand en kozen Vespasianus als hun leider. Na de tweede slag bij Bedriacum, waar hij ditmaal een verpletterende nederlaag leed, poogde hij op het Forum zijn ambt als princeps neer te leggen, en zond een afvaardiging onder leiding van Flavius Sabinus, de broer van Vespasianus en de vestaalse maagden. Hij eiste een vrije aftocht en 100 millioen sestertien. Naderhand, toen dit aanbod was afgewezen, verdacht hij Flavius Sabinus van verraad. Toen deze zich op het Capitool verschanste, beval Vitellius het capitool te bestormen, waarbij hij de tempel van Jupiter Optimus Maximus in brand stak.

Nadat de troepen van Vespasianus Rome hadden bezet, verschool hij zich in het huis van de portier, maar werd gevonden. Met zijn handen achter zijn rug gebonden en een strop om zijn nek werd hij naar het Forum gesleept, waar het volk hem uitschold en bekogelde met mest en rotte vruchten, terwijl Vitellius om zijn leven smeekte. Hier werd hij lange tijd gemarteld en uiteindelijk, samen met zijn broer en zoon door Antonius Primus vermoord. Zijn lichaam werd van de Trappen geworpen en met een haak naar de Tiber gesleept. Hij werd 57 jaar.