Vijzelstraat
De Vijzelstraat is een straat in de Grachtengordel van Amsterdam. De straat is vermoedelijk genoemd naar de 17e-eeuwse bewoners Cornelis en Jan Vijselaar en dateert uit de grote stadsuitbreiding van 1658. De Vijzelstraat ontving zijn naam pas officieel in 1874.
De straat ligt tussen het Muntplein en Prinsengracht en kruist twee grachten: de Herengracht en Keizersgracht. In het verlengde van de Vijzelstraat ligt de tussen 1660 en 1670 gegraven Vijzelgracht tussen de Prinsengracht en de Weteringschans. Deze gracht werd gedempt in 1934.
Sinds 1883 rijden er paardentrams door de Vijzelstraat. In 1904 verscheen de elektrische tram. Sindsdien reed lijn 4 door de Vijzelstraat. In 1913 kwam lijn 16 er bij.
De straat die net zo smal was als de Leidsestraat en Utrechtsestraat, kende net als deze straten enkelspoor met wisselplaatsen op de bruggen. Het gedeelte tussen Muntplein en Herengracht was zelfs nog smaller en kon slechts in een richting worden bereden. De tram reed in de andere richting via het Rembrandtplein.
In de jaren twintig werd de bebouwing aan de westzijde afgebroken en kon de straat worden verbreed tot zijn huidige breedte. Nieuwe gebouwen werden toen gebouwd, waaronder het Carltonhotel en het hoofdkantoor van de Nederlandsche Handel-Maatschappij, later hoofdkantoor van de ABN, en thans bekend als het De Bazelgebouw. De in de jaren twintig gebouwde woningen tussen Keizersgracht en Prinsengracht werden in de jaren vijftig afgebroken, nadat een deel in 1955 was ingestort. In de jaren zeventig verrees hier een kantoor van de ABN. Na vertrek van de ABN-Amro naar de Zuidas krijgen de voormalige bankgebouwen een ander bestemming, respectievelijk Gemeentearchief en woningen.
Na de verbreding van de straat was er ruimte voor twee nieuwe tramlijnen: in 1929 verscheen lijn 24, een jaar later lijn 25. Lijn 4 werd in 1948 naar de Utrechtsestraat verlegd. Tegenwoordig zijn nog steeds de lijnen 16, 24 en 25 in deze straat aan te treffen.
Sinds 2002 zijn bouwwerkzaamheden gaande aan de Noord/Zuidlijn. Onder de Vijzelgracht komt het metrostation Vijzelgracht.
