Vanmeer
Het Vanmeer (Koerdisch: Derya Wanê, Turks: Van Gölü, Armeens: Վանա լիճ) is het grootste meer van Turkije en Koerdistan. Het meer heeft geen natuurlijke uitgang voor het water en ontvangt water uit verschillende rivieren uit de omliggende bergen. Het niveau van het water blijft gelijk door natuurlijke verdamping. Daardoor is het zoutgehalte van het water hoog. Het meer is 120 km lang, 80 km breed en 457 m diep. De oppervlakte van het meer is 3755 km² en het ligt 1719 m boven zeeniveau.
Inhoud |
[bewerk] Ontstaan
De afvoer van het meer, die vroeger naar het westen liep, werd geblokkeerd door een lavastromen tijdens een eruptie van de vulkaan Nemrut Dağı in het Pleistoceen. De nu slapende Nemrut Dağı ligt aan de westkant van het meer; een andere slapende vulkaan, Suphan Dağı, domineert de noordzijde van het meer.
[bewerk] Samenstelling water
Het Vanmeer is een sodameer, het water heeft door evaporatie een hoog gehalte natriumcarbonaat en andere zouten. Het is mogelijk met het water uit het meer de was te doen zonder wasmiddel te gebruiken. Er wordt zout gewonnen om als bestanddeel voor wasmiddel te gebruiken. Een soort haring, darekh genaamd, is de enige soort vis die in het basische water kan overleven. De darekh kuit bij de monding van riviertjes en wordt gevangen tijdens de jaarlijkse overstromingen in de lente.
[bewerk] Geografie
Aan de oostkust ligt de stad Van, westelijk het kleinere Tatvan. Het meer wordt omringd door vruchtbaar landbouwgebied met vulkanische bodem, waar veel fruitteelt plaatvindt. De regio rond Van is waar een soort kat (Turkse Van) vandaan komt, die graag zwemmen. Dit is vrij uniek voor katten, die over het algemeen juist een hekel aan water hebben.
[bewerk] Culturele geschiedenis
Het Vanmeer lag vanaf 1000 voor Christus midden in het Urartu koninkrijk en de hoofdstad van Urartu, Tushpa, lag ongeveer op de plek waar nu Van ligt.
Later werd het gebied rondom het meer deel van Armenië. Samen met het Sevanmeer (in het huidige Armenië) en het Oermiameer (tegenwoordig in Iraans Azarbeidzjan) vormde het de drie legendarische zeeën van Armenië. Ruïnes van Armeense kloosters en kerken bevinden zich op veel plekken langs het meer en op eilanden in het meer. Veel van deze christelijke gebouwen werden verwoest onder latere (islamitische) Koerdische en Turkse machthebbers. De best bewaarde ruïnes zijn een 10e eeuws kerkje op Akdamar eiland en een 11e eeuws klooster op Arter.
De kerk van het Heilige Kruis (Armeens Սուրբխաչ, Surb Chatsj) op Akdamar bevat bekende voorbeelden van middeleeuwse Armeens-christelijke kunst. Bij het kerkje stond vroeger een klooster. Het complex werd gebouwd onder koning Gagik Artzruni tussen 915 en 921. Schilderingen op de buitenmuren laten Bijbelse voorstellingen zoals het verhaal van Adam en Eva, Jona en de walvis en David en Goliath zien.
Er zijn nog andere overblijfselen van het Koninkrijk van Urartu, zoals het Van Kalesi (kasteel van Van).
[bewerk] Monster
Sinds 1995 wordt wel eens, analoog met het monster van Loch Ness, melding gemaakt van een monster, ongeveer 15 meter lang, dat Van Canavarı wordt genoemd. Critici zeggen dat het verhaal verzonnen is om meer toeristen naar het meer te lokken.
[bewerk] Spoorweg
De in de jaren '70 gebouwde spoorlijn die Istanbul met Tehran in Iran verbindt maakt gebruik van een veerpont om het meer over te steken. Dit was een goedkopere oplossing dan spoorweg aan te leggen langs de steile meeroevers. Het overzetten van de trein van spoor naar boot en terug van boot naar spoor betekent wel tijdsverlies en maakt dat treinen niet te lang kunnen zijn. De meeste reizigers naar Iran nemen liever de bus.
