Sjwa
 |
Met sjwa (of 'schwa') wordt de uitspraak van de zogenaamde 'stomme e' (bijvoorbeeld in het woord 'vader') aangeduid. De sjwa is een klinker. Bij het uitspreken van de sjwa zijn de spieren in de mond in rust. De sjwa staat in de klinkerdriehoek dan ook in het midden.
In het Internationaal Fonetisch Alfabet wordt de sjwa geschreven met een 'omgekeerde e': ə . In het Nederlands kan de sjwa geschreven worden als e (vader), u (Winsum), ij (moeilijk) of ' (m'n). De Nederlandse sjwa verschilt op een subtiele manier van de 'u'-klinker in put: de laatste klinker van katterig is net iets anders dan die van katterug.
[bewerk] Herkomst van het woord
Merkwaardigerwijs zijn er twee etymologieën voor de naam van de klinker. In de eerste plaats lijkt hij afkomstig uit het Hebreeuwse שְׁוָא (šěwā’, /ʃəˈwaʔ/, 'leegte‘). In deze taal wordt de sjwa aangegeven met twee punten onder elkaar, die onder een medeklinker worden weergegeven in gevocaliseerde teksten, en geeft het ook de 'stomme e' weer, of wordt niet uitgesproken. In de tweede plaats kan hij een afkorting zijn van 'svarabakhti' van het Sanskriet-woord svarabhaja dat een klinker aanduidt die een woord in tweeën deelt (svar = 'klinker' en bhaja = 'verdelen'). Mogelijk heeft de toevallige omstandigheid dat het Sanskriet-woord voor deze klinker veel leek op de Hebreeuwse benaming bijgedragen aan het succes van de laatste in de literatuur.
Het begrip sjwa wordt ook weleens gebruikt om enige epenthetische klinker aan te duiden, ongeacht de manier waarop deze wordt uitgesproken.
| Latijns alfabet: | Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg | Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Qq | Rr | Ss | Tt | Uu | Vv | Ww | Xx | Yy | Zz |
|---|---|
| Tekens met diacritica: |
Àà | Áá | Ââ | Ää | Ãã | Āā | Ąą | Ăă | Ǎǎ | Çç | Ĉĉ | Čč | Ćć | Đđ | Ďď | Èè | Éé | Êê | Ëë | Ęę | Ēē | Ĕĕ | Ėė | Ěě | Ĝĝ | Ğğ | Ġġ | Ģģ | Ǧǧ | Ĥĥ | Ħħ | Ìì | Íí | Îî | Ïï | Įį | İı | Ĩĩ | Īī | Ĭĭ | Ĵĵ | Ķķ | Ǩǩ | Ĺĺ | Ļļ | Ľľ | Ŀŀ | Łł | Ńń | Ņņ | Ňň | Òò | Óó | Ôô | Öö | Õõ | Őő | Ǫǫ | Ōō | Ŏŏ | Ơơ | Ŕŕ | Ŗŗ | Řř | Śś | Ŝŝ | Şş | Șș | Šš | Ťť | Ŧŧ | Ţţ | Țț | Ùù | Úú | Ûû | Üü | Ũũ | Ūū | Ŭŭ | Ųų | Ůů | Űű | Ưư | Ŵŵ | Ýý | Ŷŷ | Ÿÿ | Źź | Žž | Żż |
| Bijzondere tekens: | Ȁȁ | Ȃȃ | Åå | Ææ | Ǽǽ | Ǣǣ | Ċċ | Ðð | DZdz | Dždž | Ɛɛ | Ȅȅ | Ȇȇ | Əə | Ƒƒ | Ǥǥ | Ǧǧ | Ƣƣ | Ƕƕ | Ǐǐ | Ȉȉ | Ȋȋ | IJij | Ǩǩ | ĸ | LLll | ĿLŀl | Ljlj | Ññ | Ŋŋ | Njnj | Øø | Ǿǿ | Ǒǒ | Ȍȍ | Ȏȏ | Ɔɔ | Œœ | Ȣȣ | Ȑȑ | Ȓȓ | ſ | ß | Þþ | Ǔǔ | Ȕȕ | Ȗȗ | Ƿƿ | Ȝȝ | Ȥȥ | Ƶƶ | Ʒʒ | Ǯǯ |
