SAP R/3
SAP R/3 is de oude naam van het belangrijkste ERP-softwarepakket van SAP AG. De nieuwe naam is MySAP ERP.
[bewerk] Impact
SAP R3 wordt bij veel grote bedrijven en overheidsinstellingen gebruikt. Belangrijke gebruikers in Nederland zijn: Shell, Unilever, NS, Philips, KLM, DSM, Het Ministerie van Justitie, het Ministerie van Defensie, veel gemeenten, Nissan, Corus, UvA, etc. Het pakket is dominant in de markt. Concurrenten zijn onder andere Peoplesoft/Oracle Finance, JD Edwards en in mindere mate Baan. Het is bedoeld voor grote bedrijven. Voor kleinere bedrijven heeft SAP Sap All in One (Ai1) en Sap Business One (SBO) beschikbaar. Belangrijke concurrenten van Sap Business One hebben vergelijkbare oplossingen zoals bijvoorbeeld Exact of Navision van Microsoft.
[bewerk] Geschiedenis
SAP R/2 was een mainframe softwarepakket dat goed verkocht werd in de tachtiger en negentiger jaren. Het was erg populair bij grote multinationale europese ondernemingen die behoefte hadden aan software die meerdere talen en valuta aan kon. Met de opkomst van Client/server software kwam ook SAP AG met een versie genaamd 'SAP R/3. Deze versie liep op verschillende computers en besturingssystemen zoals UNIX, Windows en Linux. Hierdoor werd een geheel nieuwe markt bereikbaar. SAP R/3 is officieel geïntroduceerd op 6 Juli 1992.
[bewerk] Oorzaken voor het succes
Aan het einde van de zestiger jaren tot aan jaren '80 was er de zorg dat programmering zo ingewikkeld was dat het wel fout moest gaan. Een van de mogelijke oplossingen die werd voorgesteld door onder andere Fred Brooks was om modulair te gaan programmeren. Hierdoor zouden de modulen eenmalig ontwikkeld moeten worden om dan op meerdere plaatsen gebruikt te kunnen worden. SAP ging daarom ook over tot de object-georienteerde aanpak. Bijvoorbeeld, een klant is in het systeem eigenlijk een instance van een klant object. Dit object kan door andere objecten worden aangesproken op van te voren bepaalde manieren. In sommige opzichten is SAP een soort besturingssysteem voor een bedrijf.
De software van SAP kan nog door de klant aangepast worden (gecustomized), waardoor de processen van de klant goed ondersteund worden door de software. SAP kwam met gestandaardiseerde processen die best practice oplossingen genoemd werden. Om de software van SAP te implementeren is vaak de hulp nodig van externe consultants die bekend zijn met de best practises.
[bewerk] Organisatie
SAP heeft zich gericht op de best practises, de meest gebruikelijke, uitgeteste en zichzelf in de praktijk bewezen hebbende manieren van werken. Deze worden ondersteund door de SAP software. Recentelijk is het pakket uitgebreid met oplossingen voor verticale markten (bedrijfssectoren). Zo zijn er aparte modulen gemaakt voor specifieke industriesectoren, IS genoemd (Industry Specific). Deze zijn gemaakt voor een specifiek segment van de markt zoals bijvoorbeeld gas, water en electra of detailhandel.
Voor het gebruik van de producten van SAP moeten vaak flinke bedragen betaald worden. Door zich te specialiseren in de ontwikkeling van software hoopt SAP AG voor hun klanten een aanbod te hebben dat uiteindelijk goedkoper uitvalt dan in het geval men zelf applicaties ontwikkelt en onderhoudt.
[bewerk] Technologie
SAP R/3 gebaseerd op de client/server architectuur. Het maakt gebruik van een 3 lagen computermodel. Een client, bestaande uit de software die zich op de pc van de gebruiker bevindt. Dit is de presentatielaag. De tweede laag is de applicatielaag, waarin de bedrijfslogica van het geheel zit. De derde laag bestaat uit het databaselaag, met daarin uiteraard de database en de wijzigingsgeschiedenis.
SAP R/3 is gemaakt met (geprogrammeerd in) SAP's eigen programmeertaal genaamd ABAP (Advanced Business Application Programming). ABAP, ook wel ABAP/4 genoemd is een vierde generatie computertaal (4GL), waarmee eenvoudige en krachtige programma's gemaakt kunnen worden. In R/3 zit ook een ontwikkelomgeving waar software ontwikkelaars bestaande sap-onderdelen kunnen aanpassen of geheel nieuwe onderdelen kunnen maken. Dit kunnen overzichten zijn, maar ook programma's waarmee gegevens gewijzigd kunnen worden.
De communicatie tussen ABAP en de database verloopt via open SQL commando's. Met deze commando's kan de ontwikkelaar informatie uit de database opvragen, invoeren, wijzigen of verwijderen. Nog ingewikkelder wordt het bij het programmeren van de [[Graphical user interface|GUI]] en de communicatie met andere systemen. Door ABAP Objects, heeft [[ABAP] de mogelijkheid gekregen om ook object georiënteerd te programmeren.
Het meest ingewikkelde van SAP R/3 is de Implementatie. Dit komt omdat SAP R/3 steeds weer op een andere manier gebruikt wordt. Geen twee implementaties zijn hetzelfde. DSM heeft bijvoorbeeld een geheel andere implementatie dan Shell en het Ministerie van Justitie enz. Twee belangrijke zaken veroorzaken deze complexiteit namelijk;
- Configuratie (Customization configuration).
Het standaardpakket SAP R3 moet voor elke klant apart geconfigureerd worden. Hiervoor kunnen tienduizenden tabellen gebruikt worden. Elk bedrijf heeft bijvoorbeeld haar eigen grootboekrekeningstelsel. Van elk scherm kan bijvoorbeeld ingesteld worden welke velden op het scherm komen en of deze verplicht ingevuld moeten worden. Die flexibiliteit maakt het ook erg ingewikkeld.
- Uitbreidingen.
De meeste organisaties gebruiken meer systemen dan SAP alleen. Vaak moet er met die andere systemen informatie worden uitgewisseld. Voor het ontwikkelen van die interfaces kan gebruikgemaakt worden van ABAP, maar er moet ook worden nagedacht over welke data dan precies heen en weer geschoven moet worden en hoe vaak etc. Uiteraard moet daarbij ook aan beveiliging gedacht worden.
Vanwege deze complexiteit hebben deze organisaties hoog geschoolde SAP Consultants nodig. Sommige bedrijven implementeren maar een paar modulen terwijl andere er heel veel implementeren.
SAP bestaat uit verschillende lagen. De basis bestaat uit de ABAP commando's. Dit is meestal onzichtbaar voor de gebruikers.
[bewerk] Modules
Vanuit de gebruiker gezien bestaat de implementatie, het systeem uit een aantal modules. Niet elk bedrijf heeft alle modules geimplementeerd. De mogelijke modules staan hieronder op een rij:
SAP R/3 bestaat uit verschillende functionele modulen, elk voor een andere functie van een organisatie.
De meest gebruikte modulen zijn;
- FICO: Finance and Controlling.
- MM: Materials Management (voor de voorraadregistratie en de inkoop),
- SD: Sales & Distribution(verkoop en transport)
- PP: Productieplanning
- PS: Project system
- HR: Human Resource Planning; voor de personeelsadministratie,
- BW: Business warehouse (of SEM; )
Hierna wordt uitgebreider ingegaan op de inhoud van deze modules.
Elke module is voor een bepaald bedrijfsproces gemaakt en is waar nodig verbonden met andere modulen. Bijvoorbeeld als er een factuur door de verkoopafdeling wordt gemaakt om naar de klant gestuurd te worden, dan zal er informatie doorgestuurd worden naar de financiële administratie waar het als te ontvangen bedrag geboekt zal worden met als tegenrekening bijvoorbeeld 'kostprijs verkopen'.
[bewerk] FI, Financial Accounting
Hiermee wordt de formele rapportage naar externe belanghebbenden geregeld. Hiermee kunnen zaken worden vastgelegd over het grootboek, debiteuren, crediteuren, vaste activa, belasting en geld.
De FI module heeft 8 submodules namelijk;
- FI-GL: (General Ledger) Grootboekadministratie
- FI-AP: (Accounts Payable) Crediteuren
- FI-AR: (Accounts Receivable) Debiteuren
- FI-AA: (Asset Accounting) Vaste Activa
- FI-SL: (Special Purpose Ledger)
- FI-BL: (Bank Accounting) Bankboek
- FI-FM: (Funds Management)
- FI-LC: Consolidatie
[bewerk] Controlling (SAP module)
Controlling, of afgekort CO, is een module van SAP R/3.
Met deze module kunnen de kosten en opbrengsten worden berekend en gegroepeerd. Dit is voor intern gebruik binnen de onderneming voornamelijk door de Controller en het Management. De gegevens hiervoor komen grotendeels (automatisch) uit de financiële administratie.
De module controlling kent de volgende submodules;
- Cost Element Accounting
- Cost Center accounting
- Internal orders
- Activity Based Costing
- Profitability Analysis
- Product Cost Controlling
- Profit Center Accounting
[bewerk] Cost Element Accounting
Waarbij de boekingen op de kostenrekeningen in het grootboek worden bijgehouden.
[bewerk] Cost Center accounting
Hier wordt aangegeven welke Kostenplaatsen er zijn, hoe die hierarchisch georganiseerd zijn en hoe zij hun kosten doorbelasten.
[bewerk] Internal orders
Hier worden de interne orders geregistreerd met hun kosten en opbrengsten.
[bewerk] Activity Based Costing
Hiermee kan Activity Based Costing worden gerealiseerd.
[bewerk] Product Cost Controlling
Hiermee kan de kostprijs van een product worden berekend. De afkorting die SAP AG gebruikt is "CO-PC".
[bewerk] Profitability Analysis
De afkorting die SAP AG gebruikt is "CO-PA". Het gaat hierbij om de analyse van de winstgevendheid per marktsegment.
[bewerk] Profit Center Accounting
Het gaat hierbij om de winstgevendheid van een Profit center, meestal een afdeling of divisie.
[bewerk] MM, Materials Management
In deze module worden de inkoop en voorraadadministratie gevoerd, inclusief leveranciers, kredietlimieten, bestelmethodieken, etc..
[bewerk] SD, Sales and Distribution
In deze module worden zaken bijgehouden over klanten, adressen, kredietlimieten, contracten, prijzen, orders, afleveringen, facturen, etc.
[bewerk] PP Production Planning
Productieplanning; de logistieke organisatie met zaken als; stuklijsten, routings, work centers, sales and operations planning, master production scheduling, material requirements planning, shop floor control, production orders, product costing, etc.
[bewerk] PS, (Project System)
Projectadministratie.
[bewerk] HR, Human Resources
In deze module wordt alles betreffende het personeel bijgehouden. Zaken als salarissen, vakanties, opleidingen onkostenvergoedingen, urenregistraties etc. Soms wordt dit op z'n Engels ook wel HCM genoemd ; (Human Capital Management). Zaken als roosters en overuren worden in de module pp bijgehouden. Deze module heeft de volgende submodules
- HR-PA: (Personnel Administration) Personeelszaken
- HR-PD: (Personnel Development) Opleidingen
- HR-RC: (Recruitment) Werving en selectie
[bewerk] QM, Quality Management
Hierin worden zaken bijgehouden als kwaliteitsplanning en inspecties.
[bewerk] AM, Asset Management
Voor het beheer van activa, zoals gebouwen en machines. Inclusief de registratie van zaken als aankoop en verkoop, afschrijvingen en investeringen.
[bewerk] PM, (Plant Maintenance)
Het periodieke en incidentele onderhoud van machines kan hiermee worden bijgehouden.
[bewerk] WM, (Warehouse Management)
Magazijnbeheer. In deze module worden de magazijnen bijgehouden en het transport van goederen.
[bewerk] HUM, (Handling Unit Management)
De registratie van elke pallet in het magazijn.
[bewerk] Industry Solutions
Ten behoeve van bedrijven binnen bepaalde bedrijfstakken heeft SAP AG SAP R/3 uitgebreid met extra functionaliteit. Dit zijn de zogenaamde IS Industry Solutions. Deze zijn er al voor de volgende bedrijfstakken:
- IS-A : (Automotive) Autoindustrie
- IS-ADEC : (Aerospace & Defense) luchtvaart en defensie
- IS-AFS : (Apparel and Footwear) kleding en schoeisel
- IS-B : (Bank) Banken en verzekeringen
- IS-BEV : (Beverage) voedingsmiddelen
- IS-CWM : (Catch Weight Management)
- IS-DFS : (Defense & Security) Beveiliging
- IS-H : (Hospital) Ziekenhuis
- IS-HER : (Higher Education) Onderwijs
- IS-HSS : (Hospitality Managm.) Hotel, verzorgingstehuizen, gevangenissen
- IS-HT : (High Tech)
- IS-M : (Media) Uitgeverij
- IS-MIN : (Mining) Grondstoffenwinning
- IS-MP : (Mill Products) (or IS-MILL)
- IS-OIL : (Oil) Oliewinning, verwerking en distributie
- IS-PS : (Public Sector) Overheid
- IS-R : (Retail) Detailhandel
- IS-REA : (Recycling Admin) Afvalverwerking
- IS-SP : (Service Provider) gas, water, energie
- IS-T : (Telecommunications) telefonie, televisie en internet.
- IS-U : (Utilities) Energie
[bewerk] Certificering
Het is mogelijk om een certificaat te halen, waarmee min of meer bewezen wordt dat iemand kennis heeft van bepaalde onderdelen van SAP R/3. Er zijn iets van 30 verschillende certificaten haalbaar.
