Pommer
Een pommer of bomhard is een blaasinstrument uit de Renaissance. Het is een (los) dubbelrietinstrument met een rechte conische boring. In de Renaissance werden pommers meestal in koor gespeeld, dwz een sopraan-, een alt-, een tenor en een basinstrument. De sopraan werd meestal gespeeld door een schalmei. Er waren echter ook grootbaspommers, ter grootte van een fikse boomstam. De lagere leden van de familie zijn tamelijk zwaar en onhandelbaar. Omdat zij veel (edel)hout vergen zijn zij ook niet goedkoop.
Michael Praetorius beschrijft een schalmei in D, altpommer in G, tenorpommer in C, baspommer in F en grootbaspommer in Bes of C. Tegenwoordig wordt ook vaak een schalmei in C en een altpommer in F gebruikt. De grotere pommers hebben een uitbreiding van een kwart naar onderen, de laagste toon van de baspommer is C en van de grootbas is F of G. De tenorpommer bestond in twee vormen, één zonder de uitbreiding met als laagste toon C (de Nicolo) en één met uitbreding en met als laagste toon G (de Basset).
De baspommer is later door de veel gemakkelijker hanteerbare dulciaan en nog weer later door diens opvolger de fagot verdrongen. In de loop van de 17e eeuw is de (barok)hobo ontwikkeld, volgens sommigen waarschijnlijk uit de schalmei en de altpommer.
Over originele pommerrieten is weinig bekend. Tegenwoordig worden pommerrieten, net als fagotrieten op een een pijpje gestoken. Schalmeirieten worden tegenwoordig of los opgestoken, of als bij de hobo vast op een stift gebonden.
