Plan D
In 1949 besloot de NS het door de oorlog ernstig uitgedunde materieelpark aan te vullen met 70 D-trein-rijtuigen die de typeaanduiding Plan D kregen. De bestelling bij Werkspoor en Beijnes omvatte 20 AB's, 40 C's en 10 RD's. De bakconstructie en de draaistellen kwamen overeen met de voor 1940 gebouwde bolkoprijtuigen.
De rijtuigen werden vanaf 1950 in dienst gesteld in de toen nieuwe turkooizen kleurstelling. Getrokken door de ook nieuwe elektrische locomotieven van de series 1100, 1200 en 1300 werden zij ingezet voor expresstreinen. Na enkele jaren werd de besmettelijke kleur turkoois vervangen door Berlijns blauw, wat zij tot het einde behielden.
Met uitzondering van de RD's gingen deze fraaie rijtuigen in de periode 1974-1978 buiten dienst. Door toegenomen capaciteitsvraag op de verbinding Amsterdam – Brussel, begin jaren zeventig, werden na een succesvolle proefrit in 1974 8 RD's omgebouwd als stuurstandrijtuig voor getrokken Beneluxtreinen. In die hoedanigheid hebben deze rijtuigen tot 1987 dienst gedaan, toen zij afgelost werden door de op basis van het ICR-ontwerp nieuw gebouwde rijtuigen in geel-rode uitmonstering.
Van Plan D zijn voor museumdoeleinden bij het Nederlands Spoorwegmuseum twee rijtuigen bewaard gebleven en bij de Veluwse Stoomtrein Maatschappij vier rijtuigen.
| Rijtuigen van de Nederlandse Spoorwegen |
|---|
| Pec (stroomlijnpostrijtuig) - Plan D - Plan C - Plan E - Plan L - Plan K - Plan N - Plan W - ICR - DDM - ICK |
